De internationale advocaat Philippe Sands QC en de internationale rechter Florence Mumba zullen een expertise panel voorzitten over de juridische definitie van "ecocide". Zij streven ernaar om ecocide als een potentiële internationale misdaad te erkend te krijgen, naast oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Het panel, dat deze maand met voorbereidingen van start gaat en de definitie in de eerste maanden van 2021 zal opstellen, is bijeengeroepen door de Stop Ecocide Foundation op verzoek van Zweedse parlementariërs.
Het plan om de massale beschadiging en vernietiging van ecosystemen -ecocide- op mondiaal niveau strafbaar te stellen, wint de laatste maanden gestaag aan kracht sinds de kleine eilandstaten Vanuatu en de Malediven opriepen tot een 'serieuze overweging' ervan tijdens de jaarlijkse algemene vergadering van het Internationaal Strafhof (ICC) in december vorig jaar. In juni van dit jaar beloofde president Macron van Frankrijk om het op het internationale toneel te verdedigen.
De nieuw gevormde Belgische regering heeft diplomatieke actie beloofd om ecocide als misdaad te erkennen. Nu zal een indrukwekkende lijst van internationale topadvocaten onderzoeken hoe ecocide het beste kan worden gedefinieerd.
De timing is bijzonder. Aanstaande vrijdag 20 november is het namelijk precies 75 jaar geleden dat de Neurenberg-processen begonnen tegen hoge nazi-officieren in 1945. Philippe Sands QC, medevoorzitter van het Ecocide expertise panel, zal één van de sprekers zijn tijdens een ceremonie in Neurenberg's historische ‘Rechtszaal 600’ waar de processen plaatsvonden. Het bekroonde boek van Sands ‘East West Street’ beschrijft de oorsprong van - en de advocaten achter - de termen ‘misdaden tegen de menselijkheid’ en ‘genocide’, die voor het eerst in diezelfde rechtszaal werden gebruikt. Het verhaal is verweven met Sands' eigen familiegeschiedenis omdat deze advocaten (respectievelijk Hersch Lauterpacht en Rafael Lemkin) studeerden in de geboorteplaats van Sands' Joodse grootvader. De eigen carrièrekeuze en specialisatie van Sands in internationaal publiekrecht en milieuwetgeving maakt voor hem de cirkel rond bij het definiëren van een nieuwe internationale misdaad - Ecocide - in de context van een nieuwe wereldwijde dreiging: de klimaat- en biodiversiteitscrisis.
" De tijd is rijp ", zegt Sands," om de kracht van het internationaal strafrecht te gebruiken om het milieu te beschermen - vijfenzeventig jaar geleden werden 'misdaden tegen de menselijkheid' en 'genocide' voor het eerst benoemd als internationale misdaden in Neurenberg Rechtszaal 600. Ik hoop dat onze groep kan putten uit de ervaring die sinds die dag is opgedaan om een definitie te smeden die praktisch, effectief en duurzaam is en die steun zou kunnen krijgen om een wijziging van het ICC-statuut mogelijk te maken. Het is een voorrecht om met zo'n fijne en representatieve groep samen te werken, in de schaduw en de geest van degenen die ons de ‘misdaden tegen de menselijkheid’ en ‘genocide’ hebben gegeven, Hersch Lauterpacht en Rafael Lemkin. ”
Sands wordt in het expertise panel vergezeld door andere geroemde rechters en advocaten. Medevoorzitter Florence Mumba is rechter bij het ECCC (Khmer Rouge Tribunaal) en voormalig rechter van het Hooggerechtshof in Zambia. “Ik voel me vereerd om mee te doen. Een internationale misdaad van ecocide kan belangrijk zijn voor het reguleren van de verantwoordelijkheid van individuen en staten, teneinde een evenwicht te bereiken dat het voortbestaan van zowel de mensheid als de natuur veilig stelt ”, stelt Mumba.
Jojo Mehta, voorzitter van de Stop Ecocide Foundation die de opdracht heeft gegeven aan het panel, legt het belang van het project uit: “Er zijn in de loop der jaren werkdefinities van 'ecocide' ontwikkeld en het algemene concept - van massale beschadiging en vernietiging van ecosystemen - wordt redelijk goed begrepen. Wanneer echter parlementariërs uit een aantal landen, van Europese staten tot eilanden in de Stille Oceaan, deze definitie zullen overwegen in het licht van een mogelijk voorstel bij het ICC, moet de tekst die de komende maanden verschijnt zowel duidelijk als juridisch doorwrocht zijn. Het is van vitaal belang dat het panel beschikt over diepgaande juridische expertise en een brede blik. "
Ze is enthousiast over de samenstelling van het panel: “We zouden niet gelukkiger kunnen zijn met het niveau van expertise dat dit project heeft aangetrokken. Het toont een erkenning in de juridische wereld aan dat ecocide naast genocide en misdaden tegen de menselijkheid kan worden beschouwd als één van de ‘ernstigste misdaden die de mensheid als geheel aangaat’. Het is een eer om met deze rechters en advocaten samen te werken, en het is een buitengewoon moment om het project te lanceren, aangezien deze week de eerste internationale processen in Neurenberg worden herdacht. "
