Er moet echt iets aan gedaan worden, vindt windsurfer en Olympisch kampioen van Londen 2012, Dorian van Rijsselberghe, over de sterk vervuilde Baai van Rio de Janeiro. “Het is één grote afvalput. Kan Nederland de handen niet uit de mouwen steken en Brazilië helpen?”
Van Rijsselberghe doet deze oproep als kersverse ambassadeur van de Nederlandse Plastic Soup Foundation. “Dit is precies waar Nederland groot in is: water- en afvalmanagement.” Afgelopen week is nogmaals duidelijk geworden dat Rio de Janeiro de belofte om de vervuilde Baai van Guanabara voor de Olympische Spelen van 2016 schoon te maken niet na kan komen. Dat heeft burgemeester Eduardo Paes gezegd. Dat het water gezuiverd zou worden, was een argument om de spelen naar de stad te halen.
Maria Westerbos, directeur Plastic Soup Foundation: “Ja, met een goed Masterplan moet Nederland in staat zijn om deze klus te klaren. Het gaat daarbij natuurlijk niet alleen om de Baai zelf: het probleem begint aan land in de meer dan 100 favela’s die al hun afval rechtstreeks op de riviertjes lozen die uitkomen in de Baai. Daarom is het werken met vereende, lokale krachten, van cruciaal belang. De verbetering van waterkwaliteit en het leefmilieu voor de bewoners van de favela’s , maar natuurlijk ook het voorkomen van de massale doorvoer van (plastic) afval naar zee zijn de belangrijkste motivaties.”
Een Nederlands consortium dat gedragen wordt door drie ministeries beschikt over voldoende kennis om zo’n clean-up op land en in het water op poten te zetten. Westerbos: ”Vier bewindslieden hebben het Ketenakkoord Kunststofkringloop ondertekend. Mansveld en Schultz van IenM, Kamp van EZ en Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel. Samen met bedrijven als Boskalis, ICH Merwede en technologisch instituut Deltares moet de BV Nederland er absoluut voor kunnen zorgen dat de Baai van Rio in 2016 klaar is voor de Olympische Spelen en Dorian zijn Olympische titel daar veilig en gezond kan verdedigen!”.
De belofte om de zwaar vervuilde Guanabara Bay schoon te maken was aanvankelijk onderdeel van het voorstel dat Rio de Janeiro deed om de Olympische Spelen in 2016 te mogen organiseren. Dit is echter een bijzonder moeilijke opgave. Slechts 34% van het afvalwater wordt in deze miljoenenstad door waterzuiveringsinstallaties gereinigd, de rest stroomt zo de baai en de zee in. Rond de baai liggen 15 steden die gezamenlijk 18.000 liter afvalwater per seconde produceren en 55 rivieren monden uit in de baai. De Braziliaanse overheid zet momenteel 10 eco-boten in om het drijvende afval te ruimen, maar opruimen is slechts een cosmetische ingreep wanneer er geen structurele oplossingen komen.
Een van de mogelijkheden is om het afval waarde te geven. Wanneer sterk vervuild plastic wordt ingezameld om er daarna (bijvoorbeeld) diesel van te maken, motiveer je bewoners om afval uit het milieu te halen. Hoewel de technologie beschikbaar is, zijn dergelijke apparaten nog niet operationeel.
Het Plastic Soup Lab van de Plastic Soup Foundation beschikt inmiddels over een groeiende line-up van de beste innovaties in de strijd tegen de plastic soep, ook in Rio de Janeiro.
