Nederlandse pensioenfondsen moeten zich er op gaan toeleggen om met het pensioenvermogen meer economische groei te stimuleren en een structurele bijdrage te leveren aan economische waardecreatie op de lange termijn. Dat betekent dat de fondsen niet alleen moeten kijken naar het financiële rendement op de korte termijn, maar ook naar de gevolgen van hun beleggingen voor economie, milieu, mens en samenleving op de langere termijn.“Door het korte termijn denken binnen de investment managementsector worden niet-financiële factoren en waardecreatie op de langere termijn bij beleggingsbeslissingen niet altijd even zwaar gewogen als de financiële factoren en prestaties op de korte termijn”, zegt Lars Kurznack van KPMG Sustainability. Kurznack: “Een echte doorbraak van maatschappelijk verantwoord beleggen binnen de Nederlandse pensioensector is dan ook pas mogelijk als het echt onderdeel gaat uitmaken van de kerntaak van een pensioenfonds, het maximaliseren van de hoogte en houdbaarheid van de pensioenen. Uiteindelijk worden deze immers bepaald door de toegevoegde waarde die op de korte én de langere termijn gerealiseerd wordt voor onze economie.”
Gedwongen kentering
Kurznack constateert dat maatschappelijk verantwoord beleggen steeds meer verweven raakt in de beleggingsstrategie en kernprocessen van pensioenfondsen en pensioenuitvoerders. Kurznack: “Het gevolg hiervan is dat maatschappelijk verantwoord beleggen niet langer een zaak is voor alléén de duurzaamheidsspecialisten, maar voor de hele organisatie. Dit vraagt om een andere benadering van maatschappelijk verantwoord beleggen. Bovendien dwingt een aantal actuele ontwikkelingen in de sector pensioenfondsen en pensioenuitvoerders om te gaan innoveren op het gebied van maatschappelijk verantwoord beleggen.
Zo is maatschappelijk verantwoord beleggen nadrukkelijk op de agenda komen te staan van nationale centrale banken en internationale financiële toezichthouders. De Nederlandsche Bank bijvoorbeeld ziet dat maatschappelijk verantwoord beleggen bijdraagt aan duurzame welvaart en daarmee aan de financiële stabiliteit van de Nederlandse economie. En ook de wetgever heeft maatschappelijk verantwoord beleggen in toenemende mate op het netvlies. Maatschappelijk verantwoord beleggen komt in toenemende mate voor in wetgeving, bijvoorbeeld ten aanzien van governance en risk management voor pensioenfondsen.”
Optimaliseren van beleggingsprestaties
Ook de pensioenfondsen zelf zorgen volgens Kurznack voor verandering. Kurznack: “Zo stelt een aantal koplopers in de sector concrete doelstellingen ten aanzien van de prestaties op het gebied van verantwoord beleggen. En de verwachting is dat middelgrote en kleinere pensioenfondsen zullen volgen. Bovendien willen pensioenfondsen, mede onder druk van de maatschappij, in toenemende mate de positieve en negatieve maatschappelijke bijeffecten van hun beleggingen zien. Daarnaast zullen lange termijn beleggingen met een goede cashflow onder druk van de lage rendementen de komende jaren aan populariteit winnen.
Bij dergelijke lange termijn beleggingen worden duurzaamheidsgerelateerde factoren steeds relevanter bij het optimaliseren van de beleggingsprestaties van deze assets. Dat is de belangrijkste maatschappelijke rol van pensioenfondsen en waar de echte toegevoegde waarde van maatschappelijk verantwoord beleggen in zit: het omzetten van pensioengelden in maximale waardecreatie voor de reële economie op de langere termijn als tegenhanger voor het korte termijn denken. Het doel van maatschappelijk verantwoord beleggen wordt dan het leveren van een bijdrage aan het maximaliseren van de hoogte en houdbaarheid van de pensioenen. Daarmee wordt ook definitief een einde gemaakt aan de strijd tussen de ‘believers’ van maatschappelijk verantwoord beleggen en de rest van de organisatie.”