Terwijl de klimaatonderhandelingen op COP23 nog volop in gang waren, pleitte een groep maatschappelijke organisaties in Parijs bij de OESO voor het geheel afbouwen van overheidssteun voor export kredietverzekeringen voor fossiele brandstoffen. Ze stellen dat de door overheden verstrekte verzekeringen ter waarde van tientallen miljarden euro’s per jaar voor fossiele projecten, niet in lijn zijn met het Parijsakkoord.
Overheidsgesteunde export kredietverzekeraars bieden een pallet aan verzekeringen en garanties voor private bedrijven die financieel risicovolle projecten in de fossiele- brandstoffenproductie- en verwerkingssector willen ontplooien. “Dit maakt het makkelijker voor bedrijven in deze sector om financiering te krijgen, bijvoorbeeld van een bank”, zegt Niels Hazekamp van Both ENDS. “Zonder deze overheidsondersteuning zouden veel projecten überhaupt niet kunnen worden uitgevoerd.” Recent onderzoek van Oil Change International, Friends of the Earth U.S. en WNF laat zien dat G20 exportkredietverzekeraars jaarlijks voor meer dan 27 miljard euro olie- en gasprojecten ondersteunen. Dat is elf keer zoveel als de ondersteuning voor voor hernieuwbare energie.
Enorme ondersteuning voor fossiele sector
Volgens Kate DeAngelis van Friends of the Earth U.S. zijn export kredietverzekeraars de ruggengraat van de fossiele industrie. "Zij verlenen de meeste publieke ondersteuning voor de private fossiele sector. Top 3-landen zijn Japan (11 miljard euro), Zuid-Korea (7 miljard euro) en de Verenigde Staten (5 miljard euro)." Als klein maar exportrijk land doet Nederland daar niet voor onder. Onderzoek van Both ENDS toont aan dat de Nederlandse overheid jaarlijks zo’n 1,8 miljard euro aan olie- en gasprojecten verzekert.
Voorkom gasverslaving
Twee jaar geleden, tijdens de OESO-vergadering, spraken aangesloten landen af om ondersteuning voor kolencentrales te verminderen, maar deze afspraken zijn bij lange na niet voldoende. Recent onderzoek toont aan dat het verbranden van de reserves in de reeds actieve olie- en gasvelden, zelfs zonder kolen, genoeg emissies oplevert om de wereldwijde opwarming boven de 1,5 graden Celsius te brengen. Hazekamp: “Het afbouwen van exportkredietverzekeringen voor fossiel is een van de meest belangrijke stappen in het behalen van het Parijsakkoord. In Nederland moeten we van het gas af, en exportkredietverzekeraars moeten voorkomen dat andere landen er überhaupt aan beginnen.”
Lokale impact
“Behalve het feit dat de exportkredietverzekeringen niet in lijn zijn met het Parijsakkoord, berokkenen vele verzekerde fossiele projecten schade aan lokale gemeenschappen en het milieu in en rondom het projectgebied", zegt Hazekamp. "Het beleid rond maatschappelijk verantwoord ondernemen van de Nederlandse exportkredietverzekeraar, Atradius DSB, voldoet bij lange na niet om de rechten van mensen aldaar te beschermen.” In veel landen is weinig bekend over de manier waarop exportkredietverzekeraars opereren en over welke projecten de overheid en de exportkredietverzekeraar in overweging nemen. Dat beperkt ook de mogelijkheden voor lokale gemeenschappen om degelijke consultatieprocessen te eisen.
In plaats van te wachten tot een van de landen tot actie overgaat, roepen de maatschappelijke organisaties overheden op om, in lijn met het Parijsakkoord, alle ondersteuning voor fossiel, inclusief infrastructurele projecten, af te bouwen vóór 2020.