• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Naar een deltaplan voor de Circulaire Economie

18 september 2016|doorJan Jonker|incirculaire economie

prinsjesdagVandaag is het Prinsjesdag 2016. De dag van ‘cadeautjes voor iedereen’, zoals het NRC onlangs kopte. Het beeld wordt neergezet dat Rutte II Nederland met zorg en veerkracht door de crisis heeft geloodst. Tijd voor een feestje en daar horen presentjes bij. Tegelijkertijd kondigt diezelfde overheid een omvangrijk plan aan om zaak te maken met de circulaire economie. Zo omvangrijk dat uitwerking in een Deltaplan noodzakelijk is en uitvoering om een minister vraagt. Benieuwd of daar ook over gerept wordt in de Troonrede 2016.

De dag van Prinsjesdag

Vandaag zal Koning Willem-Alexander voor de vierde keer de Troonrede uitspreken. Door het uitspreken wordt het nieuwe werkjaar van de Eerste en Tweede Kamer geopend. Later op die dag zal Minister Dijsselbloem van Financiën de Miljoenennota en Rijksbegroting formeel aanbieden aan de Tweede Kamer. Wat daarin staat, is inmiddels al uitgelekt; u heeft dit weekend de voorlopige analyses en voorbeschouwingen al kunnen lezen. Rutte II wil opgeruimd en met een visie vertrekken. Daarmee wordt de aangekondigde - mogelijk al vergeten - belofte uit het regeerakkoord van 2012 ingelost. Daarin werd gesteld: ‘Het kabinet streeft naar een circulaire economie (CE) en wil de (Europese) markt voor duurzame grondstoffen en hergebruik van schaarse materialen stimuleren’. Dat kwam terug in de Troonrede van 2015 waar enigszins vrijblijvend stond: ‘Tegengaan van klimaatverandering en verduurzaming van de economie zijn grote, overkoepelende thema's.’ Maar sinds vorige week heeft dat idee een vertaling gekregen in het Rijksbrede Programma Circulaire Economie.

Verkiezingen in aantocht

Minister Kamp van Economische zaken vatte dit programma als volgt samen: “Het kabinet wil samen met maatschappelijke partners de komende jaren het gebruik van grondstoffen reduceren en in 2050 een circulaire economie hebben. De ambitie is om in 2030 vijftig procent minder gebruik van primaire grondstoffen zoals mineralen, metalen en fossiele grondstoffen, te realiseren” (zie www.rijksoverheid.nl). Voor de zomer kwam de SER al met het advies ‘Geen tijd te verliezen’. Zij stelde daarin: ‘De circulaire economie is onomkeerbaar en broodnodig. Omdat grondstoffen simpelweg opraken, móet afval wel worden hergebruikt om de welvaart in stand te houden.’ Volgens het kabinet heeft de circulaire economie veel potentie. Uit onderzoek van o.a. TNO en de EllenMacArthur Foundation blijkt dat de CE de komende jaren kan uitgroeien tot een miljardenbranche die aan tienduizenden mensen werk kan bieden. Maar die belofte verzilveren vraagt wel om een fundamentele omslag, een transitie. We moeten dus van een programma op hoofdlijnen naar een concreet plan.

Transitie in aantocht?

Stel dat we aan de ruim tweehonderd jaar oude traditie van Prinsjesdag, Troonrede en Rijksbegroting een radicaal nieuwe draai zouden geven. Niet langer het nationale huishoudboekje staat dan centraal, maar het bespreken en uitwerken van de collectieve opgave om in meerdere decennia integraal te verduurzamen, en zo een echt circulaire economie te realiseren. Dat doen, daar ook echt komen, vraagt om een ‘alles moet anders’ aanpak. Dan stoppen we met de meeste kolencentrales, koppelen wijken af van het aardgas, voeren een nieuw belastingstelsel in mede op basis van grondstoffen en energiebelasting. We creëren grondstoffen-rotondes,  ontwerpers gaan een Gouden Eeuw tegemoet,  we krijgen nieuwe bedrijvigheid door nieuwe vormen van verdienstelijking. Er ontstaan nieuwe beroepen zoals de wijk-energie manager, de nieuwe kringlopen bouwer,  circulaire economie wordt een populaire afstudeerrichting op universiteiten en hogescholen en nog veel meer.

alles voor isolatie

Door dat alles krimpt de huidige lineaire economie van take-make-waste en groeit de circulaire naar (take) make, re-use, re-make. Nederland komt door deze radicale aanpak vermoedelijk op nummer 1 van de top 100 van meest innovatieve landen in de wereld. Een beter programma van country-branding is bijna niet te bedenken. Er zal nog wel veel en veel meer zijn waarop deze transitie impact heeft, want dit is slechts het topje van de veranderingen-ijsberg. En let op: dit gaat allemaal plaatsvinden in pakweg drie decennia. Dat gaan heel veel van ons dus meemaken.

Minister van Circulaire Economie

Wat die transitie mag kosten? Het Adviesbureau McArthur kwam afgelopen vrijdag met een rapport over de kosten van de energietransitie en schatte deze op een jaarlijkse investering van 10 miljard euro. Dat is zeker een serieus bedrag. Maar het is niet meer dan pakweg 1,5 % van het BBP en iets minder dan 4% van de rijksbegroting voor 2017. Voor zover ik snel heb kunnen zien staat helaas de post Circulaire Economie (want zo’n omvangrijk bedrag zou dat zeker rechtvaardigen) nog niet op de begroting voor volgend jaar. Misschien is het daar nog net iets te vroeg voor.

Daarom zou ik er voor willen pleiten dat we op korte termijn het Rijksbrede Programma CE uitwerken tot een Deltaplan Circulaire Economie. Dat gaat waarschijnlijk alleen lukken als we een nationale coördinator met voldoende bevoegdheden daarvoor benoemen. Die coördinator zou tenminste de status van minister moet hebben – Minister van Circulaire Economie en Transitie. Om het belang te benadrukken zou in aanvulling daarop de status van vice-premier niet verkeerd zijn.

Het zou mooi zijn als op Prinsjesdag die ambitie om te komen tot een volwaardige Circulaire Economie tot uitdrukking wordt gebracht in de Troonrede. Dat zit er denk ik niet in, want de plannen zijn te vers. Gelukkig hebben we over zes maanden verkiezingen waarna de vorming van een nieuw kabinet volgt. Een uitgelezen gelegenheid om voornoemde ambitie om te zetten in zo’n Deltaplan. Want dat er een transitie naar een andere economie moet komen, beseffen we inmiddels steeds meer.

Dat we die transitie radicaal moeten aanpakken wil het kans van slagen maken, is zeker. In dat verband verdient de voorzet die het Rijksbrede Programma Circulaire Economie is alle lof. Maar dan nu wel met elkaar voortvarend de vertaling van dit programma ter hand nemen in een Deltaplan Circulaire Economie - rijksbreed beleid voorzien van passend budget. Naar ik hoop wordt binnenkort de sollicitatieprocedure voor een dergelijke ministerspost opengesteld.

Op 6 oktober vindt een seminar plaats over de uitkomsten van een onderzoek naar business modellen voor de circulaire economie, en over de mogelijkheden om aan het vervolgonderzoek deel te nemen. Daarover vindt u hier meer informatie.

Jan Jonker is hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit (Nijmegen School of Management) te Nijmegen. Momenteel werkt hij aan een landelijke enquête over Business Modellen voor de Circulaire Economie die in het najaar van 2016 verspreid gaat worden. Op Duurzame Dinsdag 2016 heeft hij een Duurzaam Lintje in Den Haag in de oude Tweede Kamer mogen ontvangen.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • extinctionrebellion xr A12 blokkades Extinction Rebellion gaan door: deel 6 op 11 maart30 januari 2023 - 09:41
  • afval stort Retourzendingen online aankopen vaak vernietigd29 januari 2023 - 10:30
  • papegaai in het regenwoud Kennis van de natuur loopt ver achter bij de werkelijkheid29 januari 2023 - 09:48
  • kaarsje van hoop Op 2 maart is de duurzame energie alweer op27 januari 2023 - 14:29
  • kweekvleesboerderij Wanneer komt de kweekvleesboerderij?24 januari 2023 - 12:52

Inzicht

  • lange covid Long Covid kan groter probleem worden dan golven van infecties28 januari 2023 - 08:00
  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

speedcomfort radiatorventilator

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Eerste publieke collectieve zonnedak in Amsterdam van startVPRO Tegenlicht: What makes you click (and pay)
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen