Nederland rijker door rekentruc

Het meten van de economie gebeurt volgens een set van internationaal afgesproken richtlijnen en methoden, die ervoor zorgen dat de cijfers van verschillende landen onderling vergelijkbaar zijn. De economie evolueert echter constant. Nieuwe economische activiteiten komen op, terwijl andere juist krimpen of zelfs verdwijnen. Om die reden worden de internationale richtlijnen en methoden periodiek aangepast aan de nieuwe economische werkelijkheid. Dat meldt het CBS.

In 2013 zijn nieuwe Europese richtlijnen vastgesteld en alle landen van de EU hebben ondertussen hun metingen van de economie hieraan aangepast. Dit is wettelijk verplicht in Europa en heet een revisie. Om te voorkomen dat een dergelijke revisie leidt tot een breuk met de eerdere reeks cijfers, worden bij een revisie ook de cijfers van voorgaande jaren opnieuw berekend op basis van de nieuwe richtlijnen. Zo ontstaat er wederom een cijferreeks van in de tijd vergelijkbare cijfers. Aan de onderliggende economie verandert dit proces niets, maar een revisie is wel een essentieel instrument om het meten van de steeds veranderende economie adequaat te blijven doen.

Het CBS heeft op 6 maart jl. de resultaten van de revisie voor het verslagjaar 2010 gepubliceerd en in juni en september de bijbehorende tijdreeks 1995-2013. Ook de kwartaalgegevens voor 2014 zijn al op basis van de nieuwe internationale richtlijnen. Met de publicatie van de resultaten van andere lidstaten kunnen de Nederlandse uitkomsten nu ook in Europees verband vergeleken worden.

‘illegale activiteiten’ tellen ook mee

Volgens de nieuwe richtlijnen is het bbp (de omvang van de economie) 3,0 procent groter dan het bbp volgens de oude richtlijnen. Belangrijke wijzigingen in de nieuwe richtlijnen zijn die voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling, militaire investeringen en internationale handel. Relatief nieuwe economische fenomenen – zoals de ontwikkelingen in de ICT sector en de voortgaande globalisering – worden nu vollediger meegenomen. Voor Nederland kwam de meting van het bbp hierdoor 1,7 procent hoger uit. Ook moesten lidstaten met deze revisie al bestaande richtlijnen doorvoeren voor het meten van onder andere illegale activiteiten en het waarderen van software die bedrijven in eigen beheer ontwikkelen. Dit zorgde in Nederland voor een opwaartse bijstelling van 1,3 procent. Samen met de eerder genoemde 1,7 procent leidde dit tot een verhoging van het bbp met 3,0 procent.

Door de keuze van het CBS, om de invoering van de nieuwe internationale richtlijnen te combineren met het toepassen van nieuwe bronnen, valt het totale effect van de revisie relatief hoog uit, net als in een aantal andere Noord-West Europese landen zoals Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en IJsland.

Het netto effect van het voorgaande op het overheidstekort als percentage van het bbp bleek beperkt. Voor 2010 gaat het overheidstekort van 5,1 procent naar 5,0 procent van het bbp. De overheidsschuld is voor 2010 met 0,6 miljard euro naar boven bijgesteld, vanwege de inzet van nieuwe brongegevens. Omdat de bijstelling van het bbp relatief groter is, werd de overheidsschuld voor 2010 van 63,4 naar 59,0 procent van het bbp bijgesteld.

Tot zover de uitleg van het CBS. Dat stelt dat een andere rekenmethode een beter inzicht geeft in de economie. Technisch zal dat best zo zijn. Maar als het gaat om de interpretatie van de cijfers en de historische vergelijking lijkt het er meer op dat we telkens op het verkeerde been worden gezet. Immers, we hebben plots wel weer economische groei. Terwijl de politiek een beleid voert dat is gebaseerd op krimp. Bovendien verdoezelen de periodieke bijstellingen de structurele problemen in de economie en de financiele wereld door telkens andere maatstaven te hanteren. Duurzaamnieuws schreef daar al eerder over. De volgende trucendoos gaat in 2019 open.

Lees ook:

Ook EU gaat crisis te lijf met nepgroei
Amerika tovert nepgroei
Volkskrant en NRC over de BBP aanpassing