Nederland en België overtreden internationale verdragen door hoogzwavelige brandstof te exporteren naar West-Afrikaanse landen. Het is een overtreding van het verdrag van Bazel, internationaal gewoonterecht en de mensenrechten. Dat is de conclusie van het Center for International Environmental Law, dat onderzoek deed in opdracht van het Zwitserse Public Eye en Milieudefensie. Milieudefensie vraagt de Tweede Kamer snel in te grijpen en te zorgen dat Nederland de wet handhaaft, zodat miljoenen Afrikanen niet langer blootstaan aan de ziekmakende brandstoffen.
In september bleek uit onderzoek van Public Eye dat in de Rotterdamse en Amsterdamse havens op grote schaal deze verontreinigde en ongezonde brandstof voor de Afrikaanse markt worden geproduceerd. Maar liefst een kwart van de benzine en diesel in West-Afrika op de markt is, bleek afkomstig uit de havens van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen. Deze brandstoffen bevatten zeer hoge concentraties zwavel en andere verontreinigende stoffen zoals het kankerverwekkende benzeen. In EU-landen mag in benzine en diesel 10 ppm (parts per million) zwavel zitten. Public Eye heeft aan de pomp monsters genomen in acht Afrikaanse landen, in de monsters werd tot wel 3780 ppm aangetroffen, bijna 400 keer zoveel als in Europa is toegestaan. Het hoge zwavelgehalte is schadelijk voor mens en milieu. In miljoenensteden als Dakar en Lagos is de luchtkwaliteit nog slechter dan in de beruchte smogstad Beijing.
Verdragen van Bazel en Bamako
Twee internationale verdragen spelen een rol in de bescherming van Afrikaanse landen tegen deze ongezonde praktijken. Nederland, België en West-Afrikaanse landen hebben het verdrag van Bazel ondertekend. In dit verdrag wordt het dumpen van gevaarlijk afval verboden. In het verdrag van Bamako wordt daarnaast de import van producten verboden, die niet voldoen aan de eisen die het land van herkomst zelf stel aan die producten. Veel West-Afrikaanse landen hebben zowel het verdrag van Bazel als het verdrag van Bamako getekend. Via het verdrag van Bazel zijn de verdragspartijen gebonden aan het verbod op export van producten die niet voldoen aan de eisen van het producerende land naar de Bamakolanden. "The in-depth legal analysis demonstrates wihtout a doubt that in authorizing these exports from their territory, the Netherlands and Belgium are in breach of their international obligations under the Basel Convention, customary law, and human rights law," says David Azoulay, Director of the Environmental Health Program at CIEL. "They have a legal obligation to completely and immediately ban all exports of these high sulfur fuels to end this illegal and dangerous trade."
Politiek nu aan zet
Producenten van de smerige brandstoffen zijn onder andere Trafigura, bekend van het schandaal rond het dumpen van afval door het gifschip de Probo Koala, en het Nederlands-Zwitserse Vitol. Naar aanleiding van de publiciteit in september nam de gemeenteraad van Amsterdam een motie aan van D66 en GroenLinks om de export van deze dirty diesel aan banden te leggen in de Amsterdamse haven. Ook Minister Ploumen gaf aan de export schandalig te vinden maar dacht weinig middelen te hebben om deze export te verbieden. Milieudefensie en Public Eye roepen de Minister op vast te houden aan haar ambities en onmiddellijk maatregelen te nemen tegen deze vieze export.