• Service
  • Over ons
  • Vacatures
    • Vacatures via Greenjobs.nl
    • Vacatures via Duurzame Vacaturebank
  • Contact
  • Ledeninfo
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Voor de Toekomst
  • Economie
  • Boeken
  • Kantelpunten
  • Auteurs
    • Peter van Vliet
    • Jac Nijssen
    • Han Blok
    • Jan Torringa
    • Huib Stam
    • Gastauteurs
  • Zoek
  • Menu Menu

Negatieve berichtgeving over biomassa mist nuance

12 oktober 2019|doorKarel Hendriks|inbiomassa

biomassa houtafval

Wie de krantenkoppen in de eerste week van oktober erop nasloeg, werd geconfronteerd met een eenduidige boodschap: biomassa als brandstof is slecht voor het klimaat. De berichtgeving baseerde zich op een Europees onderzoek naar het gebruik van uit bossen afkomstig hout als brandstof in energiecentrales. De wetenschappers concludeerden dat subsidies voor deze vorm van biomassa-gebruik onwenselijk zijn, omdat het klimaat er op korte termijn mee wordt geschaad. 

De nuance dat het onderzoek zich op één bepaalde vorm van biomassa-gebruik richtte ontbreekt echter, omdat in de berichtgeving de algemene term ‘biomassa’ wordt gebruikt. Er zijn juist vele vormen biomassa en vele vormen van gebruik, waarvan veel onmisbaar zijn bij de vervanging van fossiele brandstoffen.

Alle biomassa over één kam geschoren

‘Biomassa veel vervuilender dan gas en kolen’, ‘Biomassa niet duurzaam, stop met subsidies’ en ‘Beperk verstoken biomassa, het is slecht voor het milieu’ zijn enkele van de titels gebruikt door onder meer De Telegraaf, RTL Nieuws en NRC. De wetenschappers zelf noemen hun onderzoeksobject echter ‘forest biomass used for bioenergy’ (uit bossen afkomstige biomassa die gebruikt wordt voor bio-energie). Zij richtten zich daarbij specifiek op de praktijk in verschillende Europese landen waar het gebruik van, vaak geïmporteerde, samengeperste houtkorrels als brandstof in energiecentrales wordt gesubsidieerd, omdat dit als duurzaam is aangemerkt. 

Hoewel de volledige omschrijving wellicht lastig is te vatten in een titel of lopende tekst, wordt deze praktijk door de aanduiding met ‘biomassa’ wel over één kam geschoren met alle biomassa. NRC schrijft zelfs letterlijk: ‘Het idee van biomassa is hout verstoken dat speciaal daarvoor is geplant.’ Door onzorgvuldig gebruik van de conclusies van deze wetenschappers, raakt hun kritiek onbedoeld mogelijk ook andere biomassa-sectoren waar juist weinig op aan te merken is. 

Wetenschappers bekritiseren juist algemene aanduiding

Biomassa is, in de context van grondstoffen, een verzamelterm voor alle soorten organisch materiaal die gebruikt kunnen worden als brand- of grondstof. Hieronder valt dus hout, maar ook algen, bermgras, suikerbieten, rioolslib, dierlijke resten, etc. Ook de methoden waarmee en de doeleinden waarvoor de biomassa kan worden verwerkt zijn zeer uiteenlopend, verbranding voor energie is daar slechts één van. 

Bij verbranding van hout komt, net als bij fossiele brandstoffen, CO2 vrij. Deze CO2 is door de boom gedurende zijn leven aan de atmosfeer onttrokken. Dit betekent dat een nieuwe boom dezelfde hoeveelheid CO2 weer uit de atmosfeer kan opnemen, zodat er een kringloop ontstaat waarin de totale hoeveelheid CO2 gelijk blijft. Dit in tegenstelling tot CO2 uit fossiele brandstoffen, waardoor de totale hoeveelheid in de kringloop toeneemt. Om die reden wordt dit gebruik van biomassa internationaal als duurzaam aangeduid, en dikwijls gesubsidieerd ingezet voor de verduurzaming van de energievoorziening. 

De 15 bij het ‘European Academies Science Advisory Council’ (EASAC) aangesloten wetenschappers, die dit specifieke gebruik sinds 2015 onderzochten, stellen dat er kritischer gekeken moet worden naar de tijd die het duurt voordat de uitgestoten CO2 weer is opgenomen. Dit verschilt namelijk per bron en in bepaalde gevallen duurt dit langer dan de gestelde deadlines voor het beperken van de opwarming van de aarde. Niet alle biomassa zou dus per definitie als duurzaam moeten worden aangemerkt. Zo maken zij nadrukkelijk onderscheid tussen hout dat speciaal voor energiedoeleinden wordt gekapt, en hout dat overblijft bij duurzaam bosbeheer. Tegenover dit laatste staan de wetenschappers juist niet negatief.

Biomassa als restproduct 

Biomassa kan specifiek als brandstof worden gekweekt, maar dit is in de regel een inefficiënte vorm van biomassa-gebruik. Wegens de uiteenlopende toepassingen is het wenselijker dat alleen de restproducten, waar geen andere toepassing meer voor bestaat, gebruikt worden voor energieopwekking. Er komt in allerlei sectoren veel biomassa-afval vrij dat hoe dan ook verwerkt moet worden. Denk bijvoorbeeld aan bagasse, het vezelmengsel dat overblijft na het uitpersen van rietsuiker, gemaaid bermgras of houten sloopafval. Bij rotting van deze resten komen ook broeikasgassen vrij, zodat een nuttig gebruik van deze resten de voorkeur heeft. Bovendien wordt zo de extra uitstoot door fossiele brandstoffen voorkomen.

Ook zijn er meer vormen van verwerking dan alleen directe verbranding, waaronder de omzetting naar een olie of gas. De uitstoot varieert per verwerkingsmethode en kan zelfs negatief zijn. Door middel van bio-raffinage kunnen daarnaast waardevolle grondstoffen uit de biomassa worden gehaald, waar nu alleen fossiele grondstoffen voor worden gebruikt.

Belangrijk onderdeel duurzame energiemix

Van alle duurzame energie in Nederland werd in 2018 61% opgewekt met biomassa. In tegenstelling tot windgeneratoren en zonnepanelen, is men bij biomassa niet afhankelijk van de weersomstandigheden. Bovendien is biomassa op het gebied van warmteopwekking (warmte vormt het grootste deel van de energievraag) eenvoudiger in te zetten dan elektriciteit. Biomassa vormt daarmee een belangrijk onderdeel van de duurzame energiemix. Het gebruik van fossiele brandstoffen houdt bovendien niet op bij energie. Fossiele grondstoffen worden gebruikt voor talloze producten, waaronder plastics, geneesmiddelen, waterstofproductie en de lithium-ion batterijen waarop we duurzaam opgewekte elektriciteit opslaan. Juist ook op die gebieden kan biomassa als vervangende grondstof dienen. 

Men moet er daarom zorg voor dragen dat kritiek op een bepaalde toepassing van biomassa, niet de ontwikkeling van biomassa-toepassingen in het algemeen verhindert. Juist de wetenschappers achter het genoemde onderzoek pleiten ervoor dat ieder type en soort toepassing van biomassa een eigen en eerlijke evaluatie krijgt, in plaats van één algemene duurzaamheidsaanduiding voor alle biomassa.

Karel Hendriks

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Link naar Facebook
  • Link naar LinkedIn
  • Link naar Mail

Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.

( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )

Nieuws

  • Waterzuivering
    Minder uitstoot broeikasgas bij waterzuivering11 mei 2025 - 10:40
  • geo-engineering
    Britten gaan experimenteren met de atmosfeer, ondanks risico’s7 mei 2025 - 18:26
  • overshoot day
    Overshoot Day: Voetafdruk Nederland kleiner dan gedacht3 mei 2025 - 10:06
  • links rechts politiek
    Peilingen: NSC verdampt, Wilders’ PVV zinkt weg, brede linkse winst30 april 2025 - 08:00
  • giftige chemie
    Giftige chemie, die andere bedreiging van de wereld28 april 2025 - 10:55

Inzicht

  • boeren met de natuur
    Boeren, bomen en biodiversiteit: de terugkeer van levend land11 mei 2025 - 10:16
  • groene groei
    Groene groei is een sprookje, trap er niet in4 mei 2025 - 15:04
  • landbouw geen roofbouw
    Nederland Gifland: Van gezondheidsklachten tot verlies van biodiversiteit3 mei 2025 - 10:43

Opinie

  • elektriciteitsnet
    Innovatieve bedrijven de dupe van netcongestie: een dubbele verliespost voor Nederland28 april 2025 - 11:26
  • hoogoven
    Gure tijden in staal vragen om slim investeren17 december 2024 - 15:42
  • bosbrand
    We hebben een nieuwe alarmfase: klimaatverhitting23 juli 2024 - 17:17

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Nederland krijgt weer internationale nachttreinStammenstrijd of sociale actie, een essay als e-boek
Scroll naar bovenzijde

Cookies en privacy

Om de privacy van de gebruikers van Duurzaamnieuws.nl zo goed mogelijk te beschermen plaatsen we geen tracking cookies op de site. Meer over cookies en privacy vind je in ons privacy reglement.

Privacy verklaring
Sluiten