• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Kort door de Bocht
  • Klimaat
  • Economie
  • Boeken
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Nieuw instrument doorbraak in het nauwkeurig meten van fijnstof

5 december 2014|doorredactie|inklimaatverandering, milieu, technologie

fijnstofHet Nederlandse SPEX-instrument betekent een doorbraak in het nauwkeurig meten van fijnstofeigenschappen. Dit concludeert de Leidse sterrenkundige Gerard van Harten in zijn proefschrift dat hij op 8 december verdedigt. Het Nederlandse SPEX-instrument wordt binnen een consortium van de Universiteit Leiden, het ruimteonderzoeksinstituut SRON en de Nederlandse industrie ontwikkeld om gedetailleerde metingen te verrichten aan fijnstof, zowel vanaf de grond als vanuit een satelliet. De nieuwe meettechniek van SPEX blijkt zodanig nauwkeurig dat SPEX-instrumenten cruciale informatie over de invloed van fijnstof op het klimaat en op de gezondheid kunnen vergaren. Dit is de belangrijkste conclusie van het proefschrift van de Leidse sterrenkundige Gerard van Harten, dat hij op 8 december 2014 zal verdedigen.

Fijnstof meten vanaf een satelliet
Minuscule stofdeeltjes in de atmosfeer kunnen het klimaat zowel verder opwarmen als afkoelen. Deze effecten worden nog maar matig begrepen, en vormen de grootste bron van onvoorspelbaarheid binnen klimaatmodellen. Gedetailleerde metingen aan deze stofdeeltjes zijn dus noodzakelijk. Niet alleen om de hoeveelheid fijnstof te meten, maar vooral ook om de typische grootte en de samenstellingen van de deeltjes te achterhalen. Soortgelijke karakterisatie is ook nodig om de effecten van fijnstof door luchtvervuiling op de gezondheid te onderzoeken.

Stofdeeltjes verstrooien zonlicht
Er zijn zowel lokale grondmetingen nodig als vooral ook satellietmetingen om de effecten van fijnstof op globale schaal in kaart te brengen. Daartoe wordt het SPEX-instrument ontwikkeld. Het vangt het door stofdeeltjes verstrooide zonlicht op, en meet daarvan het spectrum en de polarisatie die informatie bevatten over de eigenschappen van de stofdeeltjes. Vooral de polarisatie-metingen moet bijzonder nauwkeurig uitgevoerd worden, voordat de metingen volledig kunnen worden geïnterpreteerd.

Record polarisatie-meten
Van Harten werkte tijdens zijn promotie aan een volledig nieuwe meetmethode voor polarisatie. Deze wordt geïmplementeerd met een aantal kleine glasplaatjes, waardoor het satelliet-instrument relatief goedkoop gebouwd en gelanceerd kan worden, omdat het weinig weegt. Ook hoeft het geen bewegende onderdelen te bevatten. In zijn proefschrift toont Van Harten aan dat deze nieuwe meetmethode ook nog eens uitermate nauwkeurig is. Het eerste prototype voldeed in het lab in Leiden al meteen aan de strenge vereisten voor een klimaatmissie. Van Harten: ‘Vergeleken met de huidige satellietinstrumenten is SPEX vele malen nauwkeuriger. Dit is een enorme sprong voorwaarts.’

meewind september

Toepassing van sterrenkundige kennis
Het meetprincipe achter SPEX komt uit de sterrenkunde. In de jaren '70 ontdekte de NASA-wetenschapper James Hansen middels polarisatiemetingen vanaf de aarde dat de wolken op de planeet Venus bestaan uit sterk geconcentreerd zwavelzuur. Met behulp van geavanceerde instrumenten op grote telescopen proberen Leidse sterrenkundigen soortgelijke metingen nu uit te voeren aan exoplaneten. Dit zijn planeten rond andere sterren dan de zon. Nadat Hansen in de jaren '80 zijn onderzoeksveld verlegde naar het aardse klimaat, bleken deze metingen ook op aarde cruciaal. Het SPEX-instrument kan nu dus voor het eerst de benodigde informatie over de effecten van fijnstof op klimaatverandering gaan vergaren. Hansen -inmiddels een beroemd klimaatwetenschapper- neemt daarom ook zitting in de promotiecommissie van Van Harten.

SPEX op een vliegtuig
De eerste SPEX-metingen aan fijnstof werden al uitgevoerd door Van Harten, met een speciaal gebouwd instrument voor een grondstation, in opdracht van het RIVM. Deze metingen lieten al een weelde aan nieuwe informatie en mogelijkheden zien. De volgende stap richting een satelliet wordt nu gezet door SRON, dat het nauwkeurig gekalibreerde SPEX-instrument in de zomer van 2015 zal vliegen op een onderzoeksvliegtuig van NASA. ‘Deze vluchten zijn een ultieme testcase voor de uiteindelijke waarnemingen vanuit een satelliet,’ aldus Van Harten. ‘Vanuit mijn toekomstige positie bij het JPL-instituut van NASA zal ik de resultaten met veel belangstelling tegemoet zien.’

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je informatie en inzichten over duurzaamheid die je niet overal al leest. We werken onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

In deze belangrijke tijd bepalen we de richting van de toekomst. Krijgen we klimaatverandering onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Kort door de bocht

  • duurzaam nieuws Welke Wopke staat daar voor de EU?3 oktober 2023 - 09:44
  • duurzaam nieuws Klimaat afwezig en vaagheid troef op lijst Omtzigt NSC27 september 2023 - 10:27
  • duurzaam nieuws Partij voor de Dieren blijft een beestenbende24 september 2023 - 20:58
  • duurzaam nieuws De Boeren Blunder Beweging22 september 2023 - 09:39

Nieuws

  • bosbrand klimaatverandering Ambtenaren keren zich tegen kabinet met brandbrief klimaat en natuur29 september 2023 - 10:26
  • pfas in voedingsgewassen Hof: Toelating pesticiden door Nederland deugt niet29 september 2023 - 09:53
  • carbon lock-in olieproductie Groot-Brittannië geeft groen licht voor Rosebank olieveld in Noordzee27 september 2023 - 13:05
  • glyfosaat pesticide Bayer aangeklaagd wegens achterhouden onderzoeksresultaten glyfosaat27 september 2023 - 12:44
  • links rechts politiekPeilingen Tweede Kamer: kunnen Omtzigt NSC kandidaten wel verschil maken?26 september 2023 - 15:00

Inzicht

  • seizoensgroente Hoe seizoensgroente goed voor het klimaat en je portemonnee is26 september 2023 - 14:39
  • klimaatdoelen De klimaatdoelen deugen niet23 september 2023 - 15:09
  • ecomodernisme en ecomodernisten Het ongelijk van Jesse Frederik en de ecomodernisten17 september 2023 - 09:12

Opinie

  • bestaanszekerheid Bestaanszekerheid als politiek wisselgeld19 september 2023 - 08:00
  • stikstofnormHaagse schijt, hoe komen we er vanaf?12 september 2023 - 19:28
  • opwarming boven 2 graden De wedloop om te overleven27 augustus 2023 - 09:01

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
2014 wordt warmste jaar ooitGevonden voorwerpen worden designproducten
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen