Nederland verbruikte in 2013 totaal 117 TWh aan elektriciteit. Bijna een derde hiervan werd 'vergroend' met Garanties van Oorsprong, certificaten uit het buitenland, sjoemelstroom die niets toevoegt aan de energietransitie. Nieuw is dat inmiddels 9% van de geïmporteerde GvO's afkomstig is uit IJsland. Tot nu toe kwam die sjoemelstroom voornamelijk uit Noorwegen maar het percentage Noorse GvO's is na de felle campagne van WISE tegen sjoemelstroom teruggelopen van 69% in 2012 naar 45% in 2013.
De import van duurzame elektriciteit nam in 2013 evengoed verder toe met ruim zeven TWh naar in totaal veertig TWh. Op papier dan, want de fysieke stroom komt nauwelijks aan in Nederland. De stroom die we hier verbruiken komt voor 90% gewoon uit kolen- gas- en kerncentrales.
Markus Schmid, campagneleider bij WISE: "Noorse GvO's hebben een slechte naam gekregen. De import van GvO's neemt toe, maar we zien een verschuiving van Noorse waterkracht naar andere goedkope aanbieders van GvO's, vooral uit Zweden, Finland en nu dus ook IJsland."
(GvO's van) IJslandse geothermie-stroom is - net als (GvO's van) Noord Europese waterkracht - sjoemelstroom, van het gebruik er van gaat geen enkele prikkel voor de verduurzaming van Nederland uit. Het IJslandse voorbeeld is bijzonder illustratief omdat er geen kabel bestaat die de fysieke stroom uit dat land naar Nederland kan brengen. IJslanders zijn opgegroeid in de wetenschap dat alle stroom die ze verbruiken duurzaam wordt opgewekt. Doordat de IJslandse energiebedrijven nu de certificaten verkopen wordt de IJslandse energiemix een stuk grijzer. Maar in IJsland ligt daar niemand van wakker - het is immers alleen een papieren oefening.
In Nederland is dat heel anders: Hier pronken veel energieaanbieders als Oxxio, NL Energie en Budget Energie met spotgoedkope groene stroom terwijl ze het opwekken van nieuwe duurzame energie laten liggen. Daarom roept WISE sinds 2012 bedrijven en burgers op om te kiezen voor Nederlandse groene stroom. Samen met de aanhoudende kritiek op sjoemelstroom lijkt dit effect te hebben: Steeds meer particulieren maar ook grote bedrijven kiezen bewust voor Nederlandse windenergie. Mede dankzij de campagnes hebben bedrijven als de NS, de gemeente Utrecht en het Van Gogh Museum de keuze gemaakt om alleen nog maar in Nederland opgewekte groene stroom af te nemen.
WISE houdt de meest opvallende deals bij op een speciale webpagina. De prijzen voor GvO's uit Nederlandse wind zijn inmiddels gestegen naar tussen de Euro 1,50 en Euro 2,00 per MWh, het tienvoudige van wat een GvO uit IJslandse geothermie of Noorse waterkracht kost.
Peer de Rijk, directeur WISE: "met duurzame energie zit Nederland nog steeds in de achterhoede. Het kost bloed, zweet en tranen om in Nederland windprojecten van de grond te krijgen. Terwijl de markt er om vraagt; de Nederlandse GvO's worden schaars. Dat is precies wat we willen; een rem op sjoemelstroom en een betere markt voor Nederlandse GvO's. We willen dat er zo snel mogelijk nieuwe duurzame energieprojecten gerealiseerd worden, liefst zonder subsidie".
