Het grote aantal reacties op mijn column over de krokodillentranen van de VVD omtrent energiesubsidies en salderen, doet vermoeden dat het een gevoelig onderwerp is. Bij nadere telling blijkt 1/3 van de reacties van anonieme of onvolledig geïdentificeerde bronnen en is de helft een onder-onsje tussen Math Geurts en Peter Segaar. De eerste groep verdient het niet om te worden beantwoord en Math en Peter zouden elkaar beter eens op de koffie kunnen vragen voor een goed gesprek. Toch wil ik wel reageren op een paar inhoudelijke punten.
1 De Regulerende Energie Belasting (REB) die per 1996 is ingevoerd, was toch echt bedoeld om ons energieverbruik te verminderen en te verduurzamen. Het is dus van de zotte dat wegens allerlei kromme redeneringen sinds 2004 groene energie weer op dezelfde manier belast wordt als grijze. Het is nog veel gekker dat de grootverbruikers vrijwel geheel voor de REB buiten schot blijven. Juist de grootgebruikers die bij elkaar 3 à 4 keer zo veel gebruiken als alle huishoudens kunnen via investeringen hun gebruik van stroom verminderen en verduurzamen. Door de volkomen onterechte subsidie voor grootgebruikers wordt dat verhinderd.
2 Het idee dat mensen die kunnen salderen, dat doen ten koste van de mensen die dat niet kunnen, is absurd. Als ik geen auto gebruik, doe ik dat niet ten koste van de automobilisten. Als ik niet rook, niet drink en geen gas gebruik doe ik dat niet ten koste van de rokers, drinkers en gasgebruikers. Als ik de files vermijd gaat dat niet ten koste van de file rijders. Niemand hoeft te betalen voor iets wat ik niet doe.
3 Dat de kosten voor het elektriciteitsnet, het wegennet en het riool en alle andere infrastructuur voor een deel uit de algemene middelen en voor een deel door de gebruikers naar rato van hun gebruik betaald worden, is volkomen billijk, maar zij betalen niet voor de niet gebruikers en de niet gebruikers zijn geen profiteurs. Gebruikers betalen uiteraard wel meer als er minder gebruikers zijn om de kosten op te verhalen. Vrij logisch en niks mis mee.
4 Salderen is niet meer dan tijdelijk parkeren van energie op het grote net. Het kost niks. Dat PV bezitters het net zouden kunnen overbelasten is een mooie theorie, maar in werkelijkheid is het andersom. Zelfs bij één miljoen huishoudens met volledige PV is hun productie en verbruik minder dan 3 % van het totale landelijke stroomverbruik. Ook zonder PV varieert het stroomgebruik gedurende de dag. De piekbelasting van het net kan overdag zelfs 2 à 3 keer zo hoog zijn als de belasting s’nachts. Daardoor moeten er overdag extra centrales bijgeschakeld worden. En dat kost geld want die centrales zijn de rest van de dag nutteloos. De stroom uit deze centrales is dus relatief duur. Door PV wordt de dagpiek minder en daardoor is er ook minder van die extra capaciteit tijdens de piekuren nodig. Met al die PV op de woningen wordt de totale op jaarbasis gemiddelde prijs van energie lager.
5 In de winter zou er te weinig energie van de PV komen en zouden alsnog de dure gascentrales bijgezet moeten worden. Ook dat is niet waar. Windturbines leveren in de winter ongeveer 1,5 – 2 keer zo veel als in de zomer. Bij de huidige hoeveelheid PV op woningen leveren de windturbines op jaarbasis al 5 keer zo veel als de PV daken. Ook de ervaring in Duitsland, Denemarken, Schotland etc. leert dat de combinatie van wind en zon zelfs tot 60 % van het totaal duurzaam, geen probleem oplevert.
Bij een incidentele overmaat duurzame energie kunnen windturbines heel eenvoudig tijdelijk stopgezet worden. Dat kost bijna niets. Kolencentrales kunnen niet aan en uitgeschakeld worden. Bij de variërende belasting veroorzaken deze juist een probleem. Zij draaien ten koste van het klimaat door als er geen behoefte aan stroom is en proberen die stroom met dumpprijzen te slijten.
6 Het PV gebruik zorgt ook voor kortdurende pieken die op termijn gemakkelijk kunnen worden opgevangen in accu’s. Met een accu van één elektrische auto van de nabije toekomst (40 – 60 kwH) kan de dagelijkse stroom van vier PV huizen gebufferd worden. Nederland zal nooit meer dan 4 miljoen huizen met PV krijgen, maar op termijn wel 9 miljoen elektrische auto’s.
Salderen is alleen toegestaan voor kleinverbruikers. Voor grote zonneparken gelden heel andere regels.
7 Als er al een probleem zou ontstaan, waardoor het net extra kosten zou moeten maken om de onregelmatigheid op te vangen, dan is dit een zorg voor de netbeheerders. Als dit geld gaat kosten dan moet dat via de aansluitkosten verrekend worden. Als Rijkswaterstaat meer asfalt moet aanleggen omdat er zo veel files zijn, gaan we ook meer wegenbelasting betalen. Dit wordt verdeeld over de weggebruikers. Als er veel mensen kiezen om geen auto te nemen, zullen de anderen meer moeten betalen. Lijkt me logisch. Mensen die de files in de spitsuren vermijden, zouden eigenlijk juist extra beloond moeten worden. Hetzelfde geldt voor de PV bezitters die de dagelijkse piekbelasting verminderen.
8 Het idee dat PV bezitters profiteren doordat ze dure stroom verkopen en goedkope stroom terugkopen is niet juist. Particulieren maken geen gebruik van de variabele spotprijzen. Het salderen gebeurt op jaarbasis voor een gemiddelde prijs.
9 De vergelijking tussen 5 cent subsidie voor windturbines op zee en 14 cent subsidie voor PV gaat helemaal mank. De subsidie op windturbines is een tijdelijke zaak en zal worden afgeschaft zodra die niet meer nodig is om te kunnen concurreren tegen fossiel. De fossiele energie wordt echter zwaar gesubsidieerd (wereldwijd 5 keer zo veel als duurzame energie) o.a. door de vrijstelling van energiebelasting voor grootgebruikers. (variërend van 10 tot 14 cent/kWh) Ook worden de externe kosten voor klimaatschade en gezondheidsschade niet door de energieleverancier betaald, maar door de gemeenschap. (Deze zijn door het IMF becijferd op ca 5 cent per kWh) Het rijk geeft dus subsidie voor wind op zee om tegen de veel grotere subsidie voor grijze stroom te kunnen concurreren. Als duurzame energie niet en grijze energie wel belast zou worden en wel voor iedereen in gelijke mate per kWh zou er helemaal geen subsidie voor windenergie nodig zijn.
10 De 14 cent (11 cent REB + 3 cent BTW) bij saldering is geen subsidie. Het is een inkomstenderving doordat de PV bezitters hun energie zelf maken.
11 De regeling verlaagd tarief ofwel de postcoderoos regeling geeft eveneens vrijstelling van REB + BTW voor de hoeveelheid stroom die je zelf maakt met de panelen waarvoor je geïnvesteerd hebt.
Het zou zeer onrechtvaardig zijn als het salderen werd afgeschaft terwijl de regeling verlaagd tarief nog wel gewoon doorgaat.
Han Blok
