Een goede planning vormt de sleutel tot succesvolle militaire acties en succes in het algemeen. Leden van het Amerikaanse Marine Corps – zoals ikzelf - beroemen zich daarop. Maar als je net als ik dertig jaar in het leger hebt gezeten, weet je dat een effectief plan niet statisch kan zijn. Operationele omgevingen veranderen, vaak op verrassende of onverwachte manieren. De overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen was zo'n verandering.

Het kan lang duren voordat we zulke nieuwe omstandigheden goed kunnen doorgronden. Maar we moeten beginnen ons aan te passen en ons blijven aanpassen als nieuwe feiten aan het licht komen. Anders lopen we het risico kwetsbaar te worden voor ernstige strategische dreigingen – waarvan de gevaarlijkste waarschijnlijk klimaatverandering is.

Want ook de stijging van de oppervlaktetemperatuur van de aarde vertegenwoordigt een fundamentele verandering van de mondiale operationele omstandigheden, zowel in economische als in militaire zin. Het is niet alleen maar zo dat sommige  “elites” denken dat het klimaat iets gaat opwarmen. Klimaatverandering is geen triviaal fenomeen, evenmin als de gevolgen ervan op veiligheidsgebied.

Dreiging op dreiging

Klimaatverandering is wat wij in het leger een “threat multiplier” (“vermenigvuldiger van dreigingen”) noemen. Het verband tussen klimaatverandering en conflicten is niet lineair. Klimaatverandering intensiveert en compliceert bestaande veiligheidsrisico's, en verhoogt de frequentie, omvang en complexiteit van toekomstige missies.

De urgentie van de klimaatdreiging neemt snel toe. Klimaatverandering verbreedt nu al de reikwijdte van militaire operaties, waarbij de US Navy en de Coast Guard nieuwe missies in het Noordpoolgebied overwegen. Heviger orkanen, cyclonen en droogtes zullen de vraag naar door het leger ondersteunde humanitaire operaties doen toenemen, vooral in de regio van de Stille Oceaan.

Omdat het steeds extremere weer de migratiepatronen beïnvloedt, zal het aantal ontheemden (dat wereldwijd al recordhoogten heeft bereikt) stijgen, en zal de concurrentie om essentiële hulpbronnen (zoals water, voedsel en energie) toenemen. De gevolgen zullen bijzonder destabiliserend zijn in toch al onzekere omstandigheden, en problemen verscherpen als zwak bestuur, economische ongelijkheid en sociale spanningen – en werkelijk giftige conflicten veroorzaken. Dat is de reden dat we klimaatverandering een “versneller van de instabiliteit” noemen.

Leger noemt klimaatverandering groot veiligheidsrisico

U hoeft mij niet op mijn woord te geloven; de hele nationale veiligheidsstructuur van de Verenigde Staten is hier duidelijk over. Het Amerikaanse leger onderkent klimaatverandering al ruim tien jaar als een groot veiligheidsrisico. Vorig jaar bekrachtigde de National Security Strategy deze zienswijze, door de klimaatverandering aan te duiden als een belangrijk strategisch risico voor Amerikaanse belangen, naast factoren als terrorisme, economische crisis en de verspreiding van massavernietigingswapens.

Op grond van deze factoren werd tijdens het presidentschap van George W. Bush wetgeving ingevoerd. Die verplicht alle Amerikaanse defensie-instellingen de gevolgen van klimaatverandering voor de ontwikkeling van toekomstig strategisch beleid in ogenschouw te nemen.

Het is nog te vroeg om te zeggen wat de regering-Trump zal doen als het op klimaatverandering aankomt. Tijdens zijn campagne heeft Trump beloofd een deel van het huidige klimaatbeleid ongedaan te zullen maken. Hij heeft zelfs gedreigd uit het klimaatverdrag van Parijs te zullen stappen. Het is van cruciaal belang dat hij en zijn kabinet inzien dat het bijzonder kortzichtig zou zijn om deze belofte gestand te doen.

De waarheid is dat het in het belang van Amerika is, zowel in termen van de veiligheid als van de economie, om op het pad naar een schonere toekomst te blijven. De schone energie-revolutie heeft al gezorgd voor meer banen, geld en bedrijvigheid op het Amerikaanse platteland. Het is een bron van ongekende mogelijkheden.

De veranderende economische omstandigheden benadrukken deze kansen. China, India en andere opkomende economieën zijn verwikkeld in een race om de mondiale supermacht op het gebied van schone energie te worden. Het zou niet in het belang van Amerika zijn om achterop te raken. Als Amerika weer groot moet worden, zoals Trump wil, moet het land meer op de toekomst georiënteerde bedrijfstakken bouwen, die mondiaal kunnen concurreren – en die werkgelegenheid kunnen opleveren voor Amerikaanse werknemers.

Bovendien zal de regering-Trump het werk van het Amerikaanse leger moeten voortzetten en een veerkrachtiger nationale veiligheidsstrategie in het leven moeten roepen. Het American Security Project, waarvan ik de CEO ben, kijkt ernaar uit de regering-Trump van relevant advies en oplossingen te voorzien. We zullen de regering ook ter verantwoording roepen als zij er niet goed genoeg in slaagt Amerikaanse belangen te beschermen.

Ook voorbereiden op een 'War on Climate Change'

Het negeren van dreigingen kan werken in de politiek, maar heeft geen enkele zin op het gebied van de veiligheid. Het ontkennen van de realiteit van de klimaatverandering zal er niet toe leiden dat die verdwijnt; het zal eerder de economie uithollen en de VS blootstellen aan ernstige risico's. Dat zou erop neerkomen op Trump er niet in slaagt een van zijn belangrijkste verantwoordelijkheden als president na te komen: het verzekeren van de veiligheid van het Amerikaanse volk.

Ernstige strategische risico's mogen geen politiek speeltje zijn. De dreiging van klimaatverandering heeft niets te maken met de scheiding tussen links en rechts; zij maakt deel uit van de Amerikaanse militaire planning, en dat moet ook zo blijven. Iedereen die betrokken is geweest bij een dergelijk soort planning weet dat we ons niet alleen kunnen voorbereiden op de oorlogen die we zelf willen voeren; we moeten ons ook voorbereiden op de oorlogen die op ons af zullen komen, of we dat nu leuk vinden of niet.

Stephen Cheney

Copyright: Project Syndicate 2016