Financiële instellingen in de VS en het VK, maar ook in Nederland, behoren tot de belangrijkste investeerders in Russische projecten voor fossiele brandstoffen met een zogeheten koolstofbom. Dat blijkt uit een nieuwe databank, meldt The Guardian.
Volgens activisten in Oekraïne moeten deze instellingen dergelijke investeringen onmiddellijk stopzetten, om de financiering van de Russische invasie in Oekraïne te beperken en om te voorkomen dat het klimaat instort.
1 miljard ton CO2
Koolstofbommen zijn projecten voor de winning van fossiele brandstoffen waarvan onderzoekers hebben vastgesteld dat ze minstens 1 miljard ton CO2 bevatten, het drievoudige van de jaarlijkse uitstoot van het Verenigd Koninkrijk. Rusland is een hotspot, met 40 koolstofbommen, waarvan er 19 worden geëxploiteerd of ontwikkeld door Russische bedrijven die door buitenlandse financiering worden gesteund. De bedrijven zijn Gazprom, Novatek, Lukoil, oliemaatschappij Rosneft en Tatneft.
Uit de gegevensbank, die is samengesteld door het Leave it in the Ground Initiative (Lingo), blijkt dat meer dan 400 buitenlandse financiële instellingen voor 130 miljard dollar steun hebben verleend aan de Russische bedrijven - 52 miljard dollar aan investeringen en 84 miljard dollar aan kredieten. De gegevens werden bekendgemaakt op woensdag, Oekraïnes onafhankelijkheidsdag en zes maanden na het begin van de Russische invasie.
VS de grootste financier van koolstofbommen
Financiële instellingen in de VS hebben bijna de helft van de buitenlandse investeringen in Russische koolbombedrijven in handen, met 154 instellingen die 23,6 miljard dollar bezitten. De grootste combinatie van investeringen en krediet - 10 miljard dollar - werd verstrekt door JPMorgan Chase, dat in andere analyses ook is aangewezen als een van de belangrijkste financiers van fossiele brandstoffen.
De grootste individuele investering in de Russische koolstofbombedrijven was de $ 15,3 miljard in Rosneft in handen van de Qatar Investment Authority, het soevereine vermogensfonds van Qatar.
Ook Nederland
Nederland als financier van Russische koolstofbommen - Bron: Lingo
Het Verenigd Koninkrijk was derde op de lijst van investerende naties, met 32 financiële instellingen die $ 2,5 miljard aan investeringen bezaten. HSBC had het grootste investerings- en kredietbedrag, namelijk 308 miljoen dollar. Financiële groepen in Japan, Noorwegen, Zwitserland en Nederland hadden ook aanzienlijke investeringen, terwijl Chinese en Italiaanse instellingen samen 45 miljard dollar aan krediet verstrekten.
"Poetins oorlog wordt gefinancierd met geld uit fossiele brandstoffen en deze fossiele brandstoffen veroorzaken op dit moment klimaatafbraak", zegt Svitlana Romanko, directeur van de Oekraïense NGO Razom We Stand, die oproept tot onmiddellijke stopzetting van alle buitenlandse investeringen in Russische bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken en tot een permanent embargo op Russische olie, gas en steenkool. "Investeren in Russische koolstofbommen is het slechtste wat je vandaag de dag kunt doen."
Nog niet gestopt
Kjell Kühne, van Lingo, zei: "Deze oorlog heeft echt duidelijk gemaakt dat, wanneer het je niet kan schelen met wie je zaken doet, dit zich wel degelijk vertaalt in menselijk lijden en verloren levens. Het is ook duidelijk dat we niet moeten investeren in nieuwe projecten voor fossiele brandstoffen, zoals het Internationaal Energieagentschap heeft bevestigd. Iedereen die betrokken is bij deze projecten zou zich echt moeten afvragen waar ze mee bezig zijn."
De Lingo onderzoekers zeiden dat sommige financiële instellingen hun steun aan de Russische bedrijven kunnen hebben verminderd sinds de oorlog begon, maar dat velen een afwachtende houding leken te hebben aangenomen. De onderzoekers hopen dat de database campagnevoerders in staat zal stellen de 400 instellingen aan te spreken op hun investeringen.
De buitenlandse financiële steun is grotendeels bestemd voor grote olie- en gasprojecten in Rusland, onder meer in Siberië en het Noordpoolgebied. Steenkoolprojecten worden vooral gesteund door binnenlandse investeerders, aldus de onderzoekers. De database bevat alleen financiële steun voor de Russische fossiele brandstofbedrijven en niet voor buitenlandse olie- en gasbedrijven die in Rusland werken, of de dienstverlenende bedrijven die hen ondersteunen.
In mei onthulde de Guardian dat 's werelds grootste fossiele-brandstofbedrijven in stilte enorme olie- en gasprojecten planden die het klimaat voorbij internationaal overeengekomen temperatuurgrenzen zouden drijven, met catastrofale wereldwijde gevolgen. De plannen omvatten 195 koolstofbommen die door Kühne en zijn collega's zijn geïdentificeerd en waarvan 60% al is begonnen met pompen. "We hebben de koolstofbommen geïdentificeerd, nu moeten we ze onschadelijk maken," zei hij.
