Over onnodige angst, sensatie en fake nieuws

Nederland gebruikt ruwweg 750 miljard kWh energie uit fossiele brandstoffen en vanwege de opwarming van het klimaat hebben we de intentie om daarmee te stoppen. Volgens de afspraken van Parijs zou het uiterlijk 2050 afgelopen moeten zijn.

Op grond van de gebruikte hoeveelheden en de energie-inhoud per kg kool, per liter olie en per kuub gas is ons gebruik ongeveer als volgt opgebouwd:

Totaal energiegebruik Nederland	in TWh/j   (1 TWh= miljard kWh)
Motorbrandstoffen	135
Steenkool en gascentrales	237
Gas en diesel WKK	40
Gas voor verwarming + industrie	338
Import stroom	15
Totaal	765

We kunnen het gebruik van fossiele brandstoffen stoppen door volledige elektrificatie van alle toepassingen die nu op gas, olie en kolen draaien en de benodigde stroom duurzaam op te wekken. Maar hoeveel stroom hebben we daarvoor nodig? En hoeveel windmolens en zonnepanelen om deze stroom duurzaam op te wekken?

In De Telegraaf van 14 april schrijft Joris Polman dat we daarvoor 73.800 windmolens op land en 56.200 molens op zee nodig zullen hebben. De rekensom geeft hij er niet bij dus, maak ik die maar even want zo moeilijk is dat niet.

Windmolens op land hebben gemiddeld een capaciteit van 3 MW en produceren elk minstens 6,6 miljoen kWh per jaar. Windmolens op zee hebben straks een capaciteit van gemiddeld 6 MW per stuk en produceren elk 15 miljoen kWh/j. Met het door De telegraaf genoemde aantal zou de productie op 73.800 x 6,6 miljoen + 56.200 x 15 miljoen = 1320 miljard kWh/j komen.

Dat is dus 1,76 keer zo veel als ons huidige energiegebruik uit fossiele brandstoffen. Mogelijk is er vanwege het vooruitzicht tot het jaar 2050 op een fantastische economische groei van ca 2 % per jaar gerekend en is aangenomen dat ons energiegebruik evenredig meegroeit.

De berichtgevers zien echter een kleinigheidje over het hoofd. Van de 750 miljard kWh die we nu aan fossiele brandstoffen verstoken, gaat zeker 255 miljard ongebruikt als warmteverlies de lucht in. Dat komt doordat energiecentrales maar een rendement van hooguit 35% halen en auto’s hooguit 25 %. Dat is achterhaalde technologie.

Dat kan anders en wordt ook anders. Doordat we overschakelen op elektrische auto’s met een energierendement van 80 – 90 % en op decentrale windmolens en zonneparken met minder dan 10 % verlies, winnen we al een heleboel. De grootste klap kunnen we maken door van gasverwarming over te stappen naar warmtepompen. Deze halen de energie uit de lucht of uit de bodem met een rendement van 400 %. Dus in plaats van 4 kWh uit gas te halen, besteden we 1 kWh elektriciteit voor dezelfde opbrengst aan warmte. Ook door isolatie van woningen en gebouwen is nog veel te besparen en tenslotte zal door procesverbetering in de industrie en de overgang naar LED-verlichting nog heel veel te besparen zijn. Ik heb een globale schatting gemaakt van de mogelijke besparingen door minder verlies bij moderne technologie.

	TWh
Huidig gebruik primair uit fossiel	765
Van benzine/diesel naar elektrisch     scheelt	100
Van gas/kolen centrale naar PV en Wind scheelt	165
LED en procesindustrie	35
Warmte Isolatie	100
Van Gasverwarming naar Warmtepomp	180
Totale besparingen	580
Rest behoefte	185
Import groene stroom	15
Zelf op te wekken	170

Ik kom tot de conclusie dat we straks geen 1320 miljard kWh stroom nodig hebben maar ongeveer 185 miljard, waarvan we er 170 miljard zelf moeten opwekken. Als we dat voor 40 % met zonneparken doen door 1 % van ons grasland op te offeren en de rest met windmolens, is er nog ruim 100 miljard kWh aan windenergie nodig. Per eind 2017 produceren de molens op land nog maar ca 7 TWh en op zee ca 3,7 TWh. We hebben dus nog een eind te gaan.

We zouden uiteindelijk met 9.000 moderne molens kunnen volstaan en De Telegraaf zaait dus lekker paniek met een getal dat ruim 14 keer zo groot is. Als we er 5000 op zee plaatsen, kunnen we met 4000 molens op land volstaan. Er staan er nu al 2300, maar die zijn veelal klein en verouderd.

Maar nee: “Het Nederlandse landschap gaat er aan” schrijft de krant en vraagt de lezers of we wel 130.000 windmolens willen. De krant vergeet daarbij dat ons land al voor een groot deel geasfalteerd is en dat je zo ver niet kunt gaan en kijken of er staan auto’s in lange rijen voor je neus. De grote wegen zijn omzoomd met geluidswallen die vol gekladderd zijn met graffiti, de randen van dorpen en steden zijn “versierd” met gigantische reclameborden en volgebouwd met de allerlelijkste industriële bouwsels die architecten kunnen bedenken. Vanwege de woningnood voor mensen met een smalle beurs wordt Nederland volgebouwd met de meest afschuwelijke saaie en monotone nieuwbouwwijken waarbij de krappe tuintjes, als die er al zijn, veelal bestaan uit een dikke laag kiezels met stapstenen en kabouters bij een wasteil als vijver. We moeten niet de vraag stellen of we zoveel windmolens willen, maar of we bereid zijn het licht uit te doen, geen TV te kijken, geen auto’s meer te rijden, niet meer te vliegen, de was met de hand te doen en alle communicatie weer per postduif te laten gaan.

Moderne windmolens zullen niet in de steden komen, en ook niet in de nieuwbouwwijken waar de meeste mensen wonen. Langs de ca 10.000 km rijks- en provinciale snelwegen zouden in principe al meer dan voldoende namelijk 30.000 windmolens geplaatst worden, zonder dat het geluid van de wieken boven het geraas van de auto’s uitkomt. Dat zal vast niet overal mogelijk zijn, maar dat is dus ook helemaal niet nodig. In de dorpen van de landelijke gebieden zou men ze kunnen horen, ware het niet dat men binnen de TV heeft aan staan of buiten altijd wel een buurman op een grasmaaier zit of met een bladblazer bezig is om ons dierbare Nederlandse landschap netjes te houden.

Maar nee, volgens De Telegraaf moet het volk bang gemaakt worden en opgehitst met fake nieuws. Een dag later schrijven de kranten dat de landbouw bedreigd wordt door zonneparken en dat we in de straten van dorpen en steden gek zullen worden van het gebrom van alle warmtepompen. Het is duidelijk dat de invloed van de gebroeders Koch ook onze journalisten heeft bereikt.

Han Blok