De Partij voor de Dieren wil dat de regering zich verzet tegen de introductie van een nieuw gengewas in de EU. De Europese Commissie dreigt toestemming te geven voor de teelt van de door Pioneer genetisch gemanipuleerde maissoort 1507. Als dat gebeurt, worden alle Europese lidstaten verplicht de teelt van dit omstreden gewas toe te staan op hun akkers. Landen die geen risico’s willen lopen met gentech, zoals Oostenrijk en Frankrijk, maken al langere tijd bezwaar. Nederland heeft nog altijd niet duidelijk gemaakt wat haar positie is, terwijl die bepalend kan zijn voor het besluit over toelating van deze teelt in de hele EU. De Partij voor de Dieren roept de regering op de keuzevrijheid van burgers, boeren en lidstaten voorop te stellen en tégen de toelating van nieuwe genetisch gemanipuleerde gewassen te stemmen.
Een groeiend aantal landen in de Europese Unie wil vanwege de grote risico’s van genetische manipulatie geen teelt of import van gengewassen meer toestaan. De controverse binnen de EU is zo groot dat besluiten over de introductie van nieuwe gentechgewassen al een tijd stilliggen. Het chemische bedrijf Pioneer heeft echter afgedwongen dat de EU voor half februari een besluit neemt over toelating van de mais die zij via genetische manipulatie heeft omgetoverd tot een gifproducerende plant (maistype 1507). Dat betekent dat er voor het eerst in meer dan tien jaar in Brussel wordt gestemd over een zogenaamde teelttoelating. Als de EU de teelt toelaat, mag het gengewas in alle lidstaten worden verbouwd, ook in landen die daar fundamentele bezwaren tegen hebben. Daarbij zou dit de deur openzetten voor nog meer introducties van genetisch gemanipuleerde gewassen in Europa.
De omstreden mais van Pioneer is een genetisch gemanipuleerde plant die continu een gifstof afgeeft. Het gif dat de plant zelf produceert is bedoeld om de maisboorder uit te schakelen maar brengt ook schade toe aan andere vlinders en motten. Bovendien is de plant resistent gemaakt tegen bestrijdingsmiddelen die glufosinaat bevatten. Terwijl wetenschappers waarschuwen dat het resistent maken van gewassen een hoger gebruik van landbouwgif in de hand werkt, staat Brussel op het punt een gengewas toe te staan dat resistent is tegen een middel met grote risico’s voor zoogdieren en andere organismen. Vanwege de gevaren van glufosinaat wordt juist getracht het gebruik van deze onkruidbestrijder aan banden te leggen.
Schimmige procedure, Kamer buiten spel
Vóór half februari moeten de lidstaten een besluit nemen over de toelating van de gentechmais. Als dat niet gebeurt, of als er bij de stemmingen geen gekwalificeerde meerderheid wordt bereikt, zal de Europese Commissie de teelt van het gewas automatisch toestaan. Maar hoewel dat al bekend is sinds oktober 2013 wordt er zowel in Brussel als in Nederland steeds voor gekozen om het debat over dit controversiële onderwerp uit de weg te gaan. De Griekse voorzitter van de EU stelde zelfs voor om alleen maar een schriftelijke stemming te houden, zonder een voorafgaand inhoudelijk debat. Onder andere door druk vanuit de Partij voor de Dieren is dit voorstel geblokkeerd.
Uiteindelijk staat het voorstel voor toelating van genmais 1507 nu op de agenda van de Raad Algemene Zaken op 11 februari in Brussel, waar minister Timmermans namens Nederland aan deelneemt. Esther Ouwehand heeft het kabinet nogmaals gevraagd snel duidelijkheid te verschaffen over haar positie, zodat de Kamer de koers van de regering nog kan bijstellen als dat nodig is. Ouwehand: “Gentechgewassen zijn zeer omstreden, ook in Nederland. Een grote meerderheid van de mensen wil niet dat er geknutseld wordt met hun voedsel, en al helemaal niet als dit ook nog grote consequenties heeft voor dieren en het milieu. Het is onbegrijpelijk dat de regering een controversiële beslissing over het telen van gengewassen in de hele EU maar niet voorlegt aan het parlement.”