Ralph Nader: een nieuwe 1 procent kan destructieve politiek stoppen

In zijn laatste boek stelt criticus en activist Ralph Nader voor om een ‘nieuwe 1 procent’ te creëren en in beweging te brengen. Eén procent van de bevolking die ontbering en misbruik onder de rest van de mensen zullen onthullen en kampioen ‘basic fair play’ gaan worden.

We hebben met ons allen toegelaten dat plutocratische krachten onze politieke macht weg konden zuigen. In zijn nieuwe boek presenteert Nader een plan rondom ‘fundamentele gemeenschapswaarden’ die rechts en links verenigen. Op die manier kan de macht terugkeren naar de burgers.

Terwijl een paar bevoorrechte Amerikanen genieten van wat hij omschrijft als een ‘plutocratie van maxima,’ leven de meeste Amerikanen tegenwoordig in een ‘democratie van minima‘. Maar daar hoeven we ons niet bij neer te leggen. “Kijk terug in de geschiedenis en je ziet dat bijna alle grote veranderingen zijn begonnen met slechts een of twee mensen”.

In zijn boek Breaking Through Power laat Nader duidelijk zien hoe rijkdom en macht de democratie ondermijnen. Maar de reden dat ik het boek vooral de moeite waard vind is zijn visie op hoe we moeten reageren. Zeker omdat hij het schreef net vóór de overwinning van Donald Trump. Trump, die campagne voerde als een populist, heeft al diverse miljardairs geselecteerd voor zijn kabinet. Dit versterkt alleen maar de relevantie van Naders kritiek op het systeem in de eerste hoofdstukken van zijn boek.

Klein beginnen

Nader wil het doorbreken van de vastgeroeste machtsstructuren van bedrijven en overheden beginnen met het verhogen van de verwachtingen die het publiek heeft van democratie. Verwachtingsniveaus zijn het zetje in de rug dat mensen nodig hebben om in actie te komen voor een verandering in de goede richting. Het uitgangspunt van zijn betoog is dat een kleine groep mensen altijd het initiatief nam bij de meeste belangrijke, progressieve politieke hervormingen in de Amerikaanse geschiedenis. Van de afschaffing van de slavernij tot het stemrecht van vrouwen, van de regelgeving rondom tabak tot aan burgerinitiatieven over klimaatverandering. “Kijk naar de geschiedenis en je ontdekt dat bijna alle bewegingen die meetelden, begonnen met slechts een of twee mensen”.

Actie

In het laatste hoofdstuk van het boek ‘Waarom democratie werkt’, roept Nader op tot actie. Het hoofdstuk begint met een citaat van Martin Luther King Jr. ‘We moeten massaal de confrontatie aangaan met de machtsstructuur’, verkondigde King aan het begin van de Poor People’s Campaign in 1967. Om dat te bereiken stelt Nader voor een nieuwe 1 procent te creëren en activeren. Een groep mensen die ‘voorwaarden van ontbering en misbruik’ zullen onthullen en kampioen ‘basic fair play’ gaat worden. Hij roept de mensen op die betrokken zijn bij Black Lives Matter, de burgers van Flint, Michigan, en de bewegingen voor klimaat, wapenwetgeving en economische rechtvaardigheid. Hij stelt dat er 2,5 miljoen gemotiveerde Amerikanen zijn “verbonden door een brede waaier van diverse kwesties … zij lopen over van morele verontwaardiging, passie en betrokkenheid.” Zij kunnen met bijeenkomsten de politieke macht waaraan politici gewend zijn omkeren.

Lobbyen

Nader doet een beroep op deze nieuwe 1 procent mensen om 300 uur vrijwilligerswerk en $200 tot $300 per jaar te investeren in belangenbehartigingsplekken in elk van de 435 Congres districten. Vanuit elke plek zouden ten minste vier fulltime burger-activisten een persoonlijke relatie aan moeten gaan met hun congres vertegenwoordigers. Deze directe, persoonlijke relatie, schrijft hij, is “de strategie die werkt voor alle succesvolle lobbyisten.” Aanvullend op het rechtstreeks lobbyen bij het Congres, werkt deze kerngroep van geëngageerde burgers er ook aan ‘de stille meerderheid van de publieke opinie’ te mobiliseren.

Dagvaardiging door burgers

Het tweede essentiële onderdeel van Naders actieplan is wat hij noemt ‘Dagvaarding door Burgers’. Burgers roepen hun volksvertegenwoordigers op ‘voor langdurige ondervraging en informatievoorziening’ door kiezers. Omdat deze bijeenkomsten worden georganiseerd en gerund door burgers, zouden ze de politieke macht waar politici aan gewend zijn kunnen omkeren. Omdat dit ‘nieuwe en ongebruikelijke’ dagvaardingen zijn, zullen ze media-aandacht trekken; omdat ze ‘duidelijk, eenvoudig en persoonlijk’ zijn, kunnen ze gemeenschappen activeren binnen ieder district. Nader biedt een voorbeeldtekst voor een Dagvaarding door Burgers gericht op het activeren en uitbreiden van wat hij omschrijft als ‘duurzame instrumenten van de macht van de burger‘. Hij verwoordde dit in al 1992 als ‘the Concord Principles’.

Onder Naders plan voor een nieuwe, politiek georganiseerde, progressieve 1 procent ligt zijn visie op een ‘samenwerking tussen links en rechts’, gebaseerd op ‘fundamentele gemeenschappelijkheden’. Dit punt in combinatie met de kritiek op de plutocratie zorgt voor de grootste kracht van Naders plan voor de heropleving van de democratie.

Verdeel-en-heers

De heersende politieke partijen in de VS maken volgens Nader gebruik van een verdeel-en-heers strategie. Net als alle heersende klassen dat deden in het verleden. Volgens Nader doen ze dit om met opzet solidariteit tussen rassen, geslachten en klassen te ondermijnen. Door de samenleving te organiseren rondom gemeenschappelijke, fundamentele waarden (zoals ‘nette’ verkiezingen, voldoende inkomen voor levensonderhoud, kwaliteit van betaalbare gezondheidszorg, schone lucht, water en voedsel) kan een ‘burger-persoonlijkheid‘ ontwikkeld worden. Geïnspireerd door een gevoel van gemeenschap, doel en zelfrespect in plaats van loyaliteit aan politieke partijen die alleen maar inspelen op onze angsten en verdeeldheid. “We kunnen armoede verdrijven als we breken met de traditionele paradigma’s”.

Ik zou Naders oproep nog een beetje willen aanscherpen. Dit door inzichten uit een boek en een presentatie die ook mijn sociologie-studenten hebben overtuigd:

In het boek The Rich and the Rest of Us (2012) staat het ‘Armoede Manifest‘ van Tavis Smiley en Cornel West. In dit manifest staan ‘10 leugens over armoede die Amerika zich niet langer kan veroorloven‘. Het manifest pleit in 12 punten voor het omvormen van armoede naar welvaart. Het argument van Smiley en West dat we de armoede kunnen stoppen ‘als en wanneer we breken met de traditionele paradigma’s en een nieuwe koers inslaan op basis van gedeelde menselijkheid en gedeelde verantwoordelijkheid’ komt aardig overeen met de visie van Nader.

In de presentatie Racism: The U.S. Creation Myth and Its Premise Keepers uit 1993 analyseert Elizabeth (Betita) Martínez kritisch de relatie tussen racisme en kapitalisme in de Amerikaanse geschiedenis. Martínez beschrijft hoe blanke elites de racistische ‘ideologie van blankheid’ bevorderden in de 13 originele kolonies. Door een verdeel-en-controle strategie werden blanken uit lagere klassen gestimuleerd hun identiteit en belangen te laten bepalen door hun kleur en niet door hun klasse.

Terwijl de natie vandaag de dag worstelt met de blanke-identiteitspolitiek, met inbegrip van blank nationalisme en blanke overheersing (iets waarvan de presidentiële campagne van Trump niet alleen profiteerde maar die deze vrijwel zeker bevorderde) is het diep geïnstitutionaliseerde racisme in de Amerikaanse geschiedenis relevanter dan ooit. Als we in het achterhoofd houden dat de elite gebruik maakt van ras en racisme om de hegemonie te handhaven, dan blijkt daar alleen maar meer uit hoe belangrijk Naders plan is om het progressieve activisme te versterken door ‘fundamentele gemeenschappelijkheden.’

Dat schreef Andy Lee Roth in Yes! magazine.

Natuurlijk heeft het betoog van Nader in eerste instantie betrekking op de Amerikaanse situatie. Maar wie de beelden van het samengaande populisme in Europa zag, in Koblenz, op 21 januari kan er niet omheen dat Europa de zelfde kant uit gedreven wordt. Dat wordt nog eens ondersteund door de actieve contacten met de Amerikaanse nieuwe machthebbers van onder andere Geert Wilders en Marine Le Pen.

Nieuwe manieren om politici verantwoording af te laten leggen kan ook in Nederland. Vanuit alle regio’s kunnen kiezers instappen om de kamerleden uit hun provincie of stad publiekelijk aan de tand te voelen over hun stemgedrag. En ook de reguliere rechtbank staat open, net zoals Urgenda de Nederlandse regering in de rechtbank aansprak op haar klimaatbeleid, en won.

De nieuwe 1% van Nader is al actief. Het wordt hoog tijd dat we haar meer zichtbaar maken voor de hele bevolking.

Bekijk hier het boek Breaking Trough Power

Bekijk hier het boek The rich and the rest of us