We kennen plasticvervuiling vooral van de oceanen. Maar de manier waarop plastic wordt gebruikt in de landbouw over de hele wereld is net zo rampzalig en bedreigt de voedselveiligheid en mogelijk de menselijke gezondheid. Dat concludeert een rapport van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN.
Volgens het rapport bevat de bodem meer vervuiling door microplastics dan de oceanen. Er is een beter beheer van de miljoenen tonnen plastic nodig die elk jaar in het voedsel- en landbouwsysteem worden gebruikt. Dat schrijft The Guardian.
Het rapport erkent de voordelen van plastic bij het produceren en beschermen van voedsel, van irrigatie en kuilvoerzakken tot vistuig en boombeschermers. Maar de FAO zei dat het gebruik van kunststoffen alomtegenwoordig is geworden. Het grootste deel van dat plastic is momenteel voor eenmalig gebruik en wordt na gebruik begraven, verbrand of gaat verloren. Het rapport waarschuwde ook voor een groeiende vraag naar landbouwplastic.
Er is toenemende bezorgdheid over de microplastics die worden gevormd naarmate grotere plastics worden afgebroken, aldus het rapport. Microplastics worden geconsumeerd door mensen en dieren en sommige bevatten giftige additieven en kunnen ook ziekteverwekkers dragen. Sommige zeedieren worden geschaad door het eten van plastic, maar er is weinig bekend over de impact op landdieren of mensen.
Plastic in landbouw aan banden leggen
"Het rapport is een luide oproep tot doortastende maatregelen om het rampzalige gebruik van plastic in de landbouwsectoren aan banden te leggen", zegt Maria Helena Semedo, adjunct-directeur-generaal bij de FAO.
"De bodem is een van de belangrijkste receptoren van landbouwplastic en het is bekend dat ze grotere hoeveelheden microplastics bevatten dan oceanen", zei ze. "Microplastics kunnen zich ophopen in voedselketens en bedreigen de voedselzekerheid, voedselveiligheid en mogelijk de menselijke gezondheid."
Wereldwijde bodems zijn de bron van al het leven op het land, maar de FAO waarschuwde al in december 2020 dat hun toekomst er somber uitzag zonder actie om de degradatie een halt toe te roepen. Vervuiling door microplastics is ook een wereldwijd probleem, dat de planeet vervuilt van de top van de Mount Everest tot de diepste oceaantroggen.
Het FAO-rapport, dat is beoordeeld door externe experts, schat dat in 2019 12,5 miljoen ton plastic producten is gebruikt in de plantaardige en dierlijke productie en nog eens 37,3 miljoen ton in voedselverpakkingen.
Gegevens beperkt
Gegevens over het gebruik van plastic in landbouw zijn beperkt, maar Azië was naar schatting de grootste gebruiker, goed voor ongeveer de helft van het wereldwijde gebruik. Bovendien zal de wereldwijde vraag naar belangrijke producten zoals kas-, mulch- en kuilfolies tegen 2030 naar verwachting met 50% stijgen.
Slechts een klein deel van het landbouwplastic wordt ingezameld en gerecycled.
Prof Jonathan Leake van de Universiteit van Sheffield in het VK en een panellid van de UK Sustainable Soils Alliance, zegt: "We voegen momenteel grote hoeveelheden van deze onnatuurlijke materialen toe aan landbouwgronden zonder de langetermijneffecten ervan te begrijpen", zei hij. “In het VK zijn de problemen vooral ernstig vanwege onze toepassingen van grote hoeveelheden met plastic verontreinigd rioolslib en compost. We moeten de plastics [hiervan] verwijderen voordat ze aan land worden toegevoegd, omdat het onmogelijk is om ze daarna te verwijderen."
Als oplossing noemt het FAO-rapport "het 6R-model" - weigeren, herontwerpen, verminderen, hergebruiken, recyclen en terugwinnen. Dit betekent landbouwpraktijken toepassen die het gebruik van plastic vermijden, plastic producten vervangen door natuurlijke of biologisch afbreekbare alternatieven, herbruikbare plastic producten promoten en het beheer van plastic afval verbeteren.
