Sinds Greta Thunberg op 23 september bij de klimaattop van de VN alle wereldleiders publiekelijk in het schandblok zette, rijst haar beroemdheid naar ongekende hoogte. Helaas is de aandacht voor het dappere meisje groter dan voor het probleem waar zij aandacht op wil vestigen. Of het helpt zal de toekomst moeten uitwijzen, maar er zijn tekens aan de wand.
Het akkoord van Parijs treedt per 1 januari in werking. In de VS wordt door de tegenstanders van Trump gesproken over een New Green Deal en Frans Timmermans komt op de proppen met een Europese Klimaatwet en de ambitie 100% minder broeikasgas in 2050. Daarmee volgt de EU het VK, Frankrijk, Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken en Nederland met ambities voor 2050 variërend van 50 tot 95% minder ten opzichte van het peiljaar 1990. In Madrid kondigde een groep van 500 bedrijven aan dat ze al in 2030 klimaatneutraal zouden zijn. Zelfs onze Eerste kamer heeft een wet aangenomen tegen steenkoolcentrales. Aan goede voornemens lijkt geen gebrek.
Windturbines, zonneparken en elektrische voertuigen veroveren de wereld in ongekend tempo. Sinds 2010 groeit de capaciteit voor windenergie met 15% per jaar tot 600 GW Zonne energie groeit met meer dan 30% per jaar en heeft nu ruim 500 GWp capaciteit. De gemiddelde kosten per kWh opgewekte stroom uit wind en zon zijn inmiddels lager dan voor stroom uit kolen of gas. De verkoop van volledig elektrische auto’s groeit met 40% per jaar en is al in 2017 de miljoen per jaar gepasseerd. De kosten per km over een periode van 10 jaar zijn beduidend lager dan voor benzine auto’s. We zijn goed bezig!
Tijdens de COP 25 in Madrid werd ook druk onderhandeld over het vereffenen van de in het verleden opgebouwde schuld. De rijke landen hebben toegezegd elk jaar 100 miljard US$ te betalen aan arme landen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Het besef dat de rijken de schade hebben veroorzaakt waar de armen het meeste last van hebben is er. De omvang van die schadevergoeding is echter om je kapot te schamen. De sinds 1751 geaccumuleerde hoeveelheid CO2 equivalenten bedroeg in 2017 ruim 1,5 triljoen ton, en nog steeds komt daar jaarlijks bijna 40 miljard ton (2 à 3 %) bij waardoor intussen het gehalte aan CO2 equivalenten (CO2 + CH4 + N2O) tot 500 ppm is gestegen. Zo’n hoog gehalte is in 3 miljoen jaar niet voorgekomen en is niet zonder gevolgen. Volgens het IMF brengt dit nu al een jaarlijkse schadekosten met zich mee van 5,3 triljoen US$
Schade en subsidies
Dus elke ton in het verleden uitgestoten CO2 eq. draagt nu bij aan 3,6 US$ schade. Azië, Noord Amerika en Europa zijn verantwoordelijk voor het leeuwendeel van die geaccumuleerde uitstoot. De rest van de wereld met de armste landen in Afrika, Oceanië en Zuid Amerika hebben bij elkaar slechts 6.6 % bijgedragen. Het voornemen om elk jaar 100 miljard naar de arme landen te sturen komt neer op nog geen 7 dollarcent per ton CO2 eq. en nog geen 2 % van de werkelijke directe en indirecte schade. Het zelfde IMF heeft ook becijferd dat de wereld voor 5,2 triljoen subsidies en belastingvoordelen verstrekt aan de fossiele industrie.
Er wordt dus wereldwijd ruim 50 keer zo veel steun verleend aan big fossil dan er aan arme landen wordt gegeven om de schade te beperken. De grote olie- en gasmaatschappijen gaan gewoon door met zoeken en boren. De 50 grootse firma’s willen bij elkaar tot 2030 nog 8% meer naar boven halen en Shell en ExonMobile zetten zelfs in op een groei van 35%. Daarmee gaan ze 40% van het budget opgebruiken dat is toegelaten om nog onder de 1,5 graad opwarming te blijven.
Maar gelukkig heeft de Nederlandse VVD onder leiding van Rutte en Dijkhoff een geweldig offer gebracht. Onder druk van de boeren en de stikstofcrisis wordt de maximum snelheid beperkt tot 100 km/u. Dat gaat ook voor CO2 een slok op een borrel schelen. Voor een personenauto die van 130 naar 100 km/u gaat scheelt dat 13 %. Dat voordeel geldt echter alleen voor de wegen waar je voorheen harder dan 100 mocht rijden. Dat is minder dan 20% van alle autowegen. Het geldt ook niet voor vrachtauto’s die toch al niet harder dan 100 mochten en het geldt ook niet op momenten dat er files zijn. In totaal zal het minder dan 0,5 Mt CO2 minder uitstoot geven. Op het totaal van 163 Mt voor Nederland is dat een fantastisch gebaar van onze liberale partij. Of het de schaamteloosheid omtrent wachtgeld en reiskostenvergoedingen in die partij kan compenseren betwijfel ik.
Han Blok