Om een catastrofale klimaatverandering te vermijden moet de wereldwijde CO2-uitstoot al over twee jaar pieken om vervolgens te dalen. Dat zoiets niet onmogelijk is, bewijzen 27 steden wereldwijd. Ze hebben de piek al achter de rug en drongen hun uitstoot al met minstens 10 procent terug.
Steden zijn goed voor 70 procent van de wereldwijde klimaatuitstoot en spelen dus een sleutelrol in de strijd tegen de klimaatverandering. Bovendien zijn het vaak de lokale niveaus die de handschoen moeten opnemen als de federale overheden het laten afweten, met name in de Verenigde Staten.
Dat was ook precies de focus van de Global Climate Action Summit in San Francisco vorige week. De Californische gouverneur Jerry Brown nodigde bedrijven, steden en overheden van over de hele wereld uit om de klimaatverandering aan te pakken.
Op de top lieten de 27 steden weten dat ze hun uitstootpiek al achter de rug hebben. Sterker zelfs, hun emissies dalen al vijf opeenvolgende jaren en liggen nu minimaal zo’n 10 procent lager dan op hun piekmoment.
Economische groei
Die steden zijn samen goed voor 54 miljoen inwoners en een gezamenlijke economie van 6000 miljard dollar (5160 miljard euro). Opvallend: terwijl hun emissies met gemiddeld 2 procent afnamen per jaar, groeide hun bevolking gemiddeld met 1,4 procent en hun economie met 3 procent. Los Angeles bijvoorbeeld drong zijn uitstoot terug met 11 procent in 2016, “alsof we 737.000 auto’s van de weg halen”, zegt burgemeester Eric Garcetti.
De pionierende steden zijn: Barcelona, Bazel, Berlijn, Boston, Chicago, Kopenhagen, Heidelberg, Londen, Los Angeles, Madrid, Melbourne, Milaan, Montréal, New Orleans, New York City, Oslo, Parijs, Philadelphia, Portland, Rome, San Francisco, Stockholm, Sydney, Toronto, Vancouver, Warschau en Washington D.C.
Ontwikkelingslanden
In de meeste steden in ontwikkelingslanden daarentegen nemen de emissies nog toe, door een stijgend energieverbruik (dat beantwoord wordt met vervuilende energiebronnen), veroorzaakt door een stijgende bevolking en een stijgende energieconsumptie.
Als de andere steden alvast massaal overschakelen op milieuvriendelijke technologieën, zullen de kosten hiervan dalen door schaalvoordelen. Op die manier kunnen ook steden met minder financiële middelen deze uiteindelijk toepassen, luidt de theorie.
Om de emissies te laten pieken hebben de steden op verschillende strategieën tegelijk ingezet. “Dit is niet het resultaat van een revolutie”, zegt Giuseppe Sala, burgemeester van Milaan, “maar van een gestage evolutie in de levensstijl in onze stad, zoals in de manier waarop we ons verplaatsen, of waarop we afval verminderen, recycleren en hergebruiken.”
Zonnepanelen
Niet alleen werd het energiegebruik geoptimaliseerd in alle steden, de elektriciteitsproductie zelf werd CO2-neutraal gemaakt. Zoals in Sydney, waar alle straatverlichting vervangen werd door LED-verlichting, en waar het grootste programma voor zonnepanelen op daken in Australië loopt.
Ook mobiliteit kwam hoog op de agenda, met de keuze voor aantrekkelijke, betaalbare en milieuvriendelijke alternatieven voor de auto. Afvalbeleid vormt een ander sluitstuk van het beleid, met onder andere meer recyclage. Bovendien gaven de steden aan dit niet alleen gedaan te hebben, maar wel door samenwerking met andere politieke niveaus, met de bedrijfswereld, met de partners van het C40-stedennetwerk en met de stadsbewoners zelf.
Deadline 2020
Dat steden de kar trekken is noodzakelijk, gezien hun grote emissie-uitstoot, en omdat de tijd dringt. Wetenschappers wereldwijd berekenden dat de broeikasgasuitstoot moet pieken tegen 2020, en vervolgens drastisch moet dalen om de opwarming van de aarde onder de kritische grens van 1,5 graden te houden.
De 27 steden behoren tot het internationale stedennetwerk Cities Climate Leadership Group (C40), die meer dan 90 steden wereldwijd verenigt met samen in totaal meer dan 650 miljoen inwoners. De C40-leden engageren zich om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden, in overeenstemming met het klimaatakkoord van Parijs.
Verder dalen
Volgens de C40 hebben de 27 steden hun emissiepiek feitelijk al voor 2012 bereikt, terwijl veel andere steden goed op weg zijn om de 2020-eindmeet te halen. Zo reduceerde Kopenhagen haar emissies al met 42 procent sinds 2005, dankzij haar centraal warmtenet waarop 95 procent van de bevolking is aangesloten.
San Francisco bereikte haar emissiepiek al in 2000, zodat haar huidige emissies 30 procent lager liggen in vergelijking met het niveau van 1990 en dit met een economische groei van 111 procent en een bevolkingsgroei van 20 procent.
Het is belangrijk dat de steden de daling nu verder zetten. Vandaar dat meer dan zestig steden van de C40 zich engageerden om drastische klimaatactieplannen te implementeren vanaf 2020. Deze zouden zelfs de nationale actieplannen voorbijstreven om zo de doelstellingen van Parijs te halen.
