Je houdt je hart vast bij de razendsnelle groei van AI in 2026. Achter de imposante technofaçade schuilt een enorm labyrint van ecologische, economische en maatschappelijke bedreigingen. Van escalerend energieverbruik tot toenemende ongelijkheid en een mogelijke investeringsbubbel: gaat de AI-hausse de samenleving ontwrichten, in plaats van helpen?

Op 11 december wordt in het bijzijn van tientallen duurzame organisaties het boek De toekomst is van iedereen van Niko Roorda en Michael Renssen ten doop gehouden. Het is geen traditioneel boek, maar een manifest. Een uitnodiging aan alle kleinschalige duurzame initiatieven die ons land rijk is om elkaar te vinden, om zich met elkaar te verbinden en samen een nieuw maatschappelijk krachtenveld te vormen.

Houvast wordt steeds schaarser in 2026 en verder. Terwijl duurzaamheid en klimaatveiligheid harder nodig zijn dan ooit, bewegen veel ontwikkelingen juist een andere kant op. Dat vertaalt zich in toenemende onzekerheid en risico’s. Als individu kun je daar meestal weinig aan veranderen. Maar gewapend met kennis over wat er in 2026 op ons af komt kunnen we onszelf wel proberen in te dekken tegen gevolgen.

De meerderheid van de Nederlanders is bereid om impactvolle duurzame stappen te zetten, maar het daadwerkelijke gedrag blijft achter. Opvallend is dat veel Nederlanders elkaars bereidheid om duurzaam te leven onderschatten, wat gedragsverandering belemmert.

Gedurende 2025 lieten verschillende auteurs op Duurzaamnieuws.nl zien hoe we concrete stappen kunnen zetten naar een samenleving waarin duurzaamheid écht centraal staat. Elk deel draagt bij aan één groot verhaal, met een methode om richting te geven, een politiek die het sociale weefsel herstelt, een economie die opnieuw wordt ingericht rond planetaire grenzen en rechtvaardigheid, en een voedselsysteem dat wordt verankerd in lokale gemeenschappen. We zetten de bijdragen nog eens op een rij en groeperen de clusters in de aanpak. Daar laten we vervolgens een backcast op los, als voorbeeld.

Historicus Jean-Baptiste Fressoz prikt in More and More and More: An All-Consuming History of Energy het comfortabele verhaal door dat we als mensheid steeds ‘overgaan’ naar nieuwe energiebronnen. Volgens hem is de geschiedenis van energie geen reeks nette transities, maar een verhaal van opeenstapeling. Nieuwe bronnen verdringen de oude niet, ze komen erbij. De aarde is dus niet getuige van opeenvolgende energietijdperken, maar van een steeds uitdijende honger naar meer.

Deze open call en de selectie benadrukken dat transformatief klimaatonderzoek behoefte heeft aan nieuwe ondersteuningsmodellen, modellen die niet gevangen zitten in bestaande kaders, maar juist werkbaar zijn voor het onvoorstelbare. De vijf projecten geven échte richting aan wat “onfinancierbare parels” kunnen worden wanneer de institutionele dijken daarvoor worden geopend.

In 'Wat houdt ons tegen?' onderzoekt schrijver en journalist Jeroen Smit samen met klimaatjournalisten Daphné Dupont-Nivet en Jan van Poppel hoe we grote problemen op het gebied van klimaat- en milieuvervuiling het hoofd kunnen bieden.

Hoe duurzaamheid wél past bij Nederland: onze onafhankelijkheid, onze trots, ons geld. En dus ook bij Geert Wilders en zijn PVV die met een nieuwe draai zomaar een positieve bijdrage aan ons land zou kunnen leveren.

Het gros van de grote problemen van deze tijd – van de klimaatcrisis tot soortenverlies tot de verzuring van de oceanen, van pfas tot pesticiden tot micro- en nanoplastic, van toenemende ongelijkheid tot extreme polarisatie tot groeiend psychisch onbehagen – kent op de keper beschouwd één grootste gemene deler: ze zijn allemaal het gevolg van oplossingen uit het verleden.

Extinction Rebellion heeft posters geplakt in de buis over het spoor op station Hilversum Mediapark. Met de actie roepen zij journalisten op hun "persvrijheid te gebruiken om elkaar scherp te houden".

Van alle onderzochte Europese landen heeft Nederland het grootste aandeel mensen dat hun koopkracht belangrijker vindt dan actie tegen klimaatverandering.

Een paar jaar geleden schreef ik dat de ontmenselijking van onze samenleving niet meer te stoppen was. Sindsdien is ze alleen maar verder geklommen in de hitlijsten van ellende. In de steeds schaarser wordende media en forums van de vrije delen van de wereld wordt er volop over gespeculeerd. Maar dat is een achterhoedegevecht geworden. Een steeds groter deel van die media is inmiddels in handen van partijen die geen enkele affiniteit hebben met het vrije woord. En soms zelfs niet eens met de waarheid.

De woningnood en massale nieuwbouw zijn prominente thema's in de verkiezingen van 2025. Partijen verschillen sterk in hun visie op duurzaamheid, milieu-impact en innovatie in de bouw. De belangrijkste positieve en negatieve effecten van grote woningbouwproducties zijn direct te koppelen aan de programma's en prioriteiten van de verschillende partijen, net als de effecten van het eventuele afschaffen van de hypotheekrente aftrek. 

Het voormalige Green Deal Dashboard - dat inmiddels Dashboard Duurzaamheid heet - is eind augustus van dit jaar uitgebreid. Beleidsmakers, onderzoekers, journalisten en geïnteresseerde burgers krijgen grafieken over meer thema’s te zien, gedetailleerdere informatie en soms ook actuelere data.