De EU wil een samenwerkingsovereenkomst afsluiten met Thailand, nu er na vijf jaar militair bestuur opnieuw een burgerregering is. Maar het leger heeft nog steeds veel macht en critici worden geïntimideerd, zeker met de Asean-top van volgende week in het vooruitzicht.
“Er is niets veranderd, dit land is nog altijd geen democratie”. Aan het woord is Anurak Jeantwanich, een politiek activist die er niet voor terugdeinst om kritiek te geven op de overheid.
Begin oktober hield hij een stille mars om zijn steun te betuigen aan een rechter die zichzelf in de borst had geschoten in de rechtszaal. Hij had net vijf mannen veroordeeld wegens moord, maar zei zelf in zijn toespraak dat er eigenlijk te weinig bewijs was. De rechter overleefde het schietincident, maar de boodschap was duidelijk: een schreeuw om aandacht voor een transparanter justitie-systeem. Een eis die Anurak onderschrijft.
Roep om verkiezingen
Diezelfde activist Anurak voerde een jaar geleden intensief campagne om te eisen dat de beloofde verkiezingen effectief zouden plaatsvinden, vier jaar na de militaire staatsgreep van 2014.
Het leger had gezegd dat er eerst “kort orde op zaken” gesteld moest worden. Daarna kon er een nieuwe burgerregering komen. Anurak en zijn aanhangers wilden dat het regime zich aan die belofte zou houden.
Geweld en intimidatie
Uiteindelijk mochten de Thai in maart van dit jaar naar de stembus. De verkiezingen verliepen volgens nieuwe regels, want de junta heeft een grondwetswijziging doorgevoerd. Zo mag de senaat voortaan mee bepalen wie de volgende premier wordt.
De 250 senatoren worden echter niet verkozen, maar aangeduid door het leger. Op die manier kon Prayuth Chan-ocha, leider van de militaire coup, eerste minister blijven.
Over deze gang van zaken uit Anurak zijn ongenoegen via zijn Facebook pagina. Of hij organiseert vreedzame protestacties. In mei, kort na de verkiezingen, werd hij slachtoffer van fysiek geweld. Vlakbij zijn huis werd hij aangevallen door drie gemaskerde mannen.
Rechtszaken
Tegenstanders van het regime krijgen ook te maken met intimidatie. Tegen de nieuwe Future Forward Party, die opvallend veel stemmen kreeg tijdens de verkiezingen, lopen intussen meer dan twintig rechtszaken.
De partijleider Thanathorn Juangroongruangkit wordt onder meer ‘opruiing’ verweten omdat hij een toespraak op Facebook had geplaatst met kritiek op de junta. Er is dan ook een zeer strenge wet ingevoerd op zogenaamde computercriminaliteit.
Aansluiting bij het Westen
Nu er weer een verkozen regering is, probeert Thailand opnieuw aansluiting te zoeken bij het Westen. Een open conflict zoals het straatprotest in Hong Kong wil de regering koste wat het wil vermijden. Zeker als dat voor het oog van de camera’s zou gebeuren.
En er wordt binnenkort internationale pers verwacht. Want van 2 tot 4 november is Bangkok gaststad voor de jaarlijkse Asean-top (Association of Southeast Asian Nations). Op die bijeenkomst van Zuidoost-Aziatische landen schuiven ook andere wereldleiders aan, zoals de Japanse premier Shinzo Abe of de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in. Ook de Amerikaanse president Trump heeft een uitnodiging gekregen.
Met zoveel grote namen op de gastenlijst staan de veiligheidsdiensten op scherp. Activisten, opposanten of iedereen die een massa op de been zou kunnen krijgen, worden in de gaten gehouden en indien nodig het zwijgen opgelegd. Maar de onderhuidse spanning groeit, en het is maar de vraag wanneer de bubbel zal barsten.