De enige zin in de troonrede, waarin duurzaamheid bijvoeglijk om de hoek kwam, gaat over maatschappelijke ontwikkeling in de overzeese rijksdelen. En het investeringsklimaat is nog het enige klimaatbegrip dat Rutte de Koning in de mond laat nemen. Voor de rest was de troonrede van dit jaar een verzameling van bekende liberale mantra’s als groei, (on)veiligheid en, ja hoor, nu openlijk de aankondiging van een structurele verhoging van defensieuitgaven. Het streven naar een groene samenleving is duurzaam uit de politieke toekomstplannen van dit kabinet verwijderd. Net zoals kennelijk de invloed van de PVDA.
Vooral deze passage uit de troonrede maakt het vooruitzicht dat Nederland zich nadrukkelijk door de leiband van Europa en de VS laat sturen, concreet:
“In Europees verband blijft de regering zich inzetten voor versterking van de interne markt en voor begrotingsdiscipline en structuurversterkende maatregelen binnen de lidstaten. Dit zijn basisvoorwaarden voor een sterke Europese economie. Kansen op economische groei liggen onder meer op het terrein van de digitale markt, de energiemarkt en de lopende onderhandelingen over vrijhandelsakkoorden met de Verenigde Staten en andere landen.”
En: ”Europese samenwerking moet gericht zijn op die terreinen waar gezamenlijk optreden echt waarde toevoegt. Dat is ook de kern van de strategische agenda voor de komende vijf jaar, die als uitgangspunt dient voor het werkprogramma voor de nieuwe Europese Commissie. Daarin zijn belangrijke grensoverschrijdende thema's opgenomen als de interne markt, het energie- en klimaatbeleid en de aanpak van de georganiseerde misdaad, inclusief cybercrime.”
De bewindsdames op het voor duurzaamheid cruciale ministerie van Infrastructuur en Milieu komen ook niet veel verder dan economisch belang, getuige hun uitspraken:
Minister Schultz van Haegen: ‘Voor onze economie is het van wezenlijk belang dat mensen en goederen zo snel mogelijk op hun plek van bestemming komen. Daarom investeren we ook in 2015 fors in onze infrastructuur en halen wij belemmeringen in de regels weg om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken.
Staatssecretaris Mansveld: ‘Een sterke economie is een groene economie. Samen met burgers en bedrijven zet ik me in voor schonere steden in een duurzaam Nederland, waar mensen snel en comfortabel reizen van deur tot deur. Daarom wordt de kwaliteit op de belangrijkste vervoersverbindingen eerst verbeterd voordat er meer gaat rijden.'
Het nieuwe Deltaplan is uitsluitend gericht op het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering, niet op het voorkomen ervan. En door nu al weer te morrelen aan het energieakkoord dreigen grote investeerders in schone energie, zoals Eneco, zich terug te trekken. Als dat gebeurt worden de doelstellingen zeker niet gehaald.
De samenstelling van de nieuwe Europese Commissie beloofde al niet veel goeds voor duurzame ontwikkeling en deze troonrede ademt dezelfde ranzige geur: het uitvergroten van risico’s maakt de bevolking bang en mak. Door het oppoken van de oorlogsindustrie wordt de oude economie misschien nog voor een laatste keer stevig opgestookt en kan de illusie van groei nog even worden volgehouden. Tot aan de grote plof.
Rutte, bedankt.