Er is geen geloofwaardig pad meer naar 1,5C, geeft het milieuagentschap van de VN nu toe. Het onvermogen om de uitstoot te verminderen betekent dat een snelle transitie van de samenleving de enige manier is om de ergste gevolgen van de klimaatcrisis te beperken. Maar hoe realistisch is dat?
Het VN-milieurapport analyseerde de kloof tussen wat landen toegezegden aan CO2-reducties en de reducties die nodig zijn om de stijging van de mondiale temperatuur te beperken tot 1,5°C. Die vooruitgang is "jammerlijk ontoereikend", aldus het rapport.
Als de huidige toezeggingen voor maatregelen volledig worden nagekomen, zorgen ze voor een stijging van de opwarming van de aarde met ongeveer 2,5°C . Dat betekent rampzalige extreme weersomstandigheden in de hele wereld. Een stijging van 1°C heeft al de klimaatrampen veroorzaakt in landen van Pakistan tot Puerto Rico.
1% minder in plaats van 50
Op de klimaattop Cop 26 een jaar geleden zijn de landen overeengekomen hun toezeggingen te verhogen. Maar nu Cop 27 voor de deur staat, hebben slechts enkele tientallen landen dat gedaan. De nieuwe toezeggingen zouden de uitstoot in 2030 met slechts 1% verminderen. De mondiale emissies moeten tegen die tijd met bijna 50% zijn gedaald om de doelstelling van 1,5°C te halen.
Inger Andersen, de uitvoerend directeur van het Milieuprogramma van de VN (UNEP), verklaarde: "Dit rapport vertelt ons in kille wetenschappelijke bewoordingen wat de gevolgen zijn. Het vertelt ons in koude wetenschappelijke termen wat de natuur ons het hele jaar al vertelt door middel van dodelijke overstromingen, stormen en woedende branden: we moeten stoppen met het vullen van onze atmosfeer met broeikasgassen, en snel ook."
"We hebben onze kans gehad om stapsgewijs veranderingen door te voeren, maar die tijd is voorbij. Alleen een grondige transformatie van onze economieën en samenlevingen kan ons nog redden van een versnelde klimaatramp."
Inger Andersen - UNEP
Andersen zei ook dat actie bovendien zou leiden tot schonere lucht, groene banen en toegang tot elektriciteit voor miljoenen.
Op weg naar 2,8 graden opwarming
Uit het rapport blijkt dat het bestaande reductiebeleid een opwarming van 2,8°C zou veroorzaken, terwijl het toegezegde beleid dit zou terugbrengen tot 2,6°C. Verdere toezeggingen, die afhankelijk zijn van financiering van rijkere naar armere landen, zouden dit nog eens verminderen tot 2,4C.
Nieuwe rapporten van het Internationaal Energieagentschap en het klimaatorgaan van de VN kwamen tot soortgelijke grimmige conclusies. Het laatste stelde vast dat de nationale toezeggingen de verwachte emissies in 2030 nauwelijks verminderen ten opzichte van de niveaus van 2019.
Volgens het UNEP-rapport kan de vereiste maatschappelijke transformatie worden bereikt door overheidsmaatregelen, onder meer op het gebied van regelgeving en belastingen, heroriëntering van het internationale financiële stelsel en veranderingen in het consumentengedrag.
Fossiele plannen destructief
De overgang naar groene elektriciteit, vervoer en gebouwen is gaande, maar moet sneller verlopen. Alle sectoren moeten voorkomen dat nieuwe infrastructuur voor fossiele brandstoffen wordt aangelegd. Dat in tegenstelling tot plannen in veel landen, waaronder het VK, om nieuwe olie- en gasvelden te ontwikkelen. Die plannen zijn destructief voor iedere klimaatdoelstelling.
Volgens het UNEP-rapport is ongeveer een derde van de uitstoot afkomstig van het mondiale voedselsysteem en zal deze tegen 2050 verdubbeld zijn. Maar de sector kan worden omgevormd als de regeringen de landbouwsubsidies - die overwegend schadelijk zijn voor het milieu - en voedselbelastingen veranderen, voedselverspilling tegengaan en nieuwe koolstofarme voedingsmiddelen helpen ontwikkelen.
Ook individuele burgers zouden een groener en gezonder voedingspatroon kunnen aannemen, aldus het rapport.
Verder is het van vitaal belang om de wereldwijde financiële stromen om te buigen naar groene investeringen. De meeste financiële groepen hebben, ondanks hun uitgesproken intenties, tot nu toe weinig actie ondernomen vanwege kortetermijnbelangen, aldus het rapport. Voor de overgang naar een emissiearme economie is naar verwachting minstens $4tn-6tn per jaar aan investeringen nodig, aldus het rapport, ongeveer 2% van de wereldwijde financiële activa.
Lees meer in The Guardian
