VPRO Tegenlicht: de schaliecowboys komen er weer aan
Het hebben van eigen energiebronnen is een belangrijk wapen in de wereldeconomie. Sinds 2013 brengen de Verenigde Staten fossielrijke tegenstanders als Saoedi-Arabië belangrijke slagen toe met de winning van schaliegas en schalie-olie uit eigen bodem. De prijs voor een vat ruwe olie zakte van 100 naar onder de 50 dollar. De Texaanse schalie-producenten die deze prijzenslag overleefd hebben zijn de nieuwe helden van de Verenigde Staten. Onder ‘drill president’ Donald Trump staan de schaliecowboys te trappelen om ook Europa te helpen energie onafhankelijk te worden. Op onderzoek in Trumpland.
Schaliegesteente werd door de olie- en gasindustrie in het verleden als waardeloos geacht. Men boorde erdoorheen op weg naar het kostbare olie en gas dat dieper lag. Totdat een klein Texaans gasbedrijf eind jaren negentig een manier vond om gas te winnen uit hard schaliegesteente. Door in de steenlagen van de bodem diepe boorgaten te maken en er onder hoge druk een grote hoeveelheid water en chemicaliën in te spuiten worden schaliegas en schalie-olie gewonnen. Met deze methode, die later bekend werd als ‘fracking’, veranderde de energiemarkt voorgoed.
Concurrentie
Inmiddels bestaat een derde van de gas- en olieproductie in de Verenigde Staten uit schalie. En is de grootverbruiker niet alleen zo goed als energie onafhankelijk geworden, het land is nu zelfs exporteur van energie. OPEC, de organisatie van (overige) olie-exporterende landen, houdt de olieprijs op de wereldmarkt zo laag mogelijk, om de Amerikaanse productie de wind uit de zeilen te nemen. Maar vooralsnog krijgen de olielanden de schaliecowboys niet op de knieën.
Peak oil theorie bij het oud vuil
Hoe zet deze controversiële innovatie de wereld van de energie op z’n kop? Want dit nieuwe aanbod aan goedkope energie biedt ons in feite meer tijd om de transitie naar een duurzame wereld vol zonne- en windenergie te overbruggen. Enkele jaren terug gingen alle experts en analisten nog uit van de ‘Peak oil’ theorie. Namelijk dat de fossiele reserves in de wereld aan het opraken waren. De schalierevolutie heeft die theorie in slechts enkele jaren bij het oud vuil gezet. De fracking-technologie opent een heel nieuw reservoir aan fossiele brandstoffen. Energie-goeroe Daniel Yergin noemt daarom schaliewinning de energie-innovatie van de 21e eeuw.
De schalie-miljonairs van Texas
De verkiezing van ‘drill president’ Trump werd in Texas met gejuich begroet en tevens gezien als erkenning voor wat de schalie-revolutie is gaan heten. En de toekomst is nog rooskleuriger: Recent geologisch onderzoek wees uit dat in het zogenaamde Wolfcamp-schalieveld in West-Texas nog voor honderden miljarden dollars aan schalie-olie zit. Wie zijn de mensen achter deze schalierevolutie? Een portret van de pioniers en de nieuwe schalie-miljonairs in Texas.
Met: Daniel Yergin (energiespecialist en auteur van ‘The Prize’ & ‘The Quest’), Dan Steward & Kent Bowker & Nick Steinsberger (geologen en pioniers van de schaliegasrevolutie), Matt Miller (schalie-durfinvesteerder), Doug Shanda (head of operations Cheniere Energy in Port Arthur),Tom Taylor (directeur Fasken Oil & Ranch uit Midland TX) en Fahad Nazer (expert internationale betrekkingen VS/Saudi Arabie uit Washington DC).
Regie: Nordin Lasfar
Meer artikelen uit de categorie: Nieuws
denk dat zonne- en wind energie en overschot daarvan verwerken naar waterstof of opslaan de toekomst word en de rest kan bestaan door subsidies, olie en gas en vooral kolen hebben z`n langste tijd gehad.
Beste Nordin,
“Peak oil” gaat beslist niet over het opraken van olie. Het gaat over het produceren van olie en dat er een moment komt waar de productie niet verder kan toenemen, sterker nog hij gaat vanaf daar afnemen (de “peak” dus). Olie wordt dus steeds lastiger te produceren na de piek.
Dat we wereldwijd in de buurt van de oliepiek zijn is duidelijk als je alle productie van oude en nieuwe oliebronnen op een rij zet: oude, grote bronnen lopen al jaren af en om de productie op peil te houden moet er steeds meer geïnvesteerd worden. We zien het ook aan het feit dat de “nieuwe” oliebronnen op lastige winbare locaties liggen: diepzee, teerzanden, noordpool en de schalies. Het winnen van olie gaat op deze plekken allemaal gepaard met milieuschade of een aanzienlijke risico daarop. Een groot deel van de rekening is dus voor de volgende generaties.
Vanwege de hogere kosten kan deze olie alleen gewonnen worden bij een wat hogere olieprijs. Momenteel ligt de schalieolieproductie nog op z’n gat. Om de productie op te pompen zijn vele miljarden aan investeringen nodig over vele jaren. Het probleem is alleen dat een flinke extra productie een drukkende invloed zal hebben op de olieprijs, tja hoe verdien je dan je investeringen nog terug.
Voor de oplettende lezer: de schalieolieproductie zal ook een piek vertonen, waarna de productie lastiger en lastiger wordt en dus ook duurder. Ook zal een structureel hogere olieprijs de alternatieven aantrekkelijker maken, zelfs zonder “Parijs”.
Aan de schaliecowboys is er alles aan gelegen om een zo rooskleurig mogelijke voorstelling van zaken te geven. (Trouwens olie meet je in vaten en niet in dollars) Het zal vast weer een boeiende “Tegenlicht” worden.
Helaas wordt er geen woord gerept over de schadelijke stoffen die worden gebruikt en de desastreuze gevolgen van het winnen van schaliegas.
Uiteindelijk zullen de indianen gelijk krijgen toen ze zeiden: ‘Pas als de laatste boom is omgehakt, de laatste rivier is vergiftigd en de laatste vis is gevangen, zullen we beseffen dat je geld niet kunt eten.’