Her en der klinken geluiden dat autoritaire regimes beter in staat zouden zijn een crisis zoals de huidige te bestrijden. Maar op termijn kan blijken dat democratieën het beter doen, zegt de Zuid-Afrikaanse politicoloog Steven Friedman in The Conversation. En Leta Hong Fincher laat op CNN zien dat vrouwen de kampioenen zijn in coronabestrijding.

China, zo wordt gezegd, heeft de ziekte onder controle. West-Europa en Noord-Amerika niet. Dat zou moeten aantonen dat een autoritair regime beter is in het bestrijden van de crisis. Maar we weten nog niet of China het virus wel verslagen heeft: er worden nieuwe infecties gerapporteerd en er bestaat angst voor een nieuwe uitbraak.

Pas als de ziekte is ingedamd en we de uiteindelijke cijfers hebben, kan uit onderzoek blijken dat sommige landen het beter hebben gedaan dan andere. Maar zelfs als we ons oordeel baseren op de gegevens die we nu hebben, kun je niet zeggen dat democratieën hebben gefaald.

Prestaties meten

In dit stadium is China het enige ondemocratische land dat tot op zekere hoogte beweert de pandemie te hebben teruggedrongen. Het is nog te vroeg om te zeggen of dit in andere landen, zoals Cuba, ook gaat gebeuren.

Maar juist omdat China geen democratie is, kon de uitbraak van het virus in eerste instantie geheim worden gehouden, wat bijdroeg aan de wereldwijde verspreiding.

Vooral vrouwen doen het beter

Dat vrouwelijke regeringsleiders het aanzienlijk beter doen dan hun mannelijke gekozen collega's laat Leta Hong Fincher zien op CNN. 

Kijk naar Nieuw-Zeeland, met premier Jacinda Ardern, die door velen wordt  gezien als een democratisch rolmodel. Daar overleed tot nu toe 1 persoon op een bevolking van bijna 5 miljoen. 

Of neem Taiwan, een democratie van bijna 24 miljoen mensen - met ongeveer dezelfde bevolking als Australië. Taiwan wordt door Peking als zijn grondgebied gezien en door de Wereldgezondheidsorganisatie gemeden, dus het had zeer kwetsbaar moeten zijn voor een epidemie van oorsprong uit China.

Maar toen de Taiwanese president Tsai Ing-wen in december vorig jaar hoorde van een mysterieus nieuw virus dat de inwoners van Wuhan infecteerde, gaf ze onmiddellijk bevel alle vliegtuigen die uit Wuhan aankwamen, te inspecteren.

Andere voorbeelden van landen die het onder vrouwelijke leiding beter doen in de coronacrisis zijn Duitsland en de Noordse landen Finland, Noorwegen en IJsland.

Deze voorbeeld laten zien dat juist democratieën, en vooral die door vrouwen worden geleid, goed in staat zijn de virusuitbraak te controleren. Er zijn veel meer democratische dan ondemocratische succesverhalen. Maar niet alle democratieën doen het zo goed. 

Trump, Bolsonaro en andere eigenwijze mannen

Sommige, in naam democratische, landen worden bestuurd door autoritaire rechtse nationalisten. 

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro is hier een sprekend voorbeeld van. Hij moedigt mensen aan veiligheidsmaatregelen van provinciale gouverneurs te negeren. De Amerikaanse president Donald Trump heeft tot nu toe meer in de weg gelopen dan geholpen bij de bestrijding van de covid-19-epidemie. 

De Brazilianen en Amerikanen is waarschijnlijk een nog veel erger lot bespaard gebleven vanwege het feit dat hun federale systeem gouverneurs in staat stelt zelf hun bevolking te beschermen, als de president dat niet doet.

Groot-Brittannië heeft het moeilijk omdat de regering een bizarre theorie omarmde, namelijk dat de beste bestrijding is om het virus zijn gang te laten gaan tot 80 procent van de bevolking besmet is geraakt. 

De Indiase premier Narendra Modi daarentegen kwam met een ondoordachte en strenge lockdown die meer kwaad heeft aangericht dan het virus.

De succesverhalen zijn tot nu toe democratische landen met een vrouw aan het stuur, die door de burgers wordt vertrouwd. In veel landen die worden geleid door incompetente, wetenschap-ontkennende mannen, zoals Hong Fincher het stelt, zien we catastrofale uitbraken van het coronavirus. En hoe autoritairder de leider, hoe catastrofaler de uitbraak, lijkt de trend.

Foto: de Finse premier Sanna Marin, uit Wikipedia