Wetenschappers waarschuwen voor de grote risico’s van het creëren van spiegelbacteriën. Dat zijn hypothetische organismen die volledig zijn opgebouwd uit spiegelbeeldige biologische moleculen. In plaats van de normale moleculen die in alle bekende levensvormen voorkomen, zouden deze organismen bijvoorbeeld “rechtsdraaiende” eiwitten en “linksdraaiend” DNA bevatten.
Hoewel deze technologie nog minstens tien jaar verwijderd is, brengen snelle ontwikkelingen in synthetische biologie het idee steeds dichterbij. Maar het gevaar voor gezondheid en ecosystemen is enorm, en de voordelen wegen hier niet tegen op.
Volgens een groep van 30 wetenschappers ligt het grootste risico in het maken van spiegelbacteriën. Deze bacteriën zouden immuunsystemen van mensen, dieren en planten kunnen ontwijken omdat hun moleculen onherkenbaar zijn voor de natuurlijke afweer, zo schrijven ze in het tijdschrift ‘Science’. Spiegel-eiwitten zijn bijvoorbeeld bestand tegen enzymen die normale eiwitten afbreken en activeren belangrijke immuunreacties niet. Dit betekent dat deze bacteriën zich ongecontroleerd kunnen verspreiden, zelfs in gezonde organismen, en ernstige of zelfs dodelijke infecties kunnen veroorzaken.
Invasief gedrag
De gevaren stoppen niet bij infecties. Spiegelbacteriën kunnen zich ook gedragen als invasieve soorten in de natuur. Doordat ze geen natuurlijke vijanden hebben, zoals bacterie-etende virussen of antibiotica, kunnen ze zich ongehinderd verspreiden. Dit zou ecosystemen ernstig verstoren en de biodiversiteit blijvend schade toebrengen.
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan met een donatie. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
Ondanks deze risico’s wordt de technologie om spiegel-leven te maken steeds haalbaarder. Wetenschappers hebben al spiegelbeeldige biomoleculen kunnen maken, zoals DNA en functionele eiwitten. Ook boeken ze vooruitgang in het bouwen van synthetische cellen uit levenloze componenten. Hoewel dit onderzoek vooral gericht is op medische toepassingen, brengt het ons dichter bij de mogelijkheid om spiegelorganismen te bouwen. Toch zijn er nog flinke uitdagingen, zoals de hoge kosten en de complexiteit van het maken van complete cellulaire structuren.
Nauwelijks voordelen
De voordelen van spiegel-leven zijn beperkt. Spiegelmoleculen kunnen nuttig zijn in de geneeskunde, bijvoorbeeld voor langwerkende therapieën, maar hiervoor zijn geen volledige organismen nodig. Speculatieve toepassingen, zoals levende therapeutische bacteriën, hebben ethische en praktische bezwaren, en er bestaan alternatieve methoden. Daartegenover staan de enorme risico’s van ongecontroleerde verspreiding, ecologische schade en mogelijk misbruik.
De wetenschappers achter dit rapport roepen op tot actie om de ontwikkeling van spiegel-leven te voorkomen. Ze pleiten voor een verbod op onderzoek dat gericht is op het maken van spiegelorganismen en voor duidelijke afspraken dat dit soort projecten geen financiering krijgt. Er moeten ook systemen komen om het gebruik van spiegelmoleculen en hun bouwstenen te monitoren, en internationale samenwerking is nodig om toekomstige risico’s in de hand te houden.
Tegelijkertijd kan onderzoek naar spiegelmoleculen voor niet-levende toepassingen, zoals wetenschappelijk en therapeutisch gebruik, doorgaan. Het bestuderen van hoe deze moleculen reageren met immuunsystemen en het ontwikkelen van detectiemethoden kan helpen om risico’s beter te beheersen. Maar dit onderzoek moet zorgvuldig worden gecontroleerd om te voorkomen dat het leidt tot de ontwikkeling van spiegelorganismen.
Ethische vragen
Dit probleem vraagt om wereldwijde aandacht. Het creëren van spiegel-leven is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een enorme ethische en ecologische kwestie. Door internationale samenwerking tussen wetenschappers, beleidsmakers, financiers en het publiek kunnen de risico’s op tijd worden aangepakt. De schrijvers van het rapport dringen aan op een voorzichtige benadering, zodat wetenschappelijke vooruitgang niet leidt tot onbedoelde en mogelijk rampzalige gevolgen.
