• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Wanneer gaat Nederland van het aardgas af?

15 augustus 2017|doorGastauteur|inaardgas, transitie

aardgasIn 2050 moet de gebouwde omgeving in heel Nederland aardgasvrij zijn. Dat lijkt nog ver weg, maar de opgave is groot. Er staan in Nederland 7,7 miljoen woningen, waarvan in de komende 33 jaar zo’n 80% gerenoveerd moet worden naar aardgasvrij. Om dat doel te halen, moeten er 33 jaar lang gemiddeld 700 aardgasvrije woningen per werkdag worden opgeleverd. Hoe realistisch is dat in de praktijk? Met andere woorden: is Nederland in 2050 écht van het aardgas af?

De transitiecurve

Zeker is dat we nog niet op de gemiddelde snelheid zijn aanbeland, want er worden op dit moment nog lang geen 700 woningen per werkdag gerenoveerd naar aardgasvrij. Hoe problematisch is dat? Volgens de theorie van hoogleraar transitiekunde, Jan Rotmans, is er goede hoop dat we 2050 wél halen. Rotmans stelt namelijk in zijn boek ‘Transitiemanagement: sleutel voor een duurzame samenleving’ dat een transitie nooit lineair verloopt. De figuur, afkomstig uit het boek van Rotmans, geeft schematisch weer dat een transitie volgens vier fasen verloopt: voorontwikkeling, take-off, versnelling en stabilisatie.

transitiecurve rotmans

De transitiecurve volgens Jan Rotmans

alles voor isolatie

In de voorontwikkelingsfase verkennen enkele koplopers de aardgasvrije transitie, de eerste woningen worden gerenoveerd waarmee de eerste ervaringen ontstaan. In de take-off fase volgt de groep die de successen van de koplopers ziet en mee wil in de nieuwe ontwikkeling. Daarna raakt de transitie in versnelling, doordat ook de achterblijvers (het peloton) gaan volgen, immers: ‘als iedereen zijn woning renoveert, dan wil ik het ook!’. En tot slot, als heel Nederland aardgasvrij is, ontstaat er een nieuwe vorm van stabilisatie.

Waar staan we nu?

Op dit moment zitten we met de aardgasvrije transitie duidelijk in de voorontwikkelingsfase. De eerste woningen zijn van het aardgas af. Een aantal particulieren heeft zelf zijn eigen woning gerenoveerd, bijvoorbeeld via Woningwaard. Diverse corporaties, zoals Portaal, Lefier, Woonwaard en vele anderen, hebben huurwoningen succesvol van het aardgas gekoppeld. Er zijn duurzame warmtenetten aangelegd, onder andere in Den Haag en Pijnacker-Nootdorp. En een aantal gemeenten, zoals Emmen en Woerden, zetten zich actief in om een hele wijk van het aardgas af te krijgen. Er worden veelbelovende stappen gezet, maar in het licht van gemiddeld 700 renovaties per werkdag stellen deze ontwikkelingen nog heel weinig voor.

Ready for take-off?

De take-off fase is net een cake, waarvoor ingrediënten, een oven en mixer nodig zijn. De belangrijkste ingrediënten hier zijn: techniek, financiële middelen, gemotiveerde huishoudens én regie op het transitiepad.

  1. Techniek

De technische oplossingen zijn voorhanden. Zoals ook in het eerste artikel van deze reeks over aardgasvrij beschreven staat, kunnen huishoudens kiezen uit een groot palet van technieken om comfortabel te wonen zonder aardgas. Toch moet er nog een hobbel overwonnen worden op dit vlak: huishoudens wachten namelijk met renoveren, omdat de verwachting (terecht) heerst dat de technieken goedkoper worden in de toekomst. Bouwbedrijven, zoals Dura Vermeer, verwachten dat zij in de toekomst goedkopere aardgasvrije concepten kunnen aanbieden, omdat zij wachten op schaalvoordeel om fabrieken neer te zetten waar ze grootschalig aardgasvrije bouwconcepten kunnen maken.

Deze bouwconcepten kunnen goedkoper worden aangeboden dan nu het geval is zodra er een fabriek staat. Helaas treedt hier een mechanisme op waar de markt zichzelf tegenhoudt: aanbieders van aardgasvrije concepten enerzijds wachten op schaalvoordeel om de bouwconcepten betaalbaar aan te kunnen bieden, en consumenten anderzijds wachten op de prijsdaling, waardoor schaalvoordeel uitblijft. Een mogelijke manier om deze vicieuze cirkel te doorbreken is door collectief een renovatie aan te vragen bij een bouwbedrijf, zodat het bouwbedrijf een goedkopere aanbieding kan doen.

  1. Financiële middelen

Het belangrijkste financiële verschil tussen een woning met aardgas en een aardgasvrije woning is dat voor aardgas maandelijks wordt betaald via de energierekening, terwijl een aardgasvrije woning om een investering vraagt waarna de maandelijkse energierekening vermindert of vervalt. In een tijdspan van 30 jaar liggen de gemiddelde maandlasten voor een aardgasvrije woning lager dan bij een aardgaswoning. En hoe meer fossiele energie belast gaat worden in de toekomst, hoe groter het voordeel van de aardgasvrije woning zal worden. Het probleem is dat niet alle huiseigenaren (vooral de armere huishoudens) de mogelijkheid hebben om spaargeld in te zetten of om hun hypotheek te verruimen onder gunstige condities om de noodzakelijke investering te doen. Een passende financieringsoplossing is op dit moment nog niet voorhanden. Diverse partijen waaronder een werkgroep van de Nederlandse Vereniging van Banken werken aan een oplossing.

  1. Gemotiveerde huishoudens

Hoe urgent de aardgasvrije transitie ook is voor het voortbestaan van de mensheid, deze urgentie leeft niet bij iedereen. Zoals de serie Game of Thrones pakkend laat zien, is het onaantrekkelijk om ‘te geloven’ in een toekomstige alles verwoestende ramp. Het is heel menselijk om liever die gedachte uit te zetten en je bezig te houden met de waan van de dag. Helaas leidt dat laatste er op dit moment vaak toe dat huishoudens veelal liever geld besteden aan een nieuwe keuken of een skivakantie, dan aan een energetische renovatie van de woning. En aangezien ons wettelijk kader geen enkele basis biedt om huishoudens te verplichten hun woning energetisch te renoveren, zullen we toch echt met elkaar moeten gaan geloven in de noodzaak van de aardgasvrije transitie.

  1. Regie op het transitiepad

Tot slot is het belangrijk dat er een zekere mate van afstemming plaatsvindt. Als de transitie niet ‘netjes’ wijk voor wijk verloopt, moeten netbeheerders een steeds meer versnipperd gasnet onderhouden wat hun kosten (maatschappelijk geld) extra hoog maakt. Daarnaast is het (onnodig) duur om meerdere technieken in een wijk te kiezen, omdat er dan meerdere infrastructurele aanpassingen moeten komen in eenzelfde wijk. In het optimale scenario verloopt de transitie wijk voor wijk en wordt er per wijk de voor die locatie/woningen meeste gunstige techniek gekozen. Den Haag heeft eerste stappen gezet met het opstellen van de Energieagenda en de daaruit voortgekomen Green Deal aardgasvrije wijken. En via de nieuwe Omgevingswet komen er voor gemeenten meer mogelijkheden om (zachte) sturing uit te oefenen in de transitie.

Dus, wanneer gaan we van het aardgas af?

Het echte antwoord op deze vraag hebben we met elkaar in de hand. Samen kunnen we zorgen dat álle ingrediënten op tafel komen en we klaar zijn voor take-off.

Elvie Kromwijk, Transitiemaker bij Squarewise.

Lees meer over de aardgas transitie

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • deltaplan circulaire economie statiegeld op spijkerbroekNederland haalt circulaire doelen niet31 januari 2023 - 18:37
  • ai klimaatvoorspelling AI klimaatvoorspelling ziet snellere opwarming voorbij 1,5 graad31 januari 2023 - 14:31
  • rijkste 1 procent Uitstoot van rijken nog hoger dan gedacht, ook in arme landen31 januari 2023 - 13:11
  • extinctionrebellion xr A12 blokkades Extinction Rebellion gaan door: deel 6 op 11 maart30 januari 2023 - 09:41
  • afval stort Retourzendingen online aankopen vaak vernietigd29 januari 2023 - 10:30

Inzicht

  • lange covid Long Covid kan groter probleem worden dan golven van infecties28 januari 2023 - 08:00
  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

eco radiatorfolie

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Onze CO2 footprint in breder perspectiefOns stukje van de planetaire puzzel
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen