De wens om over te schakelen op duurzame energie was er al jaren. De urgentie om de energietransitie te versnellen is echter gegroeid door het conflict met Rusland. De wil om over te stappen op andere energiebronnen is er dus en de manier waarop zijn ook vele ideeën over. Nu rijst de vraag alleen wie de rekening moet gaan betalen. De openstelling van de gokmarkt eind vorig jaar kan ons hierbij wellicht van wijze lessen voorzien.
Wie betaalt de rekening?
Initiatieven om de opwarming van de aarde te stoppen zijn er genoeg. Bijna allemaal kosten ze geld en precies daar loopt het spaak voor de meeste projecten, banken zijn namelijk huiverig om geld te lenen voor ambitieuze groene projecten. Overheden trekken daarentegen grove budgetten uit om de energietransitie aan te jagen maar ook deze bijdragen dekken eigenlijk nooit alle kosten. Linksom of rechtsom komt een deel van de rekening daarom altijd bij de burger terecht.
Lang niet iedereen heeft het geld of ziet de noodzaak om zijn hele spaarpot te besteden aan een groenere toekomst. Dit heeft ruimte gegeven aan alternatieve financiers buiten het bankwezen die bedrijven en burgers graag steunen om groene aanpassingen door te voeren.
Legalisering in de gokwereld
In de wereld van het online gokken, zien we dat de regelgeving sinds iets meer dan een jaar geleden flink veranderd is. Waar bookmakers eerst legaal en illegaal weddenschappen aanboden ontstond een kat-en-muisspel van het traceren van malafide gokaanbieders. De overheid koos ervoor om online gokken te legaliseren mits er aan strenge regels zou worden voldaan. Deze keuze werd verdedigd met het argument om online wedden veiliger te maken maar opende tevens de deur om kansspelbelasting te heffen op alle nieuwe legale spelaanbieders.
Met deze constructie heeft de overheid een weg gevonden om de markt zijn vrije werk te laten doen en tegelijkertijd zelf altijd te winnen. Zolang een speler een weddenschap plaatst bij een van de legale bookmakers, pakt de overheid altijd de kansspelbelasting, welke bookmaker het ook is. Tegelijkertijd zijn bookmakers gemotiveerd om hun diensten legaal aan te bieden om zware boetes te ontlopen.
Dit soort stimuleringsregelingen kunnen interessant zijn omdat het niet direct de burger belast maar bedrijven een incentive geeft om andere keuzes te maken. In de bankwereld kan daarbij gedacht worden aan belastingvoordelen bij het verstrekken van geld aan groene projecten en een verhoogde bankenbelasting bij milieubelastende leningen.
Lessen voor de energietransitie
Dat het systeem anders moet is duidelijk, maar dit betekent niet dat we als burger achterover kunnen leunen. Hoewel we elektrisch rijden moeten we bijvoorbeeld ook nadenken over het delen van onze auto en andere besparende maatregelen. Want hoewel het rijden van een elektrische auto vrij schoon is, is het produceren ervan nog steeds erg milieuvervuilend.
Dat dit soort initiatieven langzaam van de grond komen kan deels ook worden toegeschreven aan onwil vanuit de politiek. Belastingen op autobezit en brandstof zijn namelijk zeer grote inkomstenbronnen van de overheid die het liever niet wil missen. Rijden op elektriciteit en het delen van een auto kan die belasting inkomsten wel eens drastisch doen dalen. Als burger kunnen we daarom al een hoop doen tegen klimaatverandering maar het hele systeem moet meewerken om het grote verschil te maken dat nodig is om de klimaatcrisis snel in goede banen te leiden. Een goede manier om dat te bereiken kan daarbij zomaar liggen in het financieel belonen van groene initiatieven en het belasten van fossiele oplossingen binnen de hogere invloedssferen.
