• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Armoede is veel meer dan alleen gebrek aan geld

10 december 2017|doorProject Syndicate|inmaatschappij, mensenrechten

arm armoede

Arm zijn is een zeer schaamtevolle ervaring en tast de waardigheid en het gevoel van eigenwaarde van mensen aan. Hoewel de verschijningsvormen van armoede en oorzaken ervan uiteenlopen, is de vernedering die ermee gepaard gaat universeel. Uit recent onderzoek van de Universiteit van Oxford blijkt dat – van China tot Groot-Brittannië – mensen die worden geconfronteerd met economische problemen, zelfs kinderen, een vrijwel identieke aanslag ervaren op hun trots en eigenwaarde.

Toch houdt beleid dat gericht is op de aanpak van armoede doorgaans geen rekening met schaamtegevoelens. Dat gebeurt ondanks duidelijke aanwijzingen die armoede aan psychische nood koppelen. Pogingen om de armoede te verlichten richten zich over het algemeen op de tastbare verschijningsvormen van die armoede, zoals een gebrek aan inkomen of een tekort aan onderwijs. Als gevolg daarvan gaan oplossingen voor armoede er vaak impliciet vanuit dat meer materiële welvaart of betere levensomstandigheden zich automatisch zullen vertalen in niet-tastbare voordelen, zoals een betere geestelijke gezondheid.

Dit gebrek aan aandacht voor de “psychosociale” kant van armoede – de interactie tussen sociale krachten en de individuele houding of het individuele gedrag – is misplaatst. Als we het menselijk lijden willen verlichten en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling van de VN-voorzitter – het beëindigen van de armoede “in al haar vormen” in 2030 – willen verwezenlijken, moet het aanpakken van de intrinsieke en instrumentele rol die schaamte speelt bij armoede centraal staan in onze inspanningen.

Het verlammende gevoel van eerverlies, dat gepaard gaat met armoede en dat mensen ervan weerhoudt positieve actie te ondernemen om hun situatie te verbeteren, is over de hele wereld bekend. In India heeft de schaamte die verbonden is met mislukte oogsten en de daaruit voortvloeiende financiële stress boeren aangezet tot alcoholmisbuik en, in extreme gevallen, tot zelfmoord. In Tanzania hebben onderzoekers naar tweetalig onderwijs ontdekt dat de angst om voor de gek te worden gehouden leerlingen met zwakkere vaardigheden in de Engelse taal ervan kan weerhouden aan de lessen deel te nemen. En in Oeganda zeggen arme middelbarescholieren dat hun onvermogen om het schoolgeld te betalen, uniformen te kopen of schoolspullen te verkrijgen een voortdurende bron van vernedering is.

meewind 23 02

Om de met de armoede samenhangende schaamte aan te pakken, en op toereikende wijze rekening te houden met de rol die schaamte speelt bij het in stand houden van de armoede, moet een aantal stappen worden gezet.

Om te beginnen moeten beleidsmakers het probleem onderkennen. In plaats van schaamte te beschouwen als een ongelukkig nevenproduct van het leven in armoede, moeten planners van de menselijke ontwikkeling overwegen hoe armoede de menselijke waardigheid ondermijnt. Nobelprijswinnaar Amartya Sen, een van de meest invloedrijke stemmen als het gaat om het terugdringen van de armoede, heeft lange tijd betoogd dat schaamte een drijvende kracht is achter de “absolute” armoede. Het serieus nemen van schaamte moet deel uitmaken van iedere strategie om de armoede terug te dringen.

Bovendien kunnen schaamte, een gebrek aan zelfvertrouwen en een lage eigendunk een negatieve invloed uitoefenen op de manier waarop mensen aankijken tegen hun vermogen om verandering teweeg te brengen, waardoor een perceptie van ontoereikendheid in stand wordt gehouden die slopend kan zijn en hen in armoede gevangen kan houden. Om mensen te helpen ontsnappen moeten strategieën voor de menselijke ontwikkeling overwegen hoe ze de persoonlijke handelingsvrijheid, aspiraties en zelfwerkzaamheid kunnen versterken – het geloof in je eigen vermogen om gebeurtenissen te beïnvloeden die je leven raken.

Tenslotte moeten beleidsmakers zich ervan bewust zijn dat programma's die gericht zijn op het terugdringen van de armoede, als zij niet op de juiste wijze ten uitvoer worden gelegd, de gevoelens van schaamte juist kunnen versterken. Onderzoekers die in 2005 werkzaam waren in India kwamen er bijvoorbeeld achter dat Indiase vrouwen ophielden naar ziekenhuizen te gaan om een vernederende behandeling door gezondheidswerkers te vermijden – ten koste van hun eigen welzijn en dat van hun kinderen. Vrouwen in Zuid-Afrika die aanvragen indienden voor kinderbijstandsuitkeringen hebben soortgelijke ervaringen gemeld, evenals gebruikers van voedselbanken in Groot-Brittannië. Feitelijk antwoordden veel respondenten in Groot-Brittannië dat het stigma van het ontvangen van gratis voedsel zó ernstig was, dat “angst” en “verlegenheid” vaak voorkomende emoties waren.

De notie van schaamte, en de noodzaak om dit serieuzer te nemen in beleid dat is gericht op het terugdringen van de armoede, begint langzaam terrein te winnen. Academici die menselijk lijden onderzoeken hebben onderkend dat “de waardigheid van de ontvanger” een cruciale component is van een succesvolle verlichting van de armoede. Uit een onderzoek uit 2016 naar overdrachtsprogramma's in Afrika bleek bijvoorbeeld dat de afwezigheid van stress en schaamte het vertrouwen bij ontvangers deed toenemen, wat leidde tot betere besluitvorming en productiviteit. Voortbouwend op dergelijk bewijsmateriaal breidt de universiteit van Oxford zijn onderzoek uit naar het “verband tussen schaamte en armoede,” om te onderzoeken hoe de internationale ontwikkelingssector anti-armoedebeleid “schaamte-bestendig” kan maken.

Programma's gericht op het terugdringen van de armoede bewegen zich inmiddels in de juiste richting, maar er moet nog veel werk worden verzet om de psychosociale component van de armoede in het beleid en de planning te integreren. Alleen als beleidsmakers werkelijk begrijpen dat waardigheid en zelfrespect onvermijdelijke voorwaarden zijn in de strijd tegen de armoede – en niet zozeer uitkomsten van de verlichting daarvan – zal de wereld de kans hebben de armoede in al zijn vormen uit te roeien.

Keetie Roelen

Copyright: Project Syndicate 2017

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • echte ongemakkelijke waarheid ipcc Syntheserapport IPCC: laatste kans om klimaat te redden20 maart 2023 - 17:12
  • Elektrische bus van VDL Recht op bereikbaarheid voor elke Nederlander, vindt kabinet19 maart 2023 - 13:51
  • Peter van Vliet Duurzaam De Week Door – 1118 maart 2023 - 12:43
  • vogelziekte plasticose Zeevogels ziek van plastic: plasticose12 maart 2023 - 10:45
  • PBL verkenning 2023 Ruimtelijke verkenning 2023: toekomst vraagt scherpe keuzes en samenhang van kabinet8 maart 2023 - 22:30

Inzicht

  • agro industrieZorgen groene subsidies voor meer protectionisme?19 maart 2023 - 14:19
  • plastic afval Wat kan ik daar nu aan doen?11 maart 2023 - 10:16
  • links rechts politiekPeilingen voor de Tweede Kamer: zet de BBB factor ook door in Den Haag?11 maart 2023 - 07:00

Opinie

  • nieuwe duurzaamheid houdt ons overeind We hebben een nieuwe duurzaamheid nodig4 januari 2023 - 17:01
  • ontmenselijking 2022 het jaar van ontmenselijking11 december 2022 - 11:00
  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Klimaatadaptatie is nog geen prioriteit voor gemeentenPurpose People: Bij WesterZwam is doen het nieuwe denken
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen