Organisaties over de hele wereld uiten ernstige zorgen over het gebruik van chemicaliën in voedselverpakkingen. Ze hebben daarom een verklaring gepubliceerd waarin wordt opgeroepen tot actie door beslissers en de industrie.
De verklaring komt als een reactie op de wetenschappelijke consensusverklaring door Food Packaging Forum over de "impact van chemicaliën in voedselverpakking op de gezondheid van de mens", die vandaag werd gepubliceerd in Environmental Health.
Dit is er aan de hand:
Er worden ongeveer 12.000 chemicaliën gebruikt in voedselverpakkingen en andere materialen die met voeding in contact komen. (FCM)
Deze chemicaliën kunnen uit de verpakking naar voedsel en dranken overgaan.
Veel van die chemicaliën zijn gevaarlijk voor de menselijke gezondheid: effecten van de blootstelling kunnen leiden tot kanker, hartziekten, inflammatoire darmziekten, reumatoïde artritis, genotoxiciteit, chronische ziekten (zoals atherosclerose, kanker, diabetes, hart- en vaatziekten) en auto-immuunziekten.
Nooit getest
Verschillende van deze chemicaliën worden nooit getest op effecten op de gezondheid van de mens en van de meeste van deze chemicaliën is de aanwezigheid niet bekendgemaakt. Veel van die chemicaliën, waaronder ftalaten, bisfenolen en PFA's, worden gebruikt in verpakkingen voor eenmalig gebruik, gemaakt van plastic maar ook van papier en karton.
Het gebrek aan communicatie door producenten over chemicaliën die in verpakkingen worden gebruikt, betekent dat de risico's van het gebruik van die verpakkingen niet kunnen worden beoordeeld.
Consumenten worden in het donker gehouden over de chemicaliën in hun dagelijkse producten, en afvalbeheerders zijn ook niet op de hoogte van de chemicaliën die aanwezig zijn in de verpakking die ze verwerken. Daardoor komen ze door recyclen mogelijk in andere producten terecht.
Meer dan 160 organisaties ondertekenden de Zorgverklaring en riepen besluitvormers en de industrie op om de volksgezondheid en het milieu te beschermen door te handelen:
- Zorg ervoor dat alle chemicaliën die worden gebruikt in voedselverpakkingen volledig worden getraceerd en bekendgemaakt
- Verwijder schadelijke chemicaliën in alle voedselverpakkingen en voorkom betreurenswaardige vervangingen
- Zorg voor beleid dat de overgang naar veilige, herbruikbare en hervulbare verpakkingen ondersteunt
In Europa is de huidige EU-wetgeving inzake FCM bedoeld om de gezondheid en de belangen van consumenten te beschermen. Maar zoals algemeen wordt erkend, faalt het in die taak. Het Europees Parlement heeft de Commissie dringend verzocht het huidige rechtskader te herzien.
Geen transparantie
Met name is er geen transparantie of traceerbaarheid van chemische stoffen in FCM en mogen chemische stoffen die volgens andere EU-voorschriften, zoals REACH, als schadelijk zijn aangemerkt, nog steeds in FCM worden gebruikt. De huidige beoordeling is ontoereikend en houdt geen rekening met het mengeffect dat verband houdt met verschillende blootstellingsbronnen.
“Ons huidige systeem van productie en distributie van voedsel en de verpakking ervan brengt de gezondheid van mensen in gevaar, die zelfs geen toegang hebben tot informatie over de chemicaliën die aanwezig zijn in voedselverpakkingen. De Europese Unie moet haar wetgevingskader inzake materialen die met levensmiddelen in contact komen, hervormen, aangezien deze verouderd, onvoldoende en onvoldoende is en bekende gevaarlijke chemische stoffen in voedselverpakkingen mogen worden gebruikt. Dit is dringend nodig als de EU de overstap naar een veilige en herbruikbare verpakking serieus neemt en een giftige omgeving en een schone circulaire economie wil bereiken ”. Dat zei Justine Maillot, Consumptie en Productie Campaigner van Zero Waste Europe.
De Call to Action blijft open voor meer organisaties en wetenschappelijke instellingen om deze te ondertekenen, om ervoor te zorgen dat besluitvormers en de industrie beginnen te handelen om de volksgezondheid en het milieu te beschermen.