Op 2 augustus is het weer Earth Overshoot Day. Dat betekent dat we in zeven maanden alles hebben verbruikt wat de aarde op jaarbasis kan produceren. Dit moment valt gemiddeld elk jaar vroeger en dat is behoorlijk zorgwekkend.
Alles wat we de rest van het jaar consumeren of produceren lenen we van de reserves van de aarde. Om aan onze jaarlijkse behoefte te voldoen hebben we dus eigenlijk 1,6 aardbollen nodig. En dat tekort wordt nog steeds groter. In 2000 viel Earth Overshoot Day op 1 oktober, dit jaar op 2 augustus (en niet op 3 augustus, zoals eerder per abuis genoemd). Dat is een weekje later dan vorig jaar, maar daar heeft de oorlog in Oekraïne veel mee te maken.
Je kunt overshoot ook berekenen als een begrotingsingstekort, zoals we dat met de financiering van het land doen. Voor 2022 zou dat 42% zijn. In 2020 was dat door de coronacrisis nog 37%.
Kunnen we het tij nog keren? Volgens berekeningen van het Wereld Natuur Fonds zou Earth Overshoot Day bijvoorbeeld 17 dagen later vallen als we met z’n allen 50% minder vlees eten. Concrete acties helpen.
Nederland al in maart in overshoot
De berekeningen van de voetafdruk, die de Earth Overshoot Day bepalen, laten zien dat Nederland 6,2 keer meer van de natuur gebruikt dan de Nederlandse ecosystemen kunnen regenereren. Dat betekent ook dat Overshoot Day voor Nerderland rond 1 maart zou liggen. Omgerekend naar een financieringstekort zou dat neerkomen op een tekort van maar liefst 84%.
Een onderdeel daarvan is de netto-invoer van voedsel: De Nederlandse voedselconsumptie overstijgt de regeneratieve capaciteit van de Nederlandse landbouw- en zeegebieden met meer dan 90%.
"Het is onduidelijk of Nederland zich adequaat zal voorbereiden op de klimaatverandering en grondstofbeperkingen", zegt Mathis Wackernagel, voorzitter van het Global Footprint Network. "Hoewel er goede initiatieven zijn in Nederland, zoals het stimuleren van energie-efficiëntie van huizen en de voorkeur voor fietsen, is het land nog ver verwijderd van planeet-positief te zijn."
Onderzoek met Wageningen UR
Het is echter goed mogelijk om niet alleen de klimaat- en biodiversiteitscrisis te bestrijden, maar ook om het eigen land, de eigen stad of het eigen bedrijf te beschermen. Energiesystemen kunnen koolstofvrij worden gemaakt voor het klimaat. Hoe we Nederlanders en de wereld op de lange termijn kunnen voeden, is veel minder duidelijk. Dat gaat het Footprint Networtk nu onderzoeken samen met de onderzoeksgroep Circulaire Voedselsystemen van de Wageningen Universiteit. Het doel van deze nieuwe samenwerking is om manieren te onderzoeken om de hele mensheid te voeden binnen het ecologische budget van onze planeet.
