Het is een bekende mantra van de voedselindustrie: om de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden hebben we genetisch gemanipuleerde gewassen nodig. Maar de stelling is niet waar, laat recent onderzoek van de Britse wetenschapper William Moseley zien.
GMO gewassen gaan de honger in de wereld niet oplossen, zegt Moseley. Daar draagt hij een aantal redenen voor aan. Op de eerste plaats zijn GMO gewassen ontworpen om onder stabiele en ideale omstandigheden te presteren. Die omstandigheden kwamen tot nu toe vooral in tropische gebieden voor en zouden zich als gevolg van klimaatverandering over steeds grotere gebieden kunnen uitbreiden.
Kleine boer heeft niets aan GMO
Maar klimaatverandering maakt het weer ook steeds instabieler, waar vooral de kleinere boeren die heel lokaal produceren de meeste last van hebben.
Bovendien zijn GMO zaden duur en niet winstgevend voor kleine boeren. Dat hebben katoenboeren in de Indiase deelstaat Maharashtra gemerkt. Nadat ze zich zwaar in de schulden hadden gestoken om GMO katoen te kunnen planten, werden ze geconfronteerd met vier droge seizoenen op rij. Dat, terwijl de katoensoort die ze hadden geplant juist berucht is om zijn grote waterbehoefte. Het gebied staat sindsdien bekend als het epicentrum van zelfmoorden onder boeren in India.
Kleine boeren in tropische gebieden verbouwen van oudsher vooral voedsel voor de lokale markt en voor eigen consumptie. Daarvoor verbouwen ze verschillende gewassen en dragen ze bij aan een breed en gelijkmatig aanbod. GMO gewassen daarentegen worden vooral in monocultuur verbouwd. De kleine boeren worden zo onderdeel van een wispelturig economisch systeem en afhankelijk van een enkel gewas als inkomstenbron. Ze produceren ook geen voedsel meer voor eigen gebruik. Als de oogst mislukt zijn ze verloren.
Geen grotere oogst
Maar ook voor de belangrijke claim van de industrie, dat GMO gewassen aanzienlijk hogere oogsten zouden opleveren, heeft Moseley geen ondersteunend bewijs gevonden. Daarvoor onderzocht hij de oogsten van GMO maïs, katoen en soja in de VS. Als ze al een hogere opbrengst genereren, dan is dat de financiële winst voor de industrie.
De oplossing is ecologisch
Wie het probleem van honger in de wereld wil oplossen kijkt liever naar ecologische landbouw, stelt Moseley. Door te werken met lokale zaden en gevarieerde gewassen blijft vooral ook de bodem gezond en die zorgt voor goede oogsten. En door ook voor eigen consumptie te produceren kunnen de boeren met een lager inkomen toch in hun levensonderhoud voorzien, zonder grote economische risico's te hoeven nemen.
In onderzoek naar ecologische landbouw wordt echter nauwelijks geld gestoken. Dat gaat naar de grote GMO projecten die vooral bedoeld zijn om de geldhonger van de industrie te stillen, zo lijkt het.