Nu we ons meer en meer bewust worden van wat we allemaal weggooien, denken we toch twee keer na om een strijkijzer waarvan het snoer stuk is, zomaar op de schroothoop te gooien en in te ruilen voor een nieuwe. Een rits van een jas kapot? Ook die verdwijnt niet meer zo snel in de kledingcontainer. De wegwerpmaatschappij, het symbool van de jaren 80, 90 en 2000, heeft zoveel stukgemaakt dat ze gedoemd is om te verdwijnen. En daar profiteren de hersteldiensten van.
Hersteldiensten zagen we voor het eerst opnieuw opduiken bij de grote economische crisis in 2008. Consumenten konden het zich niet meer veroorloven om wat kapot was, in te ruilen voor een nieuw exemplaar. Probleem was dat ze ook niet meer in staat waren om het zelf te herstellen. Daar waar hun ouders nog opgeleid werden in het herstellen van kleding en werktuigen was deze generatie veel meer met kennis bezig. Werken met je handen was veranderd in werken met je verstand. Wie dat wel nog kon, deed gouden zaken. In elke dorp kon je plots je kleding, wasmachine of computer laten herstellen.
Fiscaal aantrekkelijk
Lieten we onze spullen in 2008 nog herstellen uit liefde voor de portemonnee dan doen we dat nu meer en meer ook uit bewustzijn voor het milieu. Laat ons niet overdrijven, we denken nog steeds in de eerste plaats aan besparen maar allerlei initiatieven hebben het interessanter gemaakt om eens een hersteldienst op te zoeken. In Zweden, een voorbeeldland op het gebied van duurzaamheid, ging men zelfs zo ver dat in 2016 een wetsvoorstel ingediend werd om reparaties fiscaal aantrekkelijker te maken. Dat voorstel werd in 2017 goedgekeurd en sindsdien betalen de Zweden 13% minder BTW als ze naar de fietsenmaker of de schoenmaker gaan. Hierdoor loopt de staatskas ongeveer 54 miljoen euro aan inkomsten mis maar de regering vindt het milieu en duurzaamheid belangrijker.
Ook in Nederland moeten we niet klagen. Je betaalt bij ons maar 6% btw op de herstelling van kleding, fiets of schoenen. Laat je daarentegen je kapotte bromfiets of auto repareren, betaal je toch weer 21%, evenveel als bij de aankoop van een nieuwe. Een eerste euvel zullen consumenten wel laten herstellen maar als de wasmachine 6 jaar oud is en weer stuk, dan kiezen velen voor een nieuwe. En jammer genoeg gaan we dan niet voor een duurzaam model maar wel meer en meer voor de goedkopere Aziatische versie. Die is wel sneller stuk maar de garantie geeft de zekerheid dat de machine toch tot dan meegaat.
Repair Cafés
Ondertussen al goed ingeburgerd zijn de Repair Cafés. Verspreid over verschillende landen zijn er ondertussen al 1.500. De lokale reparatie-initiatieven zetten maandelijks de deuren open en helpen buurtbewoners gratis met herstellingen allerhande. Ze hebben hun eigen website waarop ze tips geven over hoe je zelf je spullen kan repareren. Zo is een kapotte kruimeldief een vaak terugkerend probleem. Nochtans is het vaker alleen de accu van de kruimeldief die versleten is dan dat het toestel zelf stuk is. Vrijwilligers van het Repair Café zullen je wijzen op het probleem en je tonen hoe je de accu kan vervangen. Even een nieuwe batterij halen en het is zo gefikst. Maar je moet het natuurlijk wel weten.
Hersteldiensten zullen nog populairder worden in de toekomst. Tot nu dumpten we massaal en vaak illegaal onze versleten elektro en ander afval in Afrikaanse en Aziatische landen. Die zijn zich echter ook steeds meer bewust van het milieu en hebben er genoeg van om de afvalbak te zijn van de rijke Westerse landen. Zo hebben de Filippijnen vorige maand 69 containers vol afval teruggestuurd naar Canada.
Foto: Pixabay / Anita Morgan
