Het wordt spannend: de politiek lijkt Eurobreed verlamd, de economie valt zelfs in Azië steeds verder terug en de Amerikaanse overheid doet het slot op de deur. Na Luyendijk roept nu ook de Duitse econoom Max Otte dat de grote crisis er aan komt: ‘De vulkaan staat op springen’.
De ervaring leert dat je beter naar het buitenland kunt kijken als het spannend wordt. Want was het niet Wouter Bos die in 2008, toen de banken om hem heen omrolden, heel stellig zei dat deze crisis Nederland niet zou raken? En amper een maand geleden wilden het FD en ING-baas Hommen ons nog doen geloven dat de crisis bijna voorbij is. Niet dus.
Maar wat kun je doen, zelfs als gewaarschuwd mens?
Een van de meest waarschijnlijke gevolgen van deze crisis is een versneld doorzetten van de schaarste van (beschikbaar) geld. Centrale banken willen het te veel aan geld dat in de economie is gepompt, terughalen. Regeringen willen hun tekorten terugbrengen met bezuinigen. En door het vertragen van de economie stroomt het overblijvende geld steeds langzamer. Maar als geld de adem van de economie is, hoe voorkom je dan de verstikkingsdood?
Geld maken kun je zelf.
Geld is niet meer dan een ruilmiddel. En de voorwaarden waartegen een ruil plaatsvindt kun je samen bepalen. Op het moment dat zo’n afspraak is gemaakt is er feitelijk nieuw geld ontstaan. En wanneer je meer mensen kunt overtuigen om zich ook aan die afspraak te houden, kun je met dat geld handelen.
Alternatief geld, complementary currencies, regio- of tijdgeld, het zijn allemaal voorbeelden van mensen die zich lokaal hebben georganiseerd rond onderlinge afspraken over de waarde van te ruilen spullen of diensten. En dat juist die afspraken crisisbestendig zijn heeft de geschiedenis al eerder bewezen, bij voorbeeld in het Duitse Chiemgau.
In juni van dit jaar rondde professor Arjo Klamer een onderzoek af naar alternatief geld. In de inleiding van het rapport zegt hij: ‘Complementair geld kan een middel zijn voor veranderingen in de economische en de sociale sfeer. Het kan individuen en bedrijven stimuleren tot de uitwisseling van goederen en diensten die zonder dat geld niet plaats zou vinden. Een extra ruilmiddel kan bijdragen aan een veerkrachtige economie. Complementair geld heeft ook de potentie lokale gemeenschappen te versterken, door onderlinge relaties te bevorderen en te versterken, door het bieden van een alternatieve beloning voor geleverde diensten, en door het vergroten van de lokale identiteit.’
Lokaal geld is uiteindelijk veel meer dan alleen ruilmiddel. Het versterkt de gehele lokale economie en de sociale samenhang. Het doet precies het tegenovergestelde van centraal geld: dat vervreemdt, speelt mensen en bedrijven uit elkaar en trekt activiteiten juist uit de regio weg.
Elke verstandige ondernemer zal je vertellen dat het niet slim is om van een enkele opdrachtgever afhankelijk te zijn. Waarom zou het dan wel werken om maar één munt te gebruiken? Diversiteit is stabiliteit. In de natuur, in de samenleving en dus ook in de economie.
De crisis van de Euro en de Dollar is niet meer te stoppen. Maar de welvaart van de Makkie, de DAM of de Brixton Pound kan ons teruggeven wat we kwijt dreigen te raken: een solidaire samenleving die sociaal en economisch solide is. Geld, dat ook nog gelukkig maakt?
Een ierse organisatie genaamd Feasta, The foundation for the economics of sustainability, houdt zich al zeker 10 jaar bezig met dit onderwerp. Hun website en boeken zijn voor mij echt een bron van informatie en inspiratie. Zeer diverse onderwerpen zijn er te vinden: currency design, tax reform, basic income, risk resilience, liquidity networks, food security en energy based money. Een nederlands lid van deze club is Peet Verbeek van fair4all die bezig is een nieuw geldsysteem op te zetten. de link: http://www.feasta.org
Gelukkig wordt dit al door 11 EU landen per 2013 ingezien en zij heffen daarom sinds maand 6 op flitstransacties (waarbij deze elkaar opvolgen binnen 0,5 seconde)2 promille / euro. Betrokken hedgefondsen die hierdoor indirect de betrokken landsbegrotingen terug mogen brengen naar 0 %, verliezen hun geloofwaardigheid bij protesten. Allereerst is het in de mondiale bankwereld te doen gebruikelijk tussen de 0,75% en 4 % van de hoofdsom in te houden voor de transactieverwerking, (wat in verhouding tot 1 of 2 promille een factor 100 tot 400 groter is en hedgefondsen en/of particuliere beleggers slikken dat probleemloos. Belangrijker is dat speculatie in voedsel of primaire levensbehoeften op zich zelf zwaarder aan kan komen voor kwetsbare landen dan een officiële oorlogsverklaring door een veel sterker land. Uit dien hoofde dienen regeringen alleen al deze transactietaks zo snel mogelijk in te voeren, daar de macht via de bankrekeningen beduiden groter is dan via vliegtuigen of scudraketten. Hedge- en pensioenfondsen die via hun laakbare houding andere regeringen ten val dreigen te brengen, dienen ook via een ‘name & shame list’ op zwarte lijsten terecht te komen. Het is onverantwoord elders door schaarste manipulatie onlusten te veroorzaken, waarbij de eigen regering nadien dan via noodhulp zal gaan bijspringen. Tenzij de eigen landsregering via de VML dermate gecorrumpeerd is, dat men het niet aandurft de eigen verantwoordelijkheid ook op het monetaire vlak serieus te nemen. Dan krijg je zoiets als Suriname, maar dan zo groot als de VS of GB met alle bananenrepubliek problemen van dien.
Het al of niet benoembaar maken van de noodzaak mondiaal de geldstromen te gaan kanaliseren en fiscaliseren, is natuurlijk een schrikbeeld voor de huidige (zwart)geld monopoly houders. Sinds 2004-11-02 wordt er in 103 landen tegelijkertijd meegekeken op het weblog van gerritallah, naar een analyse over de achterliggende krachten en machten op het wereldtoneel. Waarbij duidelijk wordt, dat het bewust ontzien van fiscalisati van mondiale geldstromen een vorm van landverraad is voor de betrokken landen en al helemaal van landverraad voor de daarin levende burgers.
Met de mondiale monetaire oorlog sinds 2007-05 is er juist vanuit de bank- , verzekering- en pensioenwereld inzichtelijk gemaakt, dat het niet langer verantwoord is om de mondiale kapitaal- en derivatenstromen (die qua volume 19 x groter in volume zijn dan er aan bestaande grond- en delfstoffen te vinden zijn) zonder fiscale afroming door de landsgrenzen te laten rondpompen.
Het overleven van de crisis betreft de crisis van de mate van incompetentie op het fiscale vlak, waarlangs overheden, regeringen een instellingen t.b.v. de mondiale voedselvoorraad momenteel krap bij kas gehouden worden. De oplossing hierbij is verbazingwekkend eenvoudig: regeringen dienen alle gebruikers van de infrastructuur (of deze nu fysiek of digitaal is) op eigen grondgebied te verplichten tot erkenning van de soevereiniteit van die overheid en in het verlengde daarvan tot een passende fiscalisatie.
Jan, een briefje van 5 Euro is ook een tegoedbon. Het is allemaal hetzelfde.
Klinkt allemaal leuk, totdat je wordt vastgezet wegens belastingontduiking.
Als dit op grote schaal gaat gebeuren dat is de overheid er als de kippen bij om het te verbieden / strafbaar te stellen.
Deze snap ik even niet: “Elke verstandige ondernemer zal je vertellen dat het niet slim is om van een enkele opdrachtgever afhankelijk te zijn. Waarom zou het dan wel werken om maar één munt te gebruiken? Diversiteit is stabiliteit. In de natuur, in de samenleving en dus ook in de economie.”
Als geld weer een ruilmiddel wordt dan is het toch geen opdrachtgever, maar slechts een middel t.b.v. een “uitgestelde betaling”? Eenheid is dan niet verkeerd en zorgt juist voor stabiliteit (net als een mierenkolonie). Het is alleen zo dat de huidige eenheid zo hopeloos verkeerd is opgezet. Diversiteit in middelen werkt juist weer eerder fraude in de hand, laten we nou eerst het huidige systeem onder handen nemen.
De diverse Ruilkringen in het land met de “Let’s” zijn daar al een tijd mee bezig.
In Hengelo heet het betaalmiddel “noaber” elders “noppes” (Amsterdam?) Iedere kring eigen varianten.
IN Hengelo
2 noabers= 1 euro waard (ongeveer)
Een uur werk levert 20 noabers op.
Een bloeiende club, met diensten, activiteiten en ruil van goederen en een leuk krantje!
Maaike Fritz, De Lutte
Die lokale middelen zijn geen geld, maar tegoedbonnen.
Er is een opmerking in het artikel waarmee ik het helemaal niet eens ben: ‘Geld is niet meer dan een ruilmiddel.’ Zo is het ooit bedoeld geweest, maar nu niet meer. Was het maar zo! Geld is ook een middel om geld te verdienen, door het op rente te zetten of te beleggen. Dat is het nou juist wat met alternatief geld niet het geval is. Daarom ben ik het helemaal eens met de strekking van de rest van het artikel
Wilt u zelf lokaal geld maken?
In de laatste nieuwsbrief van de partij voor de planten zit een pdf die met enkele veranderingen in de tekst direct gebruikt kan worden om lokaal geld uit te printen en van waarde te voorzien.