De Wetenschappelijk Klimaatraad adviseert om versneld naar klimaatneutraliteit te gaan door een ambitieus doel voor 2040 te stellen. Om dit te bereiken moet de overheid nu belangrijke keuzes voorbereiden en mag het ingezette klimaatbeleid geen vertraging oplopen. Vooruitlopend op het eerste formele advies over het Klimaatplan 2025-2035 geeft de raad zijn eerste boodschap af aan de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer: klimaatbeleid moet versterkt worden.
Weersextremen en opwarming van de aarde
De klimaatwetenschap schrijft weersextremen waarmee de wereld geconfronteerd wordt steeds vaker en met toenemende zekerheid toe aan de opwarming van de aarde, veroorzaakt door menselijk handelen. Er rest niet veel tijd om de klimaatdoelen te halen. Er zijn maatregelen nodig die de maatschappij fundamenteel gaan veranderen, aldus klimaatpanel IPCC in het meest recente synthese-rapport. De raad onderschrijft dit en adviseert daarom de transitie naar klimaatneutraliteit te versnellen.
Advies Europese Wetenschappelijke Klimaatraad
Recent heeft de Europese Wetenschappelijke Klimaatraad de Europese Commissie geadviseerd om in 2040 uit te komen op een reductie van 90-95% van de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990. De raad adviseert in lijn hiermee om ook in Nederland de transitie naar klimaatneutraliteit te versnellen.
Versterken klimaatbeleid
Het gaat hierbij niet alleen om een tussendoel voor 2040 te formuleren, maar ook om belangrijke keuzes voor te bereiden. Keuzes die nodig zijn om de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. De raad benadrukt dat zowel de vermindering van broeikasgassen als ook de aanpassing aan klimaatverandering beleid vergen. Het is essentieel dat de overheid samen met de samenleving een toekomstbeeld ontwikkelt dat perspectief en richting geeft. Transities in het energiesysteem, de voedselvoorziening en landbouw en het gebruik van grondstoffen zijn hierbij cruciaal.
Drie transities cruciaal
In dit licht ziet de raad drie met elkaar verbonden transities als cruciaal: in het energiesysteem, op het gebied van grondstoffen en van landbouw en voedsel.
- In het (concept) nationaal plan energiesysteem is de ambitie opgenomen om het elektriciteitssysteem in 2035 CO2-neutraal te maken. Daarvoor zijn door diverse partijen toekomstbeelden ontwikkeld. Het aandeel hernieuwbare elektriciteit is de afgelopen jaren sterktoegenomen,maarhetenergiesysteemalsgeheelblijftnogachter. Er is andere sturing en meer beleid nodig voor energiebesparing en er moeten keuzes worden gemaakt over onder meer de verduurzaming van brandstoffen, mobiliteit en gebouwde omgeving.
- Er is een transitie nodig naar een productie- en consumptiesysteem met efficiënter en duurzaam gebruik van grondstoffen. Mitigatie vergroot de behoefte aan bepaalde grondstoffen, zoals kritieke metalen, en vraagt om een andere koolstofeconomie. Dit vraagt keuzes en het ontwikkelen van beleid, die de ontwikkeling naar een circulaire economie mogelijk maken.
- Een integrale klimaatstrategie zal ook aandacht moeten schenken aan de voedselvoorziening en de landbouw. Veel van de uitstoot in de landbouwsector is met technische maatregelen niet eenvoudig te vermijden of te reduceren. Er zijn keuzes nodig ten aanzien van de verduurzaming en het klimaatbestendiger maken van de voedselvoorziening en de landbouw. Hiervoor is een visie nodig op een gezonde en duurzame voedselvoorziening in de toekomst, hoe de landbouw er dan uitziet, en hoe boeren in de toekomst economisch rendabel hun land kunnen beheren en meerdere diensten kunnen leveren naast voedsel. Daarnaast is er beleid nodig voor reductie van methaan en het verduurzamen van ketens.
Het systeemperspectief, de drie transities en de daaruit voortvloeiende keuzes werkt de raad verder uit in het advies voor het Klimaatplan 2025-2035 dat eind dit jaar uitkomt.
