In 2014 schreef ik in Duurzaamnieuws.nl een column “Wat te doen als de hemel naar beneden valt”. Het betrof het dreigement van minister Kamp omtrent het afschaffen van de salderingsregeling. Op dat moment hadden ongeveer 200.000 huishoudens PV panelen, nu twee jaar later zijn dat er meer dan 400.000. Al deze huishoudens hebben daarvoor bij elkaar circa €1,75 miljard geïnvesteerd.
Op verzoek van Liesbeth van Tongeren heeft minister Kamp laten uitrekenen wat het vadertje staat gekost heeft. Hij kwam afgelopen week met een getal van €175 miljoen. Het zal een heel gepuzzel zijn geweest om al die energierekeningen na te lopen. Als ik voor een simpele schatting uitga van 3 jaar en 200.000 huishoudens gemiddeld elk met ca 2000 kWh per jaar te salderen stroom en 15 cent belasting (energiebelasting plus BTW) kom ik op € 180 miljoen, dus het zal wel ongeveer kloppen.
In de tweede kamer liet André Bosman van de VVD in reactie hierop onmiddellijk weten dat we maar eens moesten stoppen met die subsidies. Niet vreemd dat deze klimaatscepticus dat roept, maar wel volkomen onterecht want de saldering is helemaal geen subsidie. Stel dat ik in plaats van de auto te pakken met de fiets ga. Dan derft de staat ook inkomsten uit benzineaccijns omdat ik geen benzine verbruik. Maar dat is toch geen subsidie voor mijn fiets.
Hetzelfde geldt als ik stop met roken of geheel onthouder zou worden. Regulerende energiebelasting is bedoeld om ongewenste consumptiepatronen terug te dringen. Als dat lukt moet je niet mauwen. De saldering is in feite niets meer of minder dan het openstellen van het net om tijdelijke onbalans tussen productie en gebruik te bufferen. Dat dit gebeurt door vereffening van productie en gebruik op de nota is gewoon billijk en gebeurt vrijwel in alle landen.
“Ja maar als iedereen gaat salderen wordt het een probleem” roepen de rechtse politici. Inderdaad in theorie zouden alle 7,5 miljoen huishoudens hun volledige gebruik zelf kunnen gaan opwekken, waarbij de staat dan € 3,9 miljard aan belastinginkomsten misloopt. Dat is echter pure theorie. Realistischer is het om uit te gaan van een toekomstvisioen met hooguit 50% van alle huishoudens waarbij hooguit 70% van de gemiddelde 3,500 kWh via de saldering heen en weer via het net verloopt. De andere 30 % van de opgewekte stroom wordt achter de meter direct verbruikt. Op het totale stroomverbruik in Nederland is dit minder dan 10%. Bij wel of geen saldering hebben we het dan uiteindelijk over een verschil van € 1,4 miljard/jaar belastinginkomsten. Inderdaad een fors bedrag, maar strikt genomen is het geen subsidie.
Middelgrote en grootverbruikers krijgen daarentegen al sinds vele jaren korting op de energiebelasting. Dit is door de politici die Vrijheid in hun vaandel hebben beargumenteerd als noodzakelijk om de concurrentiepositie van het bedrijfsleven niet in gevaar te brengen. Het betreft dus eigenlijk gewoon regelrechte subsidie. Vergeleken met kleinverbruikers betalen de bedrijven over ca 15 miljard kWh 11 cent per kWh minder belasting en voor ca 75 miljard kWh 14 cent per kWh minder belasting. Dat is alles bij elkaar dus een jaarlijkse subsidie van € 12 miljard !
Als de heer André Bosman vindt dat de subsidies afgeschaft moeten worden moet hij dus eerst die 12 miljard lastenverlichting voor het bedrijfsleven maar eens aanpakken. Een kleine verhoging van de energiebelasting voor het bedrijfsleven is al voldoende om het inkomstenverlies wegens salderen te compenseren. Eigenlijk gaat het dan om drie keer niks. Die €1,4 miljard die het salderen uiteindelijk kan gaan uitmaken verdeeld over een verbruik van 90 miljard kWh voor de middelgrote en grote verbruikers, betekent een verhoging van, schrik niet, €0,016 per kWh. Bovendien kan dit geleidelijk over een termijn van ca 15 jaar worden ingevoerd omdat er pas dan hooguit 4 miljoen huizen met PV zijn. Een bedrijf die dat niet kan opbrengen verdient het niet om te blijven voortbestaan.
Wat als salderen wordt afgeschaft?
Dank zij de salderingsregeling kunnen huishoudens 100 % van hun stroomverbruik zelf opwekken. Op termijn zou men een deel van de dag/nacht fluctuatie kunnen gaan bufferen met accu’s. Eén Powerwall van Tesla is daarvoor genoeg , kost echter €7000. Dat is een investering die ca 1,5 keer groter is dan voor een complete PV installatie voor een gemiddeld huishouden.. Als we ook de zomer/winterverschillen willen gladstrijken hebben we echter ca 100 Powerwalls per woning nodig. Dat is dus volstrekt niet haalbaar. Zonder de mogelijkheid te salderen zal dus geen enkel huishouden meer in PV investeren.
Mensen die zich serieus ongerust maken over het klimaat of over de financiële gevolgen voor hun PV investering kunnen dus maar beter niet op één van die twee partijen stemmen die de woorden Voor Vrijheid in hun vaandel hebben.
Han Blok