LNG vervuilt meer dan steenkool, geen overgangsbrandstof

LNG, vloeibaar aardgas, wordt veelvuldig aangeprezen als alternatief voor steenkool. Het zou minder schade aan het klimaat toebrengen. Maar nieuw onderzoek weerlegt die bewering van de fossiele brandstofindustrie.

Nieuw onderzoek van de Amerikaanse Cornell University stelt vast dat geëxporteerd LNG over een periode van 20 jaar 33% meer broeikasgassen uitstoot in vergelijking met steenkool. Dat is in strijd met het idee dat gas een “overgangsbrandstof” is voor de transitie naar schonere energie. Volgens Robert Howarth, milieuwetenschapper van Cornell University, veroorzaakt het volledige LNG-proces—van het boren en transporteren van gas tot het afkoelen en verschepen—veel meer uitstoot dan eerder werd aangenomen.

Methaanlekken, een krachtig broeikasgas, dragen significant bij aan deze impact. Het onderzoek concludeert dat de uitbreiding van LNG niet verenigbaar is met mondiale klimaatdoelen en roept op tot een stopzetting van het gebruik ervan.

De VS zijn een leidende LNG-exporteur, en Europa heeft na het uitbreken van de oorlog in Oekraïene zwaar ingezet op de import van LNG. Dit onderzoek heeft echter een politieke discussie ontketend, wat de regering-Biden ertoe heeft gebracht om nieuwe exportvergunningen voor LNG-projecten tijdelijk op te schorten. Nederland heeft middels Shell ook een contract voor levering van LNG uit Qatar.

Het argument dat vloeibaar aardgas eigenlijk meer vervuilt dan steenkool, is gebaseerd op de gehele levenscyclus van LNG-productie en -gebruik, van winning tot verbranding.

Dit zijn de argumenten uit het rapport:

1 Hoge methaanlekkages

Een van de voornaamste redenen waarom LNG als vervuilender wordt beschouwd dan steenkool, is het hoge percentage methaanlekkage, een krachtig broeikasgas. 

• De kracht van methaan: Methaan is ongeveer 80 keer krachtiger in het vasthouden van warmte in de atmosfeer dan kooldioxide over een periode van 20 jaar, waardoor zelfs kleine lekkages belangrijke bijdragen leveren aan de klimaatverandering. Het onderzoek van Robert Howarth toont aan dat tot 3,5% van het geproduceerde gas voor LNG weglekt tijdens de winning, verwerking en transportfases.
• Onopgemerkte lekkages: Veel van deze lekkages doen zich voor in gasvelden tijdens het boren en fracken (gebruikt voor de winning van schaliegas), evenals in pijpleidingen en opslagfaciliteiten. Deze “fugitive emissions” worden vaak niet meegenomen in de schattingen van de industrie, waardoor aardgas veel schadelijker is dan de officiële cijfers doen vermoeden.

2 Energie-intensief LNG-productieproces

Het produceren van LNG is zelf een zeer energie-intensief proces, veel meer dan de energie die nodig is om steenkool voor gebruik voor te bereiden. Om aardgas om te zetten in vloeibare vorm, moet het gas worden gekoeld tot -162°C in grote gespecialiseerde exportfaciliteiten. Dit koelproces verbruikt enorme hoeveelheden energie, vaak aangedreven door fossiele brandstoffen, wat aanzienlijk bijdraagt aan de totale emissies van LNG. Zodra het LNG op zijn bestemming aankomt, moet het opnieuw worden vergast voordat het kan worden gebruikt. Hoewel deze stap minder energie-intensief is dan het vloeibaar maken, vereist het toch aanzienlijke infrastructuur en energie, wat de emissievoetafdruk verder vergroot.

3 Langafstandsvervoer

LNG wordt doorgaans over lange afstanden vervoerd in speciaal ontworpen tankers die enorme hoeveelheden brandstof verbruiken om het gas vloeibaar en gekoeld te houden tijdens het transport. Dit transport voegt een extra laag emissies toe die niet aanwezig is bij het gebruik van lokaal gewonnen steenkool, dat meestal dichter bij het punt van winning wordt gebruikt.

Bovendien vereist LNG een uitgebreide pijpleiding infrastructuur om het gas van de productielocaties naar de terminals te transporteren, en vervolgens van de importterminals naar de eindgebruikers. De energie die wordt gebruikt om het gas te comprimeren voor transport via pijpleidingen voegt toe aan de algehele emissievoetafdruk, en eventuele lekkages langs deze pijpleidingen verergeren het probleem.

4 Emissies over de gehele levenscyclus

Wanneer men kijkt naar de volledige levenscyclus van LNG, van winning tot verbranding door de eindgebruiker, zijn de emissies veel groter dan aanvankelijk werd aangenomen. Deze uitgebreide analyse, bekend als een “levenscyclusbeoordeling”, omvat:

• Winning (fracking): Een groot deel van het LNG dat vanuit de VS wordt geëxporteerd, komt uit schaliegasreserves, die worden gewonnen door middel van hydraulische fracturering (fracking). Fracking is een zeer controversiële techniek vanwege de milieueffecten, waaronder watervervuiling en methaanlekkage. Schaliegas heeft vaak hogere methaanemissies dan conventioneel aardgas.
• Verwerking en opslag: Na winning wordt het gas verwerkt om onzuiverheden te verwijderen voordat het kan worden vloeibaar gemaakt. Deze stap, samen met de energie die nodig is voor opslag, voegt toe aan de emissievoetafdruk. Belangrijk is dat bij elke stap van het proces kleine hoeveelheden methaan kunnen ontsnappen, wat samen een grote hoeveelheid onverbrand gas in de atmosfeer veroorzaakt.

5 De mythe van de “overgangsbrandstof”

Jarenlang heeft de fossiele brandstofindustrie aardgas, en specifiek LNG, gepromoot als een “overgangsbrandstof”—een zogenaamd schonere optie dan steenkool, die zou helpen de wereld over te laten schakelen naar hernieuwbare energie. Dit verhaal is breed geaccepteerd door beleidsmakers en het publiek, maar groeiend onderzoek ondermijnt deze aanname.

• LNG als “klimaatoplossing”: Voorstanders van LNG hebben betoogd dat het steenkool kan vervangen in energie-intensieve economieën, vooral in Azië, en kan helpen de wereldwijde emissies te verminderen. Echter, Howarth’s studie weerlegt dit door aan te tonen dat, wanneer de volledige levenscyclusemissies van LNG in beschouwing worden genomen, het op korte termijn een grotere impact op het klimaat heeft dan steenkool.
• Geen behoefte aan LNG als tijdelijke bron: Het onderzoek benadrukt dat de aanname dat LNG nodig is als een overgangsbrandstof foutief is. Hernieuwbare energiebronnen zoals wind, zonne-energie en batterijopslag hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt, en opschaling van schone energie zou veel effectiever zijn in het terugdringen van emissies dan het opbouwen van langetermijninfrastructuur voor LNG.

6 Verergering van de opwarming van de aarde

Wetenschappers waarschuwen dat de uitbreiding van LNG onverenigbaar is met internationale klimaatdoelen, zoals die zijn vastgelegd in het Akkoord van Parijs. De uitbreiding van LNG-infrastructuur legt het gebruik van fossiele brandstoffen voor tientallen jaren vast, waardoor het moeilijker wordt om over te schakelen naar schonere energiebronnen.

Conclusie

Hoewel LNG op de markt is gebracht als een schoner alternatief voor steenkool, toont het groeiende aantal wetenschappelijke bewijzen aan dat het juist schadelijker is voor het klimaat door methaanlekkage, het energie-intensieve productieproces en emissies door lange afstand transport. De korte termijn klimaatimpact van LNG is bijzonder zorgwekkend, en het ondermijnt het verhaal dat het een noodzakelijke overgangsbrandstof is. Het onderzoek suggereert dat het afstappen van LNG en de focus op hernieuwbare energie een wereldwijde prioriteit zou moeten zijn om belangrijke klimaatdoelen te halen.

Beeld: Wikimedia