Kleding en wasmachines dragen samen wellicht het meeste bij tot de beruchte plastic soep in de oceanen. Nieuw onderzoek wijst uit dat per wasbeurt miljoenen piepkleine synthetische vezels in het waswater vrijkomen. Vezels die uiteindelijk via de voedselketen weer op je eigen bord belanden. Zo dragen wij allemaal onbedoeld bij aan dit snel groeiende milieuprobleem. Om dit probleem meteen maar bij de kop te pakken en snel oplossingen aan te dragen, organiseert de Plastic Soup Foundation op 22 januari een bijeenkomst met prominente sprekers uit de wetenschap én ‘haute couture’.
Naast cosmeticaproducten als shampoo, tandpasta en scrubs, blijkt nu dat ook kleding een bron van microplastics is. De kleine synthetische vezels die in veel stoffen zitten, slijten door gebruik en brokkelen af tot minuscule deeltjes die met het afvalwater van de wasmachine richting oceanen spoelen. Door het zoute zeewater vallen de plastic deeltjes nog verder uiteen en worden door vissen aangezien voor plankton. Zo eindigen de synthetische vezels via de voedselketen weer op je eigen bord.
Ecoloog dr. Mark Browne van de University of New South Wales heeft jarenlang research gedaan naar dit probleem en reist donderdag voor het eerst af naar Nederland om te vertellen over zijn bevindingen. Zo publiceerde hij al in 2011 in het tijdschrift Environmental Science & Technology dat 85% van de door de mens gemaakte microvezels die op stranden worden aangetroffen, afkomstig zijn van kleding die bestaat uit nylon en acryl. Per kledingstuk zouden er - volgens zijn onderzoek - 1.900 vezels vrijkomen.
Recenter onderzoek van milieuonderzoekster Heather Leslie van het Institute for Environmental Studies (IVM) van de Vrije Universiteit van Amsterdam, wijst nu uit dat het probleem zelfs nog groter is dan gedacht. Per liter water zouden er 200.000 kleine vezels vrijkomen, wat neerkomt op miljoenen vezels per wasbeurt. Deze micro- en nanoplastics kunnen via de wasmachine in groten getale ongezien door de waterzuiveringsinstallaties glippen.
Professor dr. Dick Vethaak van het gerenommeerde kennisinstituut Deltares zal tijdens de bijeenkomst onder meer ingaan op manieren om het tij te keren. Een mogelijke oplossing zou een wasmachinefilter kunnen zijn, dat de vezels afvangt.
“Veel wasmachinefabrikanten willen hier echter nog niets van weten, terwijl wetenschappers de alarmbel luiden. Dat kan niet waar zijn. Ik roep wasmachinefabrikanten daarom op hun verantwoordelijkheid te nemen en filters te bouwen”, zegt Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation.
Ook aanwezig zijn vertegenwoordigers van enkele gerenommeerde Europese instituten, namelijk: de National Research Council uit Italië en Leitat en POLYSISTEC uit Spanje. Samen met de Plastic Soup Foundation zoeken deze instituten in een door de EU gefinancierd Life+ Programma; Mermaids, Ocean Clean Wash, naar manieren om de fabricage van kleding te veranderen, zodat de vezels niet meer loslaten. Ook wordt gekeken naar de hoeveelheid plastic die aan wasmiddelen wordt toegevoegd en welke alternatieven er voor deze microbeads bestaan. Zie ook www.life-mermaids.eu.
De Nederlandse top mode-ontwerpster Monique Collignon en Hasmik Matevosyan, één van de radicale vernieuwers van 2014 die een nieuw designmodel bedacht, laten op hun beurt hun licht op dit nieuwe probleem en mogelijke oplossingen schijnen.