• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Met een glazen bol los je het klimaatprobleem niet op

19 maart 2019|doorGastauteur|inklimaatverandering

glazen bol

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) kwam met een doorrekening van het Klimaatakkoord. Waar veel partijen gehoopt hadden op een exacte uitkomst, kwam het PBL met grove schatting van de CO2-reductie tussen de 31 en 53 megaton. Van de zogenoemde rekenmeesters is dit een geniale zet. Een einde aan de schijnzekerheid van doorrekeningen.

Het zal de meesten van ons niet ontgaan zijn dat de energiekosten voor consumenten onlangs enorm zijn gestegen. Het Nederlandse circus van wijzende vingers kwam al snel op gang. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) kreeg vrij snel de schuld en de reden was het gebruik van ‘oude cijfers’.

Natuurlijk zaten de ramingen er fors naast, dat ga ik hier niet ontkennen. Dit kwam niet door de leeftijd van cijfers, maar doordat aannames anders bleken te zijn. Het PBL ging in de ramingen uit van een fors lager gemiddeld energiegebruik per huishouden van 20-30%. Het is normaal en onvermijdelijk dat doorrekeningen bol staan van de aannames over verwachtingen.

Als gebruiker van de cijfers moet je je bewust zijn van deze onzekerheden. Het PBL is zich hier wel bewust van, maar in het politieke debat is cijfer vaak feit en wordt een doorrekening vaak gezien als een voorspelling van de toekomst. Voorspellen is zowel onmogelijk als zelfs misleidend.

Complexe adaptieve systemen

Ik beschouw de wereld als een complex adaptief systeem. Niemand heeft een volledig overzicht van het heden, laat staan van de toekomst. De wereld is niet alleen complex, maar ook adaptief, omdat keuzes in het heden de keuzes in de toekomst beïnvloeden. Wanneer er bijvoorbeeld voorspellingen zijn van een hele hoge energierekening, zou dit er weer voor kunnen zorgen dat mensen minder energie gebruiken en de rekening weer lager uitvalt. De voorspelling komt dan niet uit door toedoen van de voorspelling. Hopelijk volgt u mij nog. In een complex adaptief systeem zijn zoveel uitkomsten mogelijk dat de (nabije) toekomst uitrekenen onmogelijk is.

Meer keuzecombinaties dan moleculen in het heelal

Wij maken iedere dag veel keuzes. Stel dat één persoon elke dag één nieuwe keuze moet maken tussen twee dingen, bijvoorbeeld: Wat ga ik eten? Welke serie ga ik kijken? Ga ik sporten? Spreek ik deze persoon aan? Stel dat deze persoon per keuze maar twee opties heeft, dan zijn er voor deze éne persoon al ruim méér combinaties van keuzes mogelijk dan moleculen in het heelal. Reken maar mee: 2 tot de macht 365 dagen in het jaar = 7.5e109 (7.5 met 109 nullen). Ter illustratie: een schatting van het aantal moleculen in het heelal is 1e70 (1 met 70 nullen). Dit voorbeeld is één persoon met een beperkt aantal opties. In de werkelijkheid zijn wij met veel meer mensen, maken wij meer keuzes én heeft een mens per keuze vaak meer keuzemogelijkheden. Er zijn gewoon te veel variabelen en mogelijke scenario’s en daardoor is de toekomst niet door te rekenen.

Klimaatakkoord

Laten wij vanuit dit perspectief van complexe adaptieve systemen kijken naar de actualiteit rondom het klimaatakkoord. Hoe zou je verstandig om kunnen gaan met het onzekere effect van de vele losse maatregelen uit het Klimaatakkoord?

Ten eerste, het kabinet zou de uitkomsten niet leidend moeten maken bij een doorrekening, maar de belangrijkste onzekerheden zichtbaar moeten maken. Voor een deel heeft het PBL dit al gedaan. Juist voor deze belangrijkste onzekerheden moet het beleid robuust zijn en hier is continue monitoring en adaptief beleid voor nodig. Voorbeeld: Je weet niet voor hoeveel elektrische auto’s het klimaatakkoord gaat zorgen. Wat je wel kunt doen is blijven monitoren en opschakelen wanneer je de doelen niet lijkt te halen. Het is immers de taak van onze regering om op basis van onzekerheden keuzes te maken en beleid te bedenken.

Ten tweede, wees zo transparant mogelijk over de meest invloedrijke aannames. Een brug of de opbrengst van een zonnepaneel kan je doorrekenen, maar complexe adaptieve systemen kun je enkel met enige bescheidenheid verkennen. Hiervoor moet je veel aannames doen. Laten wij vooral het hoogopgeleide Nederland gebruiken om samen de belangrijkste aannames te verkennen. Als collectief brein kunnen wij de vraag stellen ‘wat als er wat anders wordt aangenomen’, bijvoorbeeld, ‘wat als’ wind op zee trager gaat dan gehoopt, de prijs van warmtepompen daalt, of de prijs van biomassa toeneemt.

Tot slot heb ik nog een boodschap namens vele young professionals: kamerleden, kijk bij het Klimaatakkoord verder dan alleen het cijfer onder aan de streep van de PBL berekeningen, want die glazen bol bestaat niet. Zelfs als een som na extra onderhandelingen uitkomt op 49% reductie van CO2, dan zegt dat niet zoveel zonder zicht op de aannames en onzekerheden. Anders verwacht ik de volgende kop in 2030: “-49% CO2-uitstoot niet gehaald, doordat het minder waaide dan verwacht en de Belgische kerncentrales uitstaan.” Wat niet heel veel anders is dan de huidige koppen over de niet gehaalde doelstelling van 2020 door ‘onverwachte’ economische groei.

Mart Lubben

Mart Lubben is Energy Transition consultant bij Quintel Intelligence en ambassadeur van young professionals organisatie Klimaat en Energie Koepel.

 

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • deltaplan circulaire economie statiegeld op spijkerbroekNederland haalt circulaire doelen niet31 januari 2023 - 18:37
  • ai klimaatvoorspelling AI klimaatvoorspelling ziet snellere opwarming voorbij 1,5 graad31 januari 2023 - 14:31
  • rijkste 1 procent Uitstoot van rijken nog hoger dan gedacht, ook in arme landen31 januari 2023 - 13:11
  • extinctionrebellion xr A12 blokkades Extinction Rebellion gaan door: deel 6 op 11 maart30 januari 2023 - 09:41
  • afval stort Retourzendingen online aankopen vaak vernietigd29 januari 2023 - 10:30

Inzicht

  • lange covid Long Covid kan groter probleem worden dan golven van infecties28 januari 2023 - 08:00
  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

eco radiatorfolie

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
VPRO Tegenlicht: mijn bullshitbaanIs de klimaatschuld nog wel af te lossen?
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen