De deeleconomie was een van die duurzame vergezichten op een klimaatbewuste samenleving. Maar als puntje bij paaltje komt zijn Nederlanders maar heel beperkt bereid om te delen. De boormachine kan nog net, maar veel verder moet het niet gaan. Dat laat recent onderzoek zien.
De Volksbank liet onderzoeken hoe ‘deelbereid’ Nederlanders zijn. Hieruit blijkt dat de ‘deelbereidheid’ van zowel spullen als leefruimte anno 2022 zeer gering is. Zo wil bijvoorbeeld 17% van de ondervraagden nooit spullen delen met anderen. Slechts een tiende is waarschijnlijk bereid om spullen te delen met onbekenden. Dat fenomeen is overigens niet nieuw.
Bereidheid om te delen is laag
“De geringe deelbereidheid van spullen en ruimtes verrast mij niet. Maar is wel jammer”, aldus Beatrice Augrandjean, adviseur Duurzaam Wonen bij de Volksbank. “Wij willen juist voor iedereen een duurzame woonomgeving. Een leefomgeving waarin ook toekomstige generaties duurzaam en met veel plezier kunnen wonen. Daarom zijn wij enthousiast sponsor van het duurzame huis van de toekomst. Een project, uitgevoerd door studenten van de TU Eindhoven, waar iedereen in het huis kennis kan maken met een woonvorm waarbij bewoners voorzieningen en ruimtes delen en een hypermodern energiezuinig systeem de temperatuurregulatie verzorgt.”
Top 5 producten of diensten die men bereid is te delen
- Tuin- of klusgereedschap (60%)
- Abonnement op digitale diensten als Netflix of YouTube Premium (49%)
- Barbecue (41%)
- Aanhanger (38%)
- Abonnement op fysiek product als krant of maaltijdbox (38%)
In de ranglijst van spullen die mensen nooit zouden delen staan de computer, laptop en tablet bovenaan. Hoog scoren ook de wasmachine, de droger en de koelkast. Bijna de helft van de mensen wil deze huishoudelijke apparaten niet delen met anderen. De auto neemt de 4e plaats in
Duurzaamheidargument
De motieven wél spullen met anderen te willen delen zonder vergoeding, zijn uiteenlopend. Ruim zes op de tien geeft aan graag anderen te helpen. Voor bijna de helft van de ‘spullendelers’ is duurzaamheid een argument, want door te delen, zijn er minder spullen nodig. Dit argument is het sterkst bij mensen die in een zeer stedelijk gebied wonen (54%) ten opzichte van mensen die landelijk wonen (38%). Bijna vier op de tien meent dat delen ook goedkoper is. Het kan helpen wanneer ze zelf in de toekomst wat nodig hebben. En ze vinden het netjes om te doen.
Zuinig op eigen spullen
Het grootste bezwaar bij het delen van spullen, is de angst dat ze kapot gaan (61%). Vooral jongeren vrezen (82%) dat uitgeleende spullen kapot gaan. Daarnaast vinden mensen het niet fijn om hun spullen terug te moeten vragen wanneer ze deze nodig hebben. Van alle ondervraagden heeft 15% slechte ervaringen met het delen van spullen.
Leefruimtes delen
Het delen van leefruimtes en voorzieningen scoort nog lager dan spullen delen. Ongeveer een vijfde van de ondervraagden is bereid het terras, de tuin, moestuin of eigen parkeerplaats te delen. Echter, slechts 5% is bereid een keuken, bad- of woonkamer te delen. Terwijl bijna de helft (47%) van de Nederlanders er niet over piekert om welke ruimte of voorziening dan ook met anderen te delen. Als grootste bezwaar wordt genoemd: ‘Ik ben gehecht aan mijn privacy’ (64%) gevolgd door ‘Ik wil de verantwoordelijkheid niet delen’ (43%). Ruim een derde vreest niet over de eigen ruimtes te kunnen beschikken wanneer men deze nodig heeft. Jongeren daarentegen staan beduidend positiever tegenover het delen van ruimtes en voorzieningen. Het zijn ook de jongeren die veelal recent ervaring hebben met het delen van leefruimte, bijvoorbeeld omdat ze in een studentenhuis wonen of hebben gewoond.
Deeleconomie draagt bij aan leefbaarheid
TrendStrateeg Lieke Lamb van het Future Expertise Center: “Verandering gaat altijd gepaard met weerstand en aarzeling. Maar als het letterlijk in onze levenssfeer komt, moeten we helemaal wennen aan het idee. Met de realisatie dat dingen anders kunnen en wellicht zelfs moeten, zie je een mooie zoektocht ontstaan naar creatieve woonoplossingen. De deeleconomie is al jaren in ontwikkeling en kan tot op zekere hoogte bijdragen aan onze leefbaarheid en duurzaamheid.”
Wel als het geld oplevert?
Een pionier in de deeleconomie is Peerby. Dat bedrijf is al tien jaar actief en maakte een moeilijke periode door. Nu is het businessmodel aangepast en betalen leden een bijdrage. Dat heeft wel succes en leidde onlangs tot een nieuwe investering van 2,5 miljoen.
In 2021 groeide Peerby’s omzet met 222 procent en het jaar daarvoor met 200 procent. Die snelle groei is voor een belangrijk deel te danken aan supporters van de deeleconomie die hun buren uitnodigen om mee te doen met Peerby’s digitale deelschuur, waarin al meer dan een half miljoen producten worden gedeeld.
Op Peerby.com delen buurtgenoten, al dan niet tegen betaling, allerhande goederen, zoals gereedschap, elektronica, fietsen en tuin-, kampeer- en feestartikelen. Peerby lanceerde in 2012 het eerste werkende spullendeelplatform ter wereld. De doelstelling, om buren te verbinden en verspilling tegen te gaan, leverde veel erkenning, investeringen en prijzen op. Er volgde een uitbreiding naar 30 steden in Europa en de VS. Toen in 2017 het financieel model niet houdbaar bleek, begon de startup noodgedwongen aan een ommezwaai.