De aandacht voor duurzame voeding nam in 2014 verder toe. Het biologisch keurmerk is het grootste duurzame keurmerk: 35 procent van alle met een duurzaamheidskeurmerk gelabelde producten is biologisch. Dit meldt de Monitor Duurzaam Voedsel 2014, die is samengesteld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. Het biologische keurmerk is het enige publieke duurzaamheidskeurmerk voor landbouw en voedselproductie met een wettelijke basis.

De groei bij de supermarkten is met name in het tweede deel van het jaar tot stand gekomen. Directeur Bavo van den Idsert van Bionext: “Het assortiment biologisch bij de diverse supermarkten is vanaf zomer 2014 aan het groeien. Ook werd het biologisch assortiment herkenbaarder in de schappen gelegd. Albert Heijn deed dat bijvoorbeeld met fluoriserend-groene schapkaartjes  Hierdoor konden klanten deze producten eenvoudiger vinden en nam de omzet toe.”

In 2015 hebben Albert Heijn en Jumbo hun inzet op biologisch verder vergroot door de introductie van eigen biologische huismerken. Bionext verwacht dat in 2015 de biologische omzet in de supermarkten sterk zal groeien. Binnenkort maakt Bionext de omzetcijfers over de eerste helft van 2015 bekend.

De groei van het aanbod biologisch in de grote supermarkten leidt tot een scherpere positionering van de biologische speciaalzaken. Van den Idsert: “Die trend zal zich ook in 2015 nog voortzetten. De speciaalzaken reageren hierop door toegevoegde waarde te bieden. Formules positioneren zich als 100 procent biologische supermarkt, de klant als aandeelhouder of ze kiezen voor extra aandacht en advies voor klanten met dieetwensen.”

Van den Idsert: “Restaurants en cateraars beginnen de markt voor biologisch langzaam te ontdekken. Groothandels kunnen hier nog veel beter op inspelen. Het EKO-Keurmerk Horeca verovert stap-voor-stap de markt. Consumenten kunnen zo eenvoudig en betrouwbaar een restaurant met een biologisch aanbod bezoeken.”

“Nederland sluit aan bij een mondiale trend van groei van biologisch in de retail,” aldus Van den Idsert. “In Scandinavië explodeerde de groei zelfs: in 2014 is Zweden met 38 procent gegroeid, in Noorwegen was de groei in de retail 28 procent. In de VS is de groei al enkele jaren boven de 10% en bedraagt de omzet inmiddels 30 miljard euro.” In de Nederlandse retail heeft biologisch een marktaandeel van circa 4 procent in het retailkanaal.

Daarmee groeit de vraag wereldwijd sneller dan het aanbod van biologische producten. Nederland importeert biologische koeienzuivel en ook bio-geitenzuivel is lastig verkrijgbaar. Ook aan biologisch varkensvlees dreigt een tekort. Als grote bedrijven besluiten ook biologische producten te gaan verwerken, zal dat leiden tot tekorten. Een voorbeeld is de tijdelijke introductie van biologische hamburgers bij McDonalds in Duitsland. Door de sterk stijgende vraag naar biologisch in zowel binnen- als buitenland, is er grote behoefte aan boeren die willen omschakelen naar biologisch. Dit geldt in Nederland voor zowel rundveebedrijven, als varkensboeren, akkerbouwers, vollegrond groentetelers en glastuinbouwers. Ook met een groter biologisch aanbod blijven de prijzen voor biologische grondstoffen naar verwachting goed. Dit is anders dan in de gangbare veehouderij, waar de zuivelprijs enorm gezakt is door het overaanbod van zuivel sinds het afschaffen van het melkquotum.

Steeds meer boeren en boerinnen oriënteren zich gelukkig op omschakeling naar biologisch. Volgens Skal Biocontrole stijgt het aantal aanmeldingen fors. Omschakelen is niet eenvoudig: een boer moet twee jaar biologisch werken, voordat de producten ook echt als biologisch op de markt mogen komen. Ook de sterk stijgende grondprijzen zijn een probleem voor omschakelaars, die meer grond nodig hebben om het welzijn van hun dieren te verbeteren. Bionext roept daarom staatssecretaris Dijksma op om omschakeling naar biologisch met gerichte maatregelen te stimuleren in die sectoren waar de consumentenvraag het grootst is.

De Monitor Duurzaam Voedsel 2014 is een uitgave van het ministerie van Economische Zaken. Deze is hier te vinden.