Hadden we vorig jaar de aarde op 19 augustus opgesoupeerd, dit jaar was dat al op de 13e voor elkaar. En ieder jaar wordt het een paar dagen eerder. Daarmee blijft ons ecologisch begrotingstekort oplopen. Het bedraagt nu 38%, als gemiddelde voor de hele planeet. In 2000 bedroeg het tekort nog 25% en viel 'Overshoot Day' pas op 1 oktober.
De overshoot, ofwel de ecologische overbelasting van de aarde, wordt berekend door het Global Footprint Network, een internationaal duurzaamheidsnetwerk met kantoren in Noord Amerika, Europa en Azië.
In die berekening wordt de mondiale Ecologische Voetafdruk vergeleken met de natuurlijke biocapaciteit, de productiecapaciteit van de aarde en haar vermogen afval te absorberen, inclusief het broeikasgas CO2. Earth Overshoot Day markeert de datum waarop de menselijke Voetafdruk in een bepaald jaar het regeneratievermogen van de aarde in dat jaar overschrijdt.
"Mondiale overshoot is een cruciale uitdaging geworden voor de 21ste eeuw. Het is zowel een ecologisch als een economisch probleem" zegt Mathis Wackernagel, president van het GFN en een van de ontwerpers van de Voetafdruk-methode. "Landen met tekorten aan hulpbronnen en een laag inkomen zijn extreem kwetsbaar. Zelfs landen met een hoog inkomen die het geld hebben om hun afhankelijkheid van hulpbronnen met importen te compenseren, zullen zich moeten realiseren dat ze iets aan die afhankelijkheid zullen moeten doen voordat het een economisch knelpunt wordt."
Inmiddels leeft 86% van de mondiale bevolking in landen die meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan hun eigen ecosysteem kan genereren. Volgens de berekeningen van het GFN is er al 1,5 aarde nodig om de hernieuwbare hulpbronnen te leveren voor de huidige Mondiale Voetafdruk. Voorzichtige berekeningen van de verdere bevolkingsgroei en de behoefte aan energie en voedsel voorspellen dat de mensheid nog vóór 2050 de biocapaciteit van wel drie aardes nodig zou hebben.
De kosten van de ecologische overbelasting worden met de dag duidelijker. De rente die we betalen voor de oplopende ecologische schuld, in de vorm van ontbossing, watertekorten, bodemerosie en de klimaatverandering, gaat gepaard met oplopende sociale spanningen en economische kosten.
Voetafdruk en nationaal beleid
Regeringen die bij hun beleid geen rekening houden met grenzen aan de beschikbaarheid van hulpbronnen brengen hun langtermijn economisch beleid in gevaar. In tijden van voortdurende ecologische overbelasting zullen landen met een tekort aan biocapaciteit zich gaan realiseren dat het verminderen van hun afhankelijkheid van hulpbronnen welbegrepen eigenbelang is. En landen die nog wel voldoende biocapaciteit hebben krijgen een prikkel om hun hulpbronnen goed te gaan beheren omdat men daar een belangrijk competitief voordeel mee heeft in een wereld met groeiende ecologische tekorten.
Peter van Vliet op BNR Nieuwsradio over Overshoot
Kijk hier voor meer info over Earth Overshoot Day.
Klik hier om je eigen Mondiale Voetafdruk te berekenen en te leren wat je kunt doen om hem te verkleinen of hier www.voetafdruk.eu voor een Nederlandse calculator.