Rekeningrijden: eerst de organisatie en dan de technologie, of andersom?
In de afgelopen verkiezingscampagne was het weliswaar een klein onderwerp, maar toch kwam het in enkele debatten ter sprake: rekeningrijden. Of kilometerheffing, congestieheffing of wegbeprijzing, zoals het ook wel wordt genoemd. In feite een ander business model voor automobiliteit, dat een groot deel van de partijen wil invoeren om de toenemende filedruk tegen te gaan.
De technologie van volgsystemen en dynamisch beprijzen is er klaar voor, maar is de kiezer dat ook? De kiezer is de ‘autobezitter’ en voelt het als het beprijzen van zijn heilige koe. Het rekeningrijden is vooralsnog niet ingevoerd, en we zullen zien hoe dit onderwerp de komende coalitieonderhandelingen door komt. Het is eerst en vooral een organisatievraagstuk, geen technologisch vraagstuk.
Nieuw Business Model als prikkel voor verandering
Het bevestigt mijn ervaringen binnen de circulaire economie, waar ik zie dat die transitie voor 80% een organisatievraagstuk is, en slechts voor 20% een technologisch vraagstuk. Ik bedoel daarmee dat de transitie al kan worden ingezet zonder nieuwe technologie, maar wel met nieuwe samenwerkingsvormen, andere spelregels en nieuwe business modellen. En vaak ook met nieuwe spelers of met niet vermoede andere rollen bij bestaande spelers. Ofwel: via een nieuw business model de prikkel veranderen, waarmee de keten anders gaat opereren en technologie gestuurd wordt. De benodigde (verdere) technologische innovatie komt daarna wel, als er via optimalisatie de eerste besparingen al aangewend kunnen worden voor investeringen.
Maar die andere samenwerkingen en business modellen vragen om vertrouwen, gaan gepaard met vele vormen van transacties (niet alleen financiële!) en vragen om andere vormen van gegevens uitwisselen in de keten: ofwel, een ketenadministratie. Toen ik me daarom onlangs ging verdiepen in de mogelijke rol van Blockchain technologie in een circulaire automotive industrie, werd ik wederom bevestigd in het belang van organiseren.
Blockchain technologie – in bredere zin ‘Distributed Ledger Technology’ genoemd - is bijvoorbeeld de technologie achter de Bitcoin, waarmee onderling vertrouwen georganiseerd wordt via ‘automated trust meachanisms’. De technologie is bruikbaar voor allerlei vormen van transacties in een keten, en lijkt daarmee uitermate geschikt voor allerlei waarden uitwisselingen en data-management binnen een circulaire keten. Ik werd in mijn zoektocht door experts er op gewezen dat het niet zozeer het simpel implementeren van een technologie betreft, maar veel meer het organiseren en voorbereiden van de keten om met die technologie te gaan werken: Blockchain organiseren (zie bijvoorbeeld www.weconet.org). Ook hier geldt dus: eerst organiseren, dan komt de technologie.
Ontheiliging van een koe
Terug naar het rekeningrijden. Voor de ‘zwevende’ kiezer – wat overigens niets zegt over de wijze van voortbewegen - is het nog een heikel punt, en dus ook voor de politiek. Maar hier gaat de technologie ons helpen. Niet zozeer de technologie van volgsystemen en dynamisch beprijzen, maar de technologie van zelfrijdende auto’s gekoppeld aan duurzame energie. Die duurzaam aangedreven zelfrijdende auto komt er! Simpelweg omdat een auto nu circa 90% van de tijd stil staat en slechts 10% rijdt, en in de nabije toekomst is dat andersom. En dat biedt talrijke kansen om andere en betere waardeproposities te ontwikkelen, die leiden tot grootscheepse verschuivingen en andere business modellen.
Vrijwel alle automerken, lease maatschappijen, zelfs Google en Apple zijn bezig met deelauto systemen. Dan blijft de consument geen autobezitter, maar gaat betalen voor gereisde kilometers: rekeningrijden dus! Voor de consument ontstaan aantrekkelijke vooruitzichten van een kwalitatief goede en betaalbare mobiliteit, met nieuwe business modellen, waarmee de traditionele automotiveketen radicaal zal veranderen. Op middellange termijn leidt dit tot een meer circulaire auto. Omdat die simpelweg uiteindelijk goedkoper is.
Als het gaat om de zelfrijdende auto hebben we een groot vertrouwen in de techniek, waarvan de ontwikkeling in stevig tempo voort dendert, terwijl we ondertussen discussiëren en coalitie onderhandelingen voeren over het rekeningrijden. Maar dat gaat veranderen: de zelfrijdende auto gaat er voor zorgen dat we afstappen van eigen autobezit en dat we dus vanzelf gaan rekeningrijden.
Hier is het dus andersom: Eerst de technologie, dan volgt de organisatie van zelf!
Jan-Paul Kimmel is ondernemer en adviseur in duurzame business ontwikkeling en circulaire economie. Vanuit zijn bedrijf Rainbow Connection richt hij zich op het begeleiden én zelf mee ontwikkelen van circulaire business in tal van sectoren, waaronder de automotive industrie. Jan-Paul is co-auteur van de bestseller ‘Nieuwe Business Modellen; samen werken aan waardecreatie’.
Meer artikelen uit de categorie: Inzicht
@Jean-Paul Kimmel: laat dit stuk eens aan een normaal opgeleide man/vrouw lezen en vraag dan of zij/hij het snapt. Schrijf eens een normaal stuk wat iedereen kan begrijpen en strooi niet met bitcoin technologieën en zo.
rekening rijden is in essentie prima maar waar we heen moeten is af van die congestie in de Randstad: bedrijven zouden veel meer in de provincie moeten gaan zitten (krijg je ook minder onderscheid tussen Randstad en de rest van Nederland) waardoor er minder woon-werkverkeer komt. Met behulp van internet en apps is werk trouwens veel makkelijk van een afstand te realiseren
Ik zeg eerst de organisatie aanpakken, maar in rekeningrijden zie ik geheel niets.
@Henk
U kijkt vanuit de autobezitter. Maar de autobezitter levert maar een bescheiden deel van onze economie.
De BV Nederland verdiend zijn geld met transport.
Maar ik maak onderscheid tussen 2 transporteurs.
Lading met spoed en lading wat een paar urr later bezorgd kan worden. Ik ben ervan overtuigd dat 70 procent is lading later (dus niet tijdens de spits) getransporteerd kan worden.
Van een hoogleraar uit Antwerpen hoorde ik dat 14 procent van alle vrachtwagens met afval te maken heeft. Ik denk dat bevorading van supermarkten en winkels rond de 10 procent ligt. Als we deze vrachtstromen niet via de weg laten verzorgen maar per spoor of via de vaart. Dat het enorm scheelt. Waarom word er geen 20 plaatsen in Nederland waar de vracht dan overgeladen kan worden. Dan is de lading nog geen 20 km van de eindbestemming. Dat kan dan via (elektrische) vrachtwagens geschieden.
Transporteurs willen dat niet, omdat het lastig is.
Het rekeningrijden gaat niet werken, want dat betekend dat de loodgieter (die zijn auto echt nodig heeft) flink mag dokken.
We moeten bij rekening rijden niet wachten op grote technologie bedrijven, zoals google en autofabrikanten, zoals ondernemer Jan-Paul Kimmel voorstelt.
Het is onze infrastructuur die vol loopt.
Daarom moeten we daar betere gebruiksregels voor bedenken.
De apparatuur voor rekenig rijden is er in feite al, de smart phone. En de infrastructuur voor rekening rijden is ook al actief.
We rekenen alleen nog niet af.
Zet maar eens een app op je telefoon die je bewegingen volgt.
Dan kun je elke dag zien hoeveel auto kilometers je hebt gemaakt.
Die gegevens zijn dus al op een centrale plek beschikbaar.
En kan zo omgezet worden in een rekening.
En beter, in de auto getoond.
Zelfs zonder een betaal systeem in te voeren is er al effect te scoren van rekening rijden, met alleen een app op de smart phone
Dus de techniek hebben we al
Nu nog de regelgeving om die techniek te gebruiken