Er komt niet één druppel olie uit de Zwitserse bergen, en toch heeft Royal Dutch Shell maar liefst acht dochterbedrijven in Zwitserland gevestigd. Een nieuw rapport van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) en Friends of the Earth Europe concludeert dat Shell Zwitserland vooral gebruikt om belastingtechnische redenen en roept Shell op om hier transparant over te zijn. Shell’s aanwezigheid in Zwitserland maakt het voor de multinational mogelijk om op grote schaal belasting weg te sluizen uit landen, waaronder ontwikkelingslanden, waar de daadwerkelijke productie van het bedrijf plaatsvindt.
Voorloper in transparantie
Shell ziet zichzelf als voorloper in transparantie als het om belastingen gaat. SOMO en Friends of the Earth Europe concluderen echter dat er geen transparantie is over de belastingbetalingen van Shell in Zwitserland, aangezien Zwitserland niet vereist dat bedrijfsrapportages openbaar worden gemaakt. In reactie op het SOMO-rapport heeft Shell besloten geen specifieke informatie te geven over hun belastingbetalingen in Zwitserland, noch over hun bedrijfsactiviteiten in dat land.
Eerlijk belasting betalen
“Ondanks de claims van Shell over hun transparantie is er geen openbare informatie over haar activiteiten in Zwitserland of in andere belastingparadijzen. Het is daarom onmogelijk om vast te stellen of Shell eerlijk haar belastingen betaalt”, aldus SOMO-onderzoeker Mark van Dorp. SOMO en Friends of the Earth Europe roepen Shell op om volledig open te zijn over hun belastingbetalingen in alle landen waar ze vestigingen hebben of actief zijn. Dit vooruit lopend op nieuwe Europese wetgeving die vanaf 1 januari 2016 alle bedrijven verplicht tot country-by-country reporting.
“Ons onderzoek laat een grote multinational zien die miljarden winst maakt in ontwikkelingslanden en die geheime constructies in Zwitserland gebruikt om minder belasting te hoeven betalen in productielanden. Jaarlijks lopen overheden miljarden mis door belastingontwijking. Het is de hoogste tijd dat Shell en andere oliemaatschappijen hun bedrijfsrapportages en belastingbetalingen openbaar maken en dat ze stoppen met belastingontwijking”, stelt Paul de Clerck van Friends of the Earth Europe.
Geheim
Waarschijnlijk maakt Shell al vanaf 2001 gebruik van Zwitserland om belastingvoordeel te behalen. Zo verplaatste het bedrijf in 2005 het eigendom van haar merken en trademarks naar de Zwitserse dochtermaatschappij Shell Brands International AG. Deze vestiging zit in het kanton Zug, een zeer populaire locatie voor multinationals.
Shell profiteert hier in het bijzonder van lage winstbelasting voor buitenlandse bedrijven, van de grote hoeveelheid dubbele belastingverdragen die Zwitserland heeft afgesloten en van Zwitserse geheimhoudingsreguleringen.
SOMO en Friends of the Earth Europe waren niet in staat om informatie te verkrijgen over de hoeveelheid belastingen die Shell in Zwitserland betaalt en konden daardoor ook niet berekenen hoeveel inkomsten productielanden – waaronder veel ontwikkelingslanden – hierdoor mislopen. Deze landen zijn vaak afhankelijk van ontwikkelingshulp en hebben belastinginkomsten hard nodig om hun burgers elementaire diensten aan te bieden, zoals onderwijs en gezondheidszorg.
De bevindingen van dit rapport sluiten aan bij de oproep, eerder deze week, van het Nederlandse Tax Justice Netwerk aan Shell om daadwerkelijk transparant te zijn over haar belastingbetalingen aan overheden.
Download rapport: The Swiss Connection: The Role of Switzerland in Shell’s Corporate Structure and Tax Planning
Als groot aandeelhouder zouden de familie van Oranje Nassau Schell kunnen pushen om die tranparantie waar te maken, toch Willem?