De KNAW reikt op dinsdagmiddag 11 juni de KNAW Onderwijsprijs uit aan de leerlingen, docenten en scholen die de twaalf beste profielwerkstukken van Nederland leverden. De winnende werkstukken blinken uit in eigen onderzoek, originaliteit en kwaliteit. Actuele onderwerpen als crowdsourcing, duurzaamheid in de visserij, open source en oorlogsjournalistiek komen aan bod. Het is dit jaar de vijfde keer dat de KNAW Onderwijsprijs wordt overhandigd.
In Hoe laat komt mijn tram? hebben de vwo-leerlingen met open source en open data zelf software ontwikkeld voor de verbetering van elektronische informatieborden bij tramhaltes. Ook Garnalen zonder luchtje over verduurzaming van de garnalenvisserij en Power of the crowd over het gebruik van crowdsourcing in het bedrijfsleven bieden nieuwe inzichten in populaire thema’s. Gewaagd is Journalistiek of ‘hoernalistiek’?, een werkstuk die de vorm van oorlogsjournalistiek in Uruzgan aan de kaak stelt.
De jury roemt het hoge niveau en de originaliteit van de winnende profielwerkstukken, zoals de profielwerkstukken over de eerste indruk bij sollicitaties, de marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg en de genocide in Bosnië-Herzegovina. Een praktische toepassing kreeg het werkstuk over de nauwkeurigheid van het startpistool bij het schaatsen, waarin het de auteur zelfs gelukt is om een beter startpistool te ontwerpen.
Garnalen zonder luchtje
Wat is een duurzame visserij en hoe kan de Nederlandse visserij verduurzamen? Dit is de hoofdvraag die Ruben Hoekstra van het Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen heeft beantwoord na het verrichten van een empirisch onderzoek. Ruben legt uit dat de Nederlandse visserij onder druk staat, enerzijds door de tegenvallende opbrengsten, anderzijds door de toenemende kritiek vanuit de maatschappij vanwege de schade die traditionele vistechnieken toebrengen aan de mariene leefomgeving.
De ideale oplossing zou zijn om een vistechniek te hanteren waarmee de opbrengsten worden verhoogd en waarbij de impact op het ecosysteem zo laag mogelijk is. In zijn onderzoek gaat Ruben in op alle betrokken partijen van het probleem en geeft hij een analyse van de verschillende vismethodes met de gevolgen voor de ecologische omgeving. Verder vergelijkt hij twee vistuigen die gebruikt worden voor de visserij op garnalen: de brievenbus en het zeefnet.
Commentaar Jury
De jury is erg enthousiast over dit originele onderzoek, waarbij de natuurwetenschappelijke en sociale kant van het probleem wordt belicht. Ruben heeft erg slim zijn eigen onderzoek gecombineerd met een bestaand onderzoek van IMARES. Heranalyse van de gegevens van IMARES laat zien dat een van de nieuwe technologische oplossingen om garnalen te vangen met minder bijvangst hoopgevend is, maar zeker nog niet perfect.
Ruben bediscussieert het probleem zeer uitgebreid met de gegevens van IMARES en andere literatuur uit verschillende bronnen. Op een kritische wijze heeft hij de theorie toegepast op een ingewikkeld probleem. Ruben heeft zelf de praktijk van de visserij van dichtbij meegemaakt. Hij is namelijk opgegroeid in Zoutkamp, een dorp in het noorden met een rijke vissershistorie. Zijn kennis over het geschetste probleem en de verschillende vistechnieken komen duidelijk in het werkstuk naar voren. Het taalgebruik van het werkstuk is mooi en helder. Ruben heeft hiermee een uitstekend profielwerkstuk opgeleverd.
Het volledige overzicht van de winnende werkstukken staat op de website van de KNAW Onderwijsprijs.