Wat kan de coronapandemie ons vertellen over de ziekenhuiszorg in Nederland? VPRO Tegenlicht maakt de balans op: Welke lessen zijn geleerd? Is er te veel marktwerking geweest? Hoe functioneerde de centrale sturing door de overheid? Met de jonge arts Sarah van der Lely – die eerder de indringende aflevering ‘Exit Slotervaart’ maakte – licht regisseur Alexander Oey de Nederlandse ziekenhuiswereld van binnenuit dóór. Hoe zou de ziekenhuiszorg er in de nabije toekomst uit moeten zien? En hoe komen we daar?
Vertrekpunt is 23 maart 2020 wanneer ziekenhuizen, Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en verschillende leveranciers onder de vlag van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) de handen ineen slaan om de zorg van beschermingsmiddelen te voorzien. Sarah van der Lely mocht achter de schermen alles vastleggen en filmde de bijzondere samenwerking tussen partijen die normaal gesproken in de ‘zorgmarkt’ als concurrenten of verkoper-inkoper lijnrecht tegenover elkaar staan. VPRO Tegenlicht stelt vervolgens verschillende deskundigen de vraag wat de coronacrisis leert over de organisatie van de ziekenhuiszorg. Hoe is de intensievere samenwerking tussen (professionals uit verschillende) ziekenhuizen bevallen? Welke lessen kunnen we – tijdens deze coronapandemie – trekken over marktwerking in de zorg? Wat zou de ideale verhouding zijn tussen directie, managers, verzekeraars, leveranciers en werkvloer? Kortom: hoe zou de ziekenhuiszorg er in de nabije toekomst uit moeten zien, en hoe bereiken we die toekomst?
Quotes
‘Wat we nu nog duidelijker hebben gezien, is dat marktwerking en samenwerking echt met elkaar op gespannen voet staan. En samenwerking is nu voor gegaan voor marktwerking. En, ja, dat bleek eigenlijk best wel goed te werken, om de marktwerking even uit te schakelen.’ – Evelien Tonkes (socioloog)
‘Wanneer de zorgmedewerkers en specialisten gewoon het vertrouwen en de vrijheid krijgen om hun werk te doen, dan denk ik dat dat tot gewoon hele goed zorg kan leiden, maar er moet wel een centrale regie zijn. En of die nu op landelijke niveau of op regionaal niveau ligt. Of zelfs heel lokaal, dat ligt natuurlijk ook aan het onderwerp waar het over gaat.’ – Suzanne Geerlings (internist)
‘Grappig genoeg is er ruim wettelijk instrumentarium voor de overheid om in dat vacuüm te stappen en om toch wat meer sturend te zijn. Maar de afgelopen ministers hebben er heel bewust voor gekozen om daar geen gebruik van te maken. Dus als je bij de overheid aanklopt dan is het antwoord 9 van de 10 keer: ja daar gaan wij niet over. Dat moeten de veldpartijen maar oplossen. Die er vervolgens niet uitkomen en dan gebeurt er dus helemaal niks.’ – Marcel Levi (CEO van de University College London Hospitals)