Insecten sterven uit, en zo snel dat er over 50 jaar nog maar de helft over is van de aantallen nu. In dat tempo zouden over 100 jaar alle insecten uitgestorven zijn. Dat is de conclusie van nieuw onderzoek.

Een internationaal onderzoeksteam publiceerde een recent artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Biological Conservation over het tempo waarin insecten momenteel uitsterven. Als dat tempo zo doorgaat leidt dat tot ineenstorten van onze ecosystemen.

De populaties van meer dan 40% van de insectensoorten nemen af en een derde wordt bedreigd, zo bleek uit de analyse. De snelheid van uitsterven is acht keer sneller dan die van zoogdieren, vogels en reptielen. De totale biomassa aan insecten daalt volgens nieuwe gegevens met een scherpe 2,5% per jaar. Dat tempo zorgt ervoor dat ze binnen een eeuw zouden kunnen verdwijnen.

Zesde golf uitsterving

De planeet staat aan het begin van een zesde massale uitsterving in zijn geschiedenis. Dat blijkt uit de enorme verliezen die al zijn gemeld onder grotere dieren, die gemakkelijker te bestuderen zijn. Maar insecten zijn verreweg de meest gevarieerde en meest voorkomende dieren. Hun totale biomassa is maar liefst 17 maal groter dan die van de mensheid. Ze zijn onmisbaar voor het goed functioneren van alle ecosystemen als voedsel voor andere wezens, bestuivers en recyclers van voedingsstoffen.

Onlangs zijn insectenpopulaties geteld in Duitsland en Puerto Rico, maar uit de beoordeling komt duidelijk naar voren dat de crisis wereldwijd is. De onderzoekers zetten hun conclusies in ongewoon krachtige bewoordingen uiteen voor een peer-reviewed wetenschappelijk artikel: "De [insecten] trends bevestigen dat de zesde grote uitstervingsgolf een grote impact heeft op [...] levensvormen op onze planeet.”

Anders voedsel produceren

"Tenzij we onze manier van produceren van voedsel veranderen, zullen insecten als geheel binnen enkele decennia met uitsterven het pad uitgaan", schrijven de onderzoekers. "De repercussies die dit zal hebben voor de ecosystemen van de planeet zijn op zijn zachtst gezegd catastrofaal."

Intensieve landbouw wordt gezien als de belangrijkste oorzaak van de dalingen, vooral het zware gebruik van pesticiden. Verstedelijking en klimaatverandering zijn ook belangrijke factoren.

Het jaarlijkse verlies van 2,5% over de afgelopen 25-30 jaar is "schokkend", zei onderzoeker Sánchez-Bayo tegen The Guardian: "Het gaat heel snel. Over 10 jaar heb je een kwart minder, over 50 jaar nog maar de helft en in 100 jaar heb je er geen. "

Vlinders en bijen

De nieuwe analyse selecteerde de 73 beste studies die tot nu toe zijn gedaan om de achteruitgang van insecten te beoordelen. Vlinders en motten behoren tot de ergst getroffen. Het aantal wijdverspreide vlindersoorten daalde bijvoorbeeld tussen 2000 en 2009 met 58% op het landbouwareaal in Engeland. Het VK heeft de grootste geregistreerde insectendalingen in het algemeen geleden, hoewel dat waarschijnlijk het resultaat is van een intensievere bestudering dan de meeste plaatsen. Bijen zijn ook ernstig aangetast.

Een klein aantal aanpasbare soorten neemt in aantal toe, maar lang niet genoeg om op te ruimen tegen de grote verliezen.

De belangrijkste oorzaak van de achteruitgang is de intensivering van de landbouw. De ondergang van insecten lijkt te zijn begonnen aan het begin van de 20e eeuw, versneld tijdens de jaren 1950 en 1960 en bereikte alarmerende proporties in de afgelopen twee decennia.

Lees meer in The Guardian  

Lees ook:
Help, onze insecten sterven uit
Veel insecten sterven uit, de rest wordt plaag