Mijn stemming omtrent het klimaat slingert onregelmatig tussen hoop en wanhoop. Ik denk vaak “De wal zal het schip wel keren”. Dat is hoopvol want er gebeuren tegenwoordig al meer dan genoeg klimaatrampen die als “schipkerende wal” zouden kunnen fungeren. Het is ook wanhopig omdat er kennelijk geen andere mogelijkheden zijn om mensen de ernst van de zaak aan het verstand te brengen. Het beroerde is echter dat er helemaal geen enkele aanwijzing is dat de wal het schip inderdaad gaat keren. Er zijn bosbranden, hittegolven en overstromingen genoeg, maar de uitstoot van broeikasgassen stijgt nog steeds en de anti Woke-beweging groeit als een olievlek.
Het nieuws over bosbranden wordt zo langzamerhand een gewoon dagelijks ach en wee dingetje. Op een site van het World Resources Institute staat een kaartje waarop je kunt zien hoe de groene oppervlakte bos in de loop van 20 jaar sinds 2001 steeds verder rood kleurt als gevolg van bosbranden. Dit jaar waren Canada en Griekenland aan de beurt, maar even later deden ook Frankrijk, Spanje en Portugal weet volop mee. Nu is het eiland Maui in Hawai getroffen door een alles vernietigende brand. Het moet niet gekker worden.
Over de oorzaken hoor en lees je dat het de zeldzame combinatie van droogte, hittegolven en wind is die het hem doet. Onmiddellijk dringt zich de vraag op of deze combinatie vaker voorkomt en zo ja, of dit dan een klimaateffect is. Dat is moeilijk één op één te bewijzen en als reactie geven de klimaatsceptici liever onbekende brandstichters de schuld of nog vaker de achteloze recreanten die hun brandende peuken weggooien.
Alsof het probleem van bosbranden daarmee wat kleiner wordt stelt men dat er ter wille van uitbreiding van landbouwareaal voor productie rundvlees en van vooral soya en palmolie en het gebruik van hout als bouwmateriaal of brandstof nog twee keer zo veel bossen verdwijnen. Toch legt niemand direct de relatie tussen een gezellige BBQ met grote lappen vlees en de toenemende ontbossing. Het verband is te indirect, we doen het met z’n allen dus niemand is er als enige schuldig aan en het effect is (tot nu toe) nog in een ver verwijderd land.
Totdat je natuurlijk van de camping moet vluchten en alle spullen in de as moet achterlaten. Maar ook als mensen het aan den lijve ondervinden zoals op Rhodos, ontstaat geen schuldgevoel en geen verband met de oorzaak van klimaatverandering. “Het is aangestoken” koppen de kranten en na het blussen probeert het eilandbestuur zo snel mogelijk de stroom toeristen met 80 vluchten per dag weer binnen te halen.
Wat voor bosbranden geldt, geldt ook voor overstromingen. Of het nu in Slovenië, Noorwegen, in Peking of in Zuid Limburg gebeurt, we leggen geen verband met het vullen van de tank bij de benzinepomp. Toch zijn die enorme hoeveelheden neerslag in korte tijd en in een beperkt gebied een duidelijk gevolg van klimaatverandering. Het oppervlak van de oceanen is warmer en de lucht is warmer, daardoor zit er meer vocht in de atmosfeer en die komt er een keer uit als gebieden met hoge en lage druk elkaar ontmoeten. Maar dat is niet het hele verhaal.
Door de verandering van de straalstromen blijven gebieden met lage en hoge druk langer op ongeveer dezelfde plaats hangen. Dan valt de neerslag van een jaar in een paar dagen. Alle wetenschappers zijn het er over eens dat dit een klimaateffect is veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen. Wereldwijd is transport met auto’s vliegtuigen en schepen verantwoordelijk voor 25 % van de uitstoot van broeikasgassen. En mocht u de scheepvaart en de luchtvaart de meeste schuld willen geven, dan valt dat tegen want het personenvervoer draagt met 1.4 miljard auto’s voor 21% bij. De schuld op de schouders van één persoon is dus maar heel klein en, hoor ik u zeggen, “ik pak heel vaak de fiets”.
Na de natte en relatief koele maand juli, zijn we de droge jaren en de hittegolven in juni alweer vergeten. Maar niet alleen klimaatverandering laat ons kennelijk onberoerd. Dagelijks sterven er meer dan tienduizend mensen als gevolg van luchtverontreiniging die door de uitlaatgassen van het autoverkeer ontstaan. Wereldwijd zijn dat er zo’n 4,2 miljoen per jaar . De grote boosdoener is het fijnstof of de roetdeeltjes die in de longen terechtkomen. Ze ontstaan door de combinatie van NOX en Vluchtige organische verbindingen uit de uitlaatgassen. Daardoor sterven er in de VS minstens 0,1 miljoen, in Europa 0,4 miljoen, in India 1,67 en in China 1,42 miljoen voortijdig aan hart en longziektes.
Daarnaast ontstaan er in de VS alleen 410.000 asthmapatienten. Maar ook Ozon in de steden met smog eist daar in de VS minstens 250.000 doden per jaar.
De uitlaatgassen van verbrandingsmotoren bevatten ook N2O dat is een broeikasgas dat 275 keer sterker warmte vasthoudt dan CO2. Weliswaar is deze bron van N2O maar 10 % van alle uitstoot door menselijk handelen, maar alleen de totale uitstoot van het autoverkeer komt overeen met 191 miljoen ton CO2 equivalenten. Dat is 2,7 keer de totale emissie van Nederland.
Het zijn niet alleen de uitlaatgassen van het autoverkeer, maar ook bij de winning, het transport en de raffinage van olieproducten ontstaat veel ellende. Per 100.000 werkenden in deze branch sterven er jaarlijks 25 mensen door blootstelling aan giftige dampen, waaronder het kankerverwekkende benzeen. Dat is veel meer dan het gemiddelde van 3,7 per 100.000 arbeiders in dat land.
In de VS bevinden zich 3,2 miljoen verlaten boorputten voor olie en gas. Daaruit lekt per jaar 28 duizend ton methaan. Dat komt overeen met 22,5 miljoen CO2 equivalenten en dat is ongeveer 1/3 van de hele emissie van een land als Nederland.
Gebruikte motorolie wordt lang niet altijd netjes afgevoerd. In de VS wordt per jaar 760 miljoen liter op land illegaal gedumpt. In zoet water en in zee worden 200.000 m3 per jaar geloosd. En dan hebben we het nog niet over de grote olierampen op zee. Sinds 1969 zijn dat er alleen in de VS al 44 met meer dan 1600 m3. De milieuschade door olielozingen is groot en herstel duurt minstens 25 jaar.
De schade door 50 jaar lang olielekkages in de Niger delta in zuid Nigeria heeft het hele ecosysteem in de mangrovebossen van de delta doen verdwijnen, waardoor de vissers er niet meer van kunnen leven.
De milieuschade door lekkage van 3 miljoen liter olie uit de Canadese teerzanden naar de rivier Kalamozov in Michigan in 2010 is ondanks een miljard dollar aan opruimkosten nog niet ongedaan gemaakt.
Natuurlijk kunnen we de schuld afschuiven naar de olie- en gas industrie. Dat zijn de mannen van Big Oil die miljarden belasting verlichting ontvangen en die voor minstens $ 500 miljard per jaar investeren in het zoeken en opboren nog meer olie en gas. Dat zijn ook de mannen die miljoenen dollars in de zakken van conservatieve politici laten terechtkomen om er voor te zorgen dat hen daarbij geen duimbreed in de weg wordt gelegd. Alleen schuiven deze olieboeren de schuld af naar de consumenten die in auto’s met verbrandingsmotoren blijven rijden en alles wat ze verder kopen in plastic laten verpakken. Of ze schuiven de schuld door naar de investeerders, de banken en aandeelhouders die, omdat het voor de korte termijn winst oplevert, per jaar $1100 miljard blijven pompen in de olie en gasindustrie en daarmee in de vernietiging van het leven op aarde.
Ik geloof niet meer dat de wal het schip zal keren. De mensheid zal zingend, drinkend en dansend ten ondergaan zoals het orkest bleef doorspelen tijdens het zinken van de Titanic.
Han Blok
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
