Bij Shell voor één cent een schoon geweten kopen?

Shell wil goodwill kweken en haar uitermate beroerde klimaat-imago redden door per liter benzine één cent extra van de klant te vragen en dit te besteden aan bosaanplant zodat de CO₂ uitstoot door motorbrandstoffen gecompenseerd wordt.

Is dat wat? Eén liter brandstof brengt ongeveer 2 kg CO₂ in de atmosfeer, dus die ene cent betekent € 0,005/kg CO₂ ofwel €5 per ton.  De totale directe en indirecte milieuschade bedraagt echter ongeveer €130 per ton CO₂ dus zet die cent geen zoden aan de dijk.

Is het desondanks toch wel een aardig gebaar van Shell? Nou, als ze het uit de winst zouden betalen misschien wel, maar als de klant het moet betalen, vind ik het wat minder royaal.

Compensatiebossen

Is compensatie van de CO₂ uitstoot door bosaanplant  eigenlijk wel een goede zaak? Helaas leggen bossen op den duur helemaal geen fossiele CO₂ vast. Een productiebos legt weliswaar gedurende de eerste 50 – 100 jaar ongeveer 12 ton CO₂ per ha per jaar vast in hout, maar die komt er weer uit zodra het bos gekapt wordt en het hout wordt verbrand. Wordt een bos niet gekapt dan stopt de verdere vastlegging geleidelijk omdat er in een volwassen bos per jaar net zo veel afsterft als aangroeit. Door hout te verbranden in kachels en energiecentrales besparen we weliswaar op gas en kolen, maar dan moet daar wel het juiste oppervlak duurzaam beheerd productiebos tegenover staan. Op wereldschaal is dat een illusie.

Alleen al de wereldwijde CO₂ uitstoot door verbranding van oliederivaten voor transport is ca 10 miljard ton per jaar. Voor compensatie zou daar dus 0,8 miljard ha extra bos voor nodig zijn boven de 4 miljard bos die er al in de hele wereld is. Dat is een toename van 20%. Bovendien is lang niet al het bestaande bosoppervlak in beheer als productiebos. Willen we alle CO₂ uitstoot door fossiele brandstoffen compenseren, hebben we minstens een verdubbeling van het bosoppervlak in de wereld nodig, terwijl er in werkelijkheid in de laatste 25 jaar 3 % is verdwenen.

De wereld te klein

De Nederlandse automobilist verstookt jaarlijks zo’n 13 miljard liter benzine en diesel om heen en weer van hot naar haar te reizen en stoot daarmee 26 miljoen ton CO₂ uit. Die ene cent zou, als iedereen zou betalen, jaarlijks een bedrag van € 130 miljoen opleveren. Om de CO₂ uitstoot te compenseren zouden we 2,2 miljoen ha productiebos in beheer moeten hebben. Daarvoor is dan elk jaar een bedrag van €59 per ha beschikbaar voor aanplant, uitdunnen, herbeplanting en overig beheer. Volgens de Wageningse bosprofessor Gert-Jan Nabuurs zou dat moeten kunnen onder tropische groeiomstandigheden en met ultra lage lonen. Helaas hebben we die niet in Nederland en om onze 2 miljoen ha landbouwgrond wordt al gevochten door investeerders in zonneparken.

Daarom wil Shell die bossen in Peru, Indonesië en de VS aanplanten. Mij dunkt een zeer twijfelachtig modern soort kolonialisme en bovendien onpraktisch. In Indonesië zal het bos illegaal gekapt zijn voordat je het weet en waarom zou überhaupt de uitstoot van de Nederlandse automobilist door Indonesisch bos gecompenseerd moeten of mogen worden? Als elk land dat zou willen doen, is de wereld te klein. In werkelijkheid verdwijnt er wereldwijd 13 miljoen ha bos per jaar om plaats te maken voor landbouw.

Windowdressing

Het idee van Shell is dus goedkope windowdressing om de automobilist een schoon geweten te geven. Nee, om het imago te redden zou Shell er beter aan doen om de investeringen in nieuwe olie en gas exploitaties af te bouwen en gedurende de eerste tien jaar 15 % van de jaarlijkse winst van €20 miljard volledig te investeren in ongeveer 28000 ha zonneparken ergens in zonnig Zuid Europa of Noord Afrika. Daarmee wordt dan over tien jaar voldoende groene stroom geproduceerd om de volledige 13 miljard liter benzine en diesel die we in Nederland per jaar verstoken te vervangen door het groene stroomgebruik in elektrische auto’s. Daarna kan Shell de pompstations sluiten.

PS: Dit is het rekensommetje: 1 ha zonnepark kost € 1 miljoen en levert 1,5 miljoen kWh/jaar
Een EV gebruikt 0,2 kWh/km dus 3,2 kWh/16 km. 3,2 kWh in een EV vervangt dus 1 liter benzine.
28.000 ha zonnepark levert 42 miljard kWh en vervangt 13 miljard liter benzine.

Han Blok

Lees ook: Hoeveel bomen kost een vliegreis compenseren?

Lees meer over: klimaat

Meer artikelen uit de categorie: Inzicht