Op 12 december sprak de EU raadsvergadering over de nieuwe biologische wetgeving. Na tweeënhalf jaar vergaderen blijken de tegenstellingen over het voorstel uit 2014 groter dan ooit. Grootste struikelblok is het voorstel over de afkeuringsgrens op residuen. Biologische producten waar aantoonbaar residuen opzitten, dienen te worden afgekeurd. 25 van de 28 landbouwministers, waaronder Staatssecretaris van Dam, leverden maandagmiddag ongezouten kritiek hierop. Zij willen geen afkeuringsgrens op residuen voor biologische producten. Eurocommissaris voor Landbouw, Phil Hogan, houdt echter vast aan zijn plannen.
Biologische sector wil stopzetting wetgevingstraject
IFOAM EU, de biologische brancheorganisatie in Europa, heeft de partijen opgeroepen om dit wetgevingsproces te staken en zo snel mogelijk zekerheid te geven aan de biologische sector. Investeringsplannen liggen stil en bedrijfsovernames worden uitgesteld door de onduidelijkheid over de toekomstige wetgeving. Bionext roept EU-Commissaris Timmermans op om alsnog in te grijpen. Timmermans plaatste in december 2014 de biologische wetgeving op de lijst van onnodige wetgeving met de kanttekening ‘indien niet klaar binnen 6 maanden’. Inmiddels zijn 24 maanden verstreken. Bionext wil dan ook dat Timmermans zijn belofte gestand doet.
Veel kritiek
Bionext vindt de afkeuringsgrens op residuen de omgekeerde wereld: biologische boeren worden hierdoor verantwoordelijk voor de vervuiling van de gangbare landbouw. Biologisch staat voor een integrale werkwijze waarbij de kringloop centraal staat, niet om residuevrij product alleen. Bavo van den Idsert, directeur Bionext: "De biologische landbouw gebruikt geen chemisch-synthetische middelen. Daarom wordt ook in meer dan 80% van de biologische producten geen residuen aangetroffen. In een kleine 20% van de biologische grondstoffen worden minieme resten van chemisch-synthetische middelen aangetroffen door achtergrondvervuiling. En die druk neemt toe, bijvoorbeeld door het excessief gebruik van glyfosaat in de gangbare landbouw.
Het is terecht dat de overgrote meerderheid hier een rode streep heeft getrokken ten gunste van de biologische boer, die niet verantwoordelijk gesteld mag worden voor vervuiling die hij zelf niet veroorzaakt."
Een ander belangrijk kritiekpunt op de laatste voorstellen van Hogan is het loslaten van een heldere definitie van grondgebondenheid en de wens tot inperken van de bedrijfsomvang van biologische boerderijen. Dit werd fel bekritiseerd, onder meer door staatssecretaris Martijn van Dam.
Het proces gaat toch verder
De harde kritiek lijkt voorbij te gaan aan Hogan. Als enige gelooft hij nog in de mogelijkheid van een snelle afronding, zonder het grootste kritiekpunt van de afkeuringsgrens ook maar ter discussie te willen stellen. Omdat geen enkel land een motie heeft ingebracht om het vernieuwingsproces van de wetgeving te stoppen, gaat het proces nu gewoon verder. Malta mag nu als commissievoorzitter in de eerste helft van 2017 proberen het probleem op te lossen.
Langlopend proces
Na het eerste Commissie voorstel in het vroege voorjaar van 2014 is 30 maanden overlegd over de biologische wetgeving. Eerst hebben het Parlement en de Raad hun stellingen betrokken en na de zomer van 2014 zijn de onderhandelingen gestart. Voorjaar 2016 dacht Nederland als voorzitter van de EU het proces te kunnen afronden. Ondanks heel veel inzet is dat niet gelukt. Onder Slowaaks voorzitterschap is er opnieuw veel tijd geïnvesteerd, maar zijn de onderhandelingen de verkeerde kant opgegaan. De Commissie drukt teveel haar zin door in dit proces.
Martin Haüsling, onderhandelaar van het Europees Parlement, liet vorige week in een persbericht weten dat de onderhandelingen op een doodlopende weg zijn beland. Die constatering is ook door veel ministers in de Raad geuit. Maar niemand durft het aan om het wetgevingstraject nu stop te zetten. Bavo van den Idsert: "De grote verliezer nu is de biologische sector. De onzekerheid voor de nabije toekomst blijft groot. Dit remt de groei van de omschakeling, terwijl de vraag naar biologisch in heel Europa fors blijft stijgen."
